Macron kiest Attal (34) als de jongste premier van Frankrijk

De Franse minister van Onderwijs en Jeugd Gabriel Attal (l) kijkt naar de Franse president Emmanuel Macron (r) die het publiek toespreekt op het 'lycée professionnel de l'Argensol' of de beroepsschool van Argensol tijdens zijn bezoek aan de school in Orange, Zuidoost-Frankrijk. Attal moet de regering naar de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni te leiden. (Foto: AFP)

Gabriel Attal

is benoemd tot de volgende premier van Frankrijk, omdat Emmanuel Macron zijn presidentschap nieuw leven wil inblazen met een nieuwe regering. Met zijn 34 jaar is hij de jongste premier in de moderne Franse geschiedenis en overtreft hij zelfs de socialist Laurent Fabius, die 37 was toen hij in 1984 door François Mitterrand werd benoemd.Attal vervangt Élisabeth Borne, die na twintig maanden ontslag nam. Gedurende die tijd kampte ze met een gebrek aan een meerderheid in het parlement.Gabriel Attal, momenteel minister van Onderwijs, maakt zeker een opvallende indruk. Hij zal nu de taak hebben om de Franse regering naar de belangrijke verkiezingen voor het Europees Parlement in juni te leiden.Zijn opkomst is snel geweest. Tien jaar geleden was hij een obscure adviseur op het ministerie van Volksgezondheid en een kaartdragend lid van de socialisten.Hij wordt ook de eerste openlijk homoseksuele bewoner van Hôtel Matignon. Hij heeft een geregistreerd partnerschap met een andere Macron-whizzkid, Europarlementariër Stéphane Sejourné.Maar zal, gegeven de moeilijkheden van de tweede ambtstermijn van de president – en de groeiende uitdaging van nationalistisch rechts – alleen 'opvallend' het redden?Knap, jeugdig, charmant, populair en overtuigend, Attal komt zeker naar zijn ambt met wolken van glorie achter zich aan - veel, laat het gezegd, net als zijn mentor en rolmodel de president zelf.Maar zoals veel doorzetters van zijn generatie werd hij geïnspireerd door het idee van Emmanuel Macron om de oude kloof tussen links en rechts te doorbreken en de codes van de Franse politiek te herschrijven.In de nasleep van de verkiezing van Macron in 2017 werd Attal lid van het parlement, en het was daar dat zijn genialiteit als debater – veruit de beste van de beginnende macronieten – hem onder de aandacht van de president bracht.Op 29-jarige leeftijd werd hij de jongste minister ooit in de Vijfde Republiek met een ondergeschikte post in het onderwijs; vanaf 2020 was hij regeringswoordvoerder en begon zijn gezicht zichtbaar te worden bij de kiezers; na de herverkiezing van president Macron was hij korte tijd minister van Begroting en nam vervolgens afgelopen juli de leiding over onderwijs over.Het was op deze post dat Attal aan de president bevestigde dat hij het in zich heeft en handelt met een no-nonsense vastberadenheid om de ruzie over islamitische abaya-gewaden in september te beëindigen door deze eenvoudigweg te verbieden op scholen.Hij leidde een campagne tegen pesten - hij was zelf slachtoffer, zegt hij - bij de elite École alsacienne in Parijs, en nam het op tegen de onderwijsinstelling met zijn voorstel om te experimenteren met schooluniformen.En al die tijd slaagde hij erin de normale trends te doorbreken door daadwerkelijk populair te worden bij het publiek.Uit peilingen blijkt dat hij veruit het meest bewonderde lid van de Macron-regering is, die op hetzelfde niveau concurreert als de belangrijkste vijand van de president, de nationalist Marine Le Pen en haar jeugdige collega Jordan Bardella.En daar zit natuurlijk de kern van.Door Gabriel Attal uit zijn pakket ministers te halen, gebruikt Macron een aas om de vrouw en haar boer te verslaan. Maar zal het werken?Het langdurige proces om hem een naam te geven – iedereen wist dat er een herschikking op komst was, maar het duurde een eeuwigheid – toont aan dat als president Macron zich terdege bewust is van de zwakte van zijn huidige positie, hij ook in diepe onzekerheid verkeert over de manier waarop hij deze moet aanpakken.Meer dan één commentator heeft duidelijk gemaakt dat wat het publiek nu vooral wil, niet zozeer een herschikking van de gezichten aan de top is, maar een nieuw gevoel van doelgerichtheid voor het presidentschap van Macron.Maar zoals de zaken er nu voor staan, zal Attal met precies dezelfde problemen worden geconfronteerd als zijn lankmoedige voorganger Élisabeth Borne.Dit zijn: een extreemrechtse oppositie die steeds populairder wordt en die naar verwachting gemakkelijk zal winnen bij de Europese verkiezingen in juni; een Nationale Vergadering zonder ingebouwde meerderheid voor de regering, waardoor elke nieuwe wet een strijd is; en een president die niet in staat lijkt te definiëren wat hij met zijn tweede termijn wil bereiken.Bovendien zal de nieuwe premier een geheel eigen probleem hebben: het vestigen van zijn gezag over zwaargewichten als Gérald Darmanin en Bruno Le Maire.En wat is het plan, vragen sommigen zich ook af, als het waarschijnlijk lijkt dat de partij van Macron zwaar zal verliezen bij de Europese verkiezingen?Normaal gesproken zou dat de gelegenheid zijn voor een vervanger van de premier, om een nieuw elan te geven voor de tweede helft van het mandaat. Maar zoals de zaken er nu voor staan, is die kaart al gespeeld, en bij een nederlaag in juni dreigt Gabriel Attal verder te drijven als een in diskrediet gebrachte verliezer.Zelfs figuren uit de oppositie erkennen dat hij een klassedaad is. Hij wordt gerespecteerd en is geliefd in de Nationale Assemblee.Maar er zijn ook vragen over waar hij eigenlijk voor staat. Velen vermoeden dat hij een en al glimlach en woordenstroom is, net als de man aan wie hij zijn carrière te danken heeft.Als kandidaat voor de president is hij het wonderkind van het wonderkind. Maar als hij slechts de mini-ik van Macron is, zou het wonder een fata morgana kunnen blijken.