Column: Borrelpraat no. 787

“Niet voor niets noemt onze Nita 2 oktober 2023 een historische dag in de annalen van ons parlement.”“Wat heeft DNA op die dag voor geweldigs uitgehaald? Want intussen zitten sommigen daar weer flink te kibbelen, te bekvechten en te bakkeleien met elkaar.” “Eentje met ver te zoeken manieren en ondermaatse beschaving presteerde het onlangs nog om buiten de microfoon schuttingtaal door ’s lands vergaderzaal te schreeuwen.”“You can take the man out of the boiti, but in this case, you can’t take the boiti out of the man.”“Zelfs voorzitter Bee hoorde met stijgende verbazing de over-en-weer tirade van de leden aan en besloot toen zeer terecht de vergadering even te stoppen om het geachte lid Smerig-mofo in de gelegenheid te stellen de zaal uit te gaan.”“En heel netjes bood de fractieleider van de VHP daarna zijn excuses aan voor dit boerenkinkel-gedrag.”“Anderen krijgen op verzoek de financiering van de renovatie van een markt gedaan; natuurlijk wil eentje van de andere politieke kant ook een project voor ‘zijn aanhang’ bij het ‘kabinetske’ indienen.”“Wie bedoelt u met ‘het kabinetske’, meester?”“Het kleine ka-binet, daar waar het centrum van family and friends is.”“Te begrijpen dat een DNA-lid zich afvraagt of het kabinet van de president een ministerie is geworden.”“Maar hoe komen ze daar aan al die miljoenen SRD om buiten een openbare aanbesteding om allerlei projecten te financieren?”  “Jullie weten toch dat de president een geheime staatsrekening heeft, sinds de regering van Bosje ingesteld, waarmee uitgaven die voor het handhaven van de staatsveiligheid bedoeld zijn, kunnen worden gefinancierd, zonder dat daar in feite verantwoording over hoeft te worden afgelegd.” “Weet u hoeveel dat kabinetske, zo genoemd door u, elk jaar uit onze lege schatkist ontvangt ten behoeve van projecten voor de ‘staatsveiligheid’?” “Mi no sabi. En van die DNA-leden hoef je niet te verwachten dat ze dat van de regering zullen vragen. Ze hebben het te druk om het voor elkaar te 'beren'." “Mag ik even? We dwalen weer eens alcoholisch af. Wat was er zo uniek aan 2 oktober in DNA?”“Dat alle vijf fractieleiders één en dezelfde initiatiefwet indienden ter wijziging van de grondwet en van de kiesregeling.”“Dus als deze initiatiefwet wordt goedgekeurd, wat een zekere zaak is, zal het systeem van ‘one man, one vote’ voor heel Suriname gelden.”“Klopt helemaal en dus komen al die afzonderlijke kiesdistricten te vervallen; Suriname wordt in feite dan één groot kiesdistrict.”“Maar dan zullen de stembiljetten er propvol uitzien, want elke partij kan tot 51 kandidaten stellen."“Een DNA-lid vond dat dit problemen zal geven voor stemgerechtigden die niet goed kunnen lezen.”“Ik zou dat Assembleelid adviseren om een voorlichtingscampagne in haar partijcentrum te starten, waar aan eenieder kan worden uitgelegd hoe moet worden gestemd.”“Ja, goed idee, dat is beter dan op podia een hoop koeterwaals te schreeuwen naar vaak makkelijk op te jutten mensen.”“Nou, politici merken vooral aan de reacties via de sociale media dat de kiezers niet meer die jaknikkers en alles-slikkers van veertig jaren geleden zijn; men wil nu waar voor z’n geld, waar voor z’n stem, inlossen van verkiezingsbeloften, anti-corruptie en zo voort.” “Maar als alle vijf fractievoorzitters samenwerken om dat kiesstelsel aan te passen, vind ik dat verdacht.”“Ben je dan niet blij dat ze het een keertje allemaal met elkaar eens zijn?”“Blij? Ze zijn het met elkaar eens, omdat dat gewijzigde kiesstelsel zeker voor de twee grootste partijen voordelig is, want die hebben bewezen landelijk veel stemmen te kunnen trekken.”“”U bedoelt de VHP en de NDP?”“We noemen hier liever geen openlijke namen, want de muren hebben oren.”“En waarom doet die derde, die Abobbie-partij dan ook mee? Want hun Koning Voorzitter wilde eerst toch geen ‘one man, one vote?”“Omdat ze geen andere keuze hebben. Partijtoppers zeiden zeker aan hun voorzitter: ‘Voorie, betre yu join a tori, want  die twee groten hebben nu toch al tweederde in DNA; ze kunnen dat aangepast kiesstelsel doordrukken, al liggen we dwars, van hier tot Atjoni."“Is dit dan democratie? De meerderheid drukt zaken door de strot van de minderheid?”“Dat is in ieder geval democratischer dan als de minderheid dingen door de keel van de meerderheid duwt.”“Ik denk dat democratie niet wil zeggen dat iedereen z’n zin krijgt, maar dat de kleinen hun tegenwerpingen vrijelijk mogen etaleren en zich moeten neerleggen bij de wil van de meerderheid.” “Is dictatuur dan soms niet beter, vooral als er snel beslissingen genomen moeten worden?”“In een democratie sla je dan een presidentieel decreet, maar dan blijft de grondwet intact alsook de volksvertegenwoordiging."“Dus in feite werden we als republiek een dictatuur, toen het militair gezag op 13 augustus 1980 de grondwet buiten werking stelde en het parlement ontbond.”“Dat klopt, en vanaf dat moment ging het nog sneller bergafwaarts met onze rechten en vrijheden, met als absolute dieptepunt 8 en 9 december 1982.”“Maar nu moedigt onze president ons in alle toonaarden aan om goede betrekkingen aan te knopen met de Dominicaanse Republiek. Vindt u dat een goeie zaak?”“Jazeker, dat eiland kent wel een erg turbulente historie, telt nu zowat 11 miljoen inwoners en is al een aantal jaren een stabiele democratie.”“Maar ze hebben van 1930 tot 1961 een periode van verschrikkelijke dictatuur gekend onder Rafael Trujillo. Weten jullie waarom hij als bijnaam ‘de bok’ had gekregen?”“Hij maakte bokkensprongen?”“Nee, omdat hij elke leuke jonge vrouw besprong, om het zo onbeleefd te zeggen. Maar dat werd ook zijn dood.”“Een van zijn gedumpte liefjes vermoordde hem?”“Nee, zijn eigen lijfwacht, met wiens verloofde hij naar bed wilde gaan, zette een succesvolle hinderlaag voor hem uit.”“Beste jongere vriend in ons midden, hoe kom je dit allemaal te weten?” “Omdat ik op het vwo een literair boek van Mario Vargas Llosa moest lezen, getiteld ‘Het feest van de bok.’ Het is geïnspireerd op de moordaanslag op Trujillo en de auteur heeft de dictator eerst goed bestudeerd.”“Jammer, dat er van het literatuur lezen vooral op onze openbare scholen nu weinig van over is. Lezen van Literatuur wordt als een hoofdpijn gezien.” “Helaas, terwijl belezenheid de basis is van elke ontwikkeling, en niet zozeer het smachtend dromen over oil, gas and gold. Dat is meer een uitgestelde voor-de-gek-houderij, want alleen een selecte groep zal er echt van profiteren.”“Helaas helemaal eens met je. Daar proost ik op.”“Ik ook.” Rappa