Israël geconfronteerd met bekende dilemma’s van oorlogen Midden-Oosten

Palestijnen evacueren gewonden na een Israëlische luchtaanval in het vluchtelingenkamp in Rafah, in het zuiden van de Gazastrook. (Foto: AP)

Terwijl Israël Gaza bestookt met luchtaanvallen, zich voorbereidt op een mogelijke grondinvasie en een oorlog escaleert die is aangewakkerd door de ongekende aanval van Hamas, zullen zijn leiders worden geconfronteerd met veel van dezelfde dilemma’s waarmee het land in tientallen jaren

van conflict met de Palestijnen heeft geworsteld.De Israëlische leiders hebben beloofd de Hamas-militanten die verantwoordelijk zijn voor de verrassingsaanval van het weekend te vernietigen, maar lopen het risico internationale kritiek te krijgen naarmate het aantal Palestijnse burgerslachtoffers toeneemt. Ze willen alle ontvoerders vermoorden, maar sparen de naar schatting 150 gijzelaars – mannen, vrouwen, kinderen en oudere volwassenen – die Hamas over de grens heeft gesleept en heeft gedreigd te doden als Israël zich op burgers richt.Uiteindelijk zou Israël kunnen besluiten Hamas met tegenzin aan de macht te laten in Gaza, in plaats van zijn kansen te wagen op aantoonbaar slechtere alternatieven.Een blik op de keuzes waar Israël in de toekomst voor staat.Een riskant grondoffensiefHet lijkt steeds waarschijnlijker dat Israël een grondoffensief tegen Gaza zal lanceren, iets wat het in twee van zijn voorgaande vier oorlogen met Hamas heeft gedaan. Het Israëlische leger heeft enorme middelen geïnvesteerd in een dergelijk scenario, en heeft zelfs een trainingsbasis gebouwd in de zuidelijke woestijn, bedoeld om het stedelijke landschap van Gaza na te bootsen.Een grondoffensief zou een krachtige boodschap afgeven, en troepen die in Gaza opereren zouden een betere kans kunnen hebben om top Hamas-leiders te doden en gijzelaars te redden.Een dergelijke aanval garandeert vrijwel veel meer slachtoffers aan beide kanten. En het zou straat-voor-straat-gevechten met Hamas-militanten met zich meebrengen, die jaren de tijd hebben gehad om tunnels en vallen klaar te maken.Hamas-leiders zeggen dat ze de operatie van het afgelopen weekend ruim een jaar hebben gepland en zich op elk scenario hebben voorbereid, inclusief een totale oorlog. Een grondinval zou hen zelfs in de kaart kunnen spelen.Giora Eiland, een gepensioneerde generaal en voormalig hoofd van de Nationale Veiligheidsraad van Israël, zei dat een grondoperatie een "verschrikkelijke vergissing" zou zijn – soldaten zouden elk huis moeten ontruimen en boobytraps moeten verwijderen uit vele kilometers lange tunnels, terwijl ze het tegen duizenden Hamas -strijders moeten opnemen.Het leger zou maanden in Gaza moeten blijven, zei hij, waarbij veel slachtoffers zouden vallen "hetgeen onnodig zou zijn."'De duivel die we kennen'De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft beloofd Hamas te 'verpletteren en te elimineren'. Zelfs als dat mogelijk zou zijn, zeggen experts dat Israël er spijt van zou kunnen krijgen.Hamas is diep geworteld in de Palestijnse samenleving, met een leger van strijders, een regering in Gaza en uitgebreide sociale welzijnsprogramma's. Het heeft miljoenen aanhangers in Gaza, de bezette Westelijke Jordaanoever en Libanon, evenals een verbannen leiderschap. De organisatie werd eind jaren tachtig opgericht en overleefde jarenlang als een ondergrondse gewapende groep, terwijl Israël vóór de terugtrekking in 2005 de hele Gazastrook militair bezette.Bij een herbezetting van Gaza zou Israël de leiding hebben over het bestuur en de basisdiensten aan 2,3 miljoen Palestijnen, terwijl het waarschijnlijk te maken zou krijgen met een opstand. Het uit de macht halen van Hamas en zich vervolgens terugtrekken, zou een vacuüm achterlaten dat door nog radicalere groepen zou kunnen worden opgevuld."Het besef hier in Israël is dat er geen ander alternatief is voor een Hamas-regime. Dit is de duivel die we kennen", zegt Michael Milshtein, een Israëlische expert op het gebied van Palestijnse zaken aan de Universiteit van Tel Aviv.Burgers en onderdrukkingIn tegenstelling tot eerdere gevechtsronden heeft Israël deze keer weinig oproepen tot terughoudendheid te verwerken gekregen, waarbij de VS en andere bondgenoten hun afschuw uitten over de wreedheden van Hamas en ijzersterke steun toezegden.Maar dat zou kunnen veranderen naarmate de ellende in Gaza toeneemt.Israëlische luchtaanvallen hebben volgens het ministerie van Volksgezondheid van Gaza al hele wijken verwoest, waarbij meer dan 1.500 Palestijnen zijn omgekomen, waaronder 500 kinderen en 276 vrouwen. Burgers die op zoek zijn naar veiligheid zijn samengedrongen in door de VN gerunde scholen, terwijl Israël het gebied heeft belegerd en de toegang van voedsel, brandstof, water en medicijnen is geblokkeerd.De enige elektriciteitscentrale van Gaza kwam woensdag zonder brandstof te zitten, waardoor het gebied in duisternis stortte.De laatste vier Gaza-oorlogen brachten soortgelijke doden en verwoestingen met zich mee, maar duurden slechts enkele dagen of weken, waarbij internationale druk en bemiddelaars de twee partijen tot een wankel staakt-het-vuren dwongen. Het zal deze keer waarschijnlijk veel langer duren, maar dezelfde uitkomst kan onontkoombaar zijn."Het idee is: ga Gaza binnen, vernietig Hamas en zorg ervoor dat dit nooit meer kan gebeuren. En er is geen manier om dat te doen zonder ongelooflijke burgerslachtoffers in Gaza", aldus H.A. Hellyer, senior associate fellow bij het Royal United Services Institute, een Britse defensiedenktank."Strategisch en qua veiligheid lost het de kwestie Gaza niet op. Het pakt het onderliggende probleem van Gaza niet aan."De Palestijnse vraagHet onderliggende probleem van Gaza, dat al lang ouder is dan Hamas, is het Israëlisch-Palestijnse conflict.Zelfs als Israël erin slaagt Hamas te verslaan – hoe dat er ook uitziet – zouden ongeveer 7,5 miljoen Joden en een vergelijkbaar aantal Palestijnen nog steeds dicht bij elkaar wonen in Israël en de gebieden die het controleert, waar de meeste Palestijnen leven onder militaire bezetting.Er zijn al ruim tien jaar geen vredesbesprekingen meer geweest, en de resterende hoop op een tweestatenoplossing is nu nog verder weg. Verschillende grote mensenrechtenorganisaties zeggen dat Israëls controle over de Palestijnen neerkomt op apartheid, een bewering die Israël afwijst als een aanval op zijn legitimiteit.Palestijnen, getekend door hun uittocht tijdens de oorlog van 1948 rond de oprichting van Israël, toen honderdduizenden op de vlucht sloegen of werden verdreven, zijn vastbesloten in het Heilige Land te blijven. De buurlanden Egypte en Jordanië, die tientallen jaren geleden vrede met Israël hebben gesloten, zijn fel gekant tegen hervestiging ervan.Nog afgelopen vrijdag was de massale deportatie van Palestijnen, een idee dat lange tijd door extreemrechts van Israël werd omarmd, ondenkbaar – net als een grootschalige invasie door Hamas.Nu lijkt het erop dat alle weddenschappen zijn uitgeschakeld."Israël kan ervoor zorgen dat niemand in Gaza woont, als dat nodig is", zei Eiland, het voormalige hoofd van de Nationale Veiligheidsraad. "Als er geen manier is om ervoor te zorgen dat er daar een betrouwbaar regime is, wat het daarna ook mag zijn, dan zal daar niemand meer overblijven."