Column: Gekrenkte ego’s

Hans Breeveld

Verdelen immigratiedagen het Surinaamse volk of worden deze dagen misbruikt door politieke leiders tot meerdere glorie van zichzelf en hun politieke partij, ongeacht de gevolgen daarvan? Mariënburg, 9 augustus 2023 lijkt een combinatie van deze factoren. Was het wegens een grijs vermoeden dat de president slechts kort deze meeting bezocht en een van zijn kortste toespraken ooit hield?

Bronto Somohardjo besprak vervolgens een recent voorval. Op 21 juli was het op het Onafhankelijkheidsplein tijdens de Jawa Festa in verband met de viering van het Javaans nieuwjaar fout gegaan bij het zingen van het lied Libi kon tranga now door de artiest Maroef Amatstam. Het minder tactisch optreden van Somohardjo legde de artiest geen windeieren. In tegendeel kreeg het lied vleugels en wind mee op de hitparade van Radio 10. Somohardjo die abrupt een eind gebracht had aan het lievelingslied van het publiek gaf als reden voor zijn handelen op dat de artiest zich niet aan een gemaakte afspraak

gehouden had.

Maar wat merken we op deze morgen?  De spreekbeurten zijn kennelijk aan tijd gebonden. Ingetogen - en blijk gevend van een enorme innerlijke beschaving - gaat de conferencier staan naast het spreekgestoelte als kennelijk de tijd van meneer Somohardjo (haast) verstreken is. Hoe reageert de man die vindt dat anderen zich aan hun afspraken moeten houden? 'Juist ja: Mevrouw u mag gaan zitten, want ik ga nog niet stoppen! Ongedisciplineerder heb ik het zelden meegemaakt. 

Waarom Somohardjo zoveel tijd nodig had voor zijn spreekbeurt is mij een raadsel. Hetgeen hij op die morgen zei had ik hem al voor de 4e keer in haast dezelfde volgorde horen opdreunen. Het enige verschil was dat hij nu geïrriteerd een  

'de Ware Tijd' over zijn schouder weggooide.  Omdat hij minister is kan deze ‘ondoordachte’ handeling ervoor zorgen dat Suriname enkele treden omlaag tuimelt wat de beleving van de persvrijheid in ons land betreft.

Marinus Bee, die daarna aan het woord kwam gaf in zijn toespraak wijze raad aan Bronto Somohardjo, middels een variant op de oude beproefde wijsheid: Spreken is zilver, zwijgen is goud. De wijze woorden van Bee zijn echter geen lang leven beschoren. Ronnie Brunswijk - die na hem volgt - slaat deze woorden de bodem in met de uitspraak: Efu wan sma klap mi, mi e dyuku en. Een variant op de oude versleten slogan, die gold in de periode toen de rechtsstaat nog niet bestond: Oog om oog, tand om tand. Martin Luther KIng corrigeerde dat ooit met: If we do an eye for an eye and a tooth for a tooth, we will be a blind and toothless nation.

Brunswijk zegt tijdens deze meeting keer op keer: Mi na wan srudati. Het verenigen van zijn vicepresidentschap met zijn srudati-zijn is een vraagstuk waar de president spoedig klaarheid in moet brengen. Maar dat het niet past in een democratische staat is duidelijk. In een democratische rechtsstaat – waar regeringen na algemene, vrije verkiezingen benoemd worden – verwachten wij daar geen srudati in die regeringen. De gebruikelijke schok moest echter nog komen. Sprekend over zijn (militaire) handschoenen uit de tijd van de Junglecommando, die hij opgehangen heeft, zei Brunswijk: Anytime mi kan weri den baka.

Weet hij niet wat onverantwoordelijke machtsbeluste leiders – as we speak – doen in Sudan, Niger, Nicaragua, Afganistan en nog vele andere – ooit democratische - staten? Weet hij niet hoeveel Israëliërs op dit moment Israël willen verlaten, vanwege het conflict tussen de regering en de rechterlijke macht? Hoeveel mensen in haast alle werelddelen ontheemd zijn; dat de oorlog van het Putins Rusland grote delen van deze wereld heeft ontwricht. 

Niemand in dit land zit te wachten op militaire oplossingen voor conflicten die middels praten kunnen worden opgelost. Ronnie Brunswijk weet toch hoeveel schade is aangericht en achteruitgang is aangebracht door die vuile oorlog van de jaren 80 in Suriname. Hoe kan de man na de verwerpelijke mededeling over die handschoenen nog zeggen: Ala san mi wani na taki Sranankondre mu go bun”.

Ronnie Brunswijk moet toch eindelijk gaan begrijpen dat als hij op het ene podium niet kan verkondigen dat hij en zijn mannen de democratie terugbrachten in Suriname – een uitspraak die overigens nuancering behoeft  – en dat hij op een ander podium uitspraken doet die als bedreigend voor onze democratie en rechtsstaat opgevat kunnen worden.

Terugkijkend, komt de meeting van 9 augustus bij mij over als een meeting van gekrenkte ego’s. Niet de problemen van het volk waren het hoofdthema, niet de hoge prijzen, niet de werkgelegenheid, niet de volksgezondheid, niet het onderwijs, niet de woningnood, niet de hoge kosten voor transport, niet de problemen in de productieve sector. Over mogelijk oplossingen die onderweg zijn, werd geen woord gerept. Neen, het ging voornamelijk over gekrenkt leiderschap. ‘Arme’ leiders die kropen in een slachtofferrol.

Het is aan te bevelen dat de zich gekrenkt voelende politici de raad van Marinus Bee ter harte nemen. Laten we gaan voor een volwassen democratie. Laten politici – net zoals excellente sporters en cultuurdragers de jongere generatie inspireren.Wordt niet boos op degenen die kritiek op u leveren, als die zakelijk van aard is. U hebt uit vrije wil een publieke functie aanvaard en u wordt daar redelijk goed voor gecompenseerd uit belastinggelden. Mag het volk dan niet oordelen over uw prestaties? Het volk wil zo goed en verstandig mogelijk worden bestuurd. Het volk wil optimaal zijn vertegenwoordigd, maar het volk wil vooral trots zijn op hun leiders.

Wees dus niet boos op het volk en zij die spreekbuis van dat volk zijn. Hoge bomen vangen nu eenmaal veel wind. Leer relativeren!!!

Hans Breeveld