‘Brazilië is meer dan alleen voetbal’

Brazilië, het grootste land in Zuid-Amerika, staat wereldwijd bekend om zijn uitgestrekte Amazonebekken, het achtendertig meter hoge standbeeld van Christus met uitgestrekte armen op een berg in Rio de Janeiro en de toeristische stranden Copacabana en Ipanema. Bij de meeste Surinamers wordt het land gelinkt met voetbal, garimpeiros, carnaval en vakantie in Fortaleza en Belém. “Maar Brazilië is meer dan alleen voetbal. Het biedt ook diverse studiemogelijkheden”, zegt Jack Menke, voorzitter van stichting SuriBraz Academic Network.

Tekst Audry Wajwakana

Beeld Jomara Roletti

Vanwege de onbekendheid hierover organiseerde zijn organisatie in samenwerking met stichting University of Applied Sciences and Technology Suriname haar eerste informatiedag

over studeren in Brazilië. Dat niet veel Surinamers weten over de studiemogelijkheden in het zuidelijk buurland komt volgens Menke niet door de taalbarrière, maar doordat ze nog te veel gefocust zijn op Nederland. “We moeten onze mindset, waarbij we altijd kijken naar de ‘Noordzee’, die vaak als het ‘paradijs’ wordt gezien, veranderen.” Dat Nederland niet het paradijs is, ontdekte Menke toen hij er studeerde. “Ik ben na mijn studie naar Suriname teruggekomen en heb mijn Nederlands paspoort voor het Surinaamse ingeruild. Ik heb daarvan geen moment spijt gehad”, zegt hij.

“We moeten onze mindset, waarbij we altijd kijken naar de ‘Noordzee’,

veranderen”

In de afgelopen twintig jaar kwam Menke als docent van de Anton de Kom universiteit van Suriname vaak in contact met Surinamers die in Brazilië hebben gestudeerd en er ook nog wonen. De eerste groep die daar studeerde dateert uit de periode 1984-1997. Van de 132 studenten studeerde 90 procent succesvol af, van wie een groot deel terugkeerde naar Suriname. “De weinigen die in Brazilië zijn gebleven zijn juwelen geworden, zoals ingenieur Rudie van Els die er al langer dan 28 jaar woont en docent is aan de universiteit in Brasilia. Hij is de ambassadeur van SuriBraz”, zegt Menke.

Legio studiemogelijkheden

SuriBraz is op 26 september 2014 opgericht om studenten uit Brazilië die stage willen lopen in Suriname op te vangen, maar ook om Surinamers daar te laten studeren. Het bestuur bestaat uit alumni die tussen 1984 en 1997 in Brazilië hebben gestudeerd. Met de stichting worden personen wederom in de gelegenheid gesteld om er te studeren op bachelor-, master- en PhD-niveau. Een ander doel is het verrijken van wederzijdse kennis over de twee landen en het versterken van wetenschappelijk kader van Surinaamse onderzoeks- en onderwijsinstituten en bedrijven.

Lloyd Kotzebue, secretaris van SuriBraz, is één van eerste groep van 21 studenten die in 1984 naar Brazilië vertrok. Tijdens de Revo-periode was de universiteit in Suriname gesloten en als jongeman van 22 jaar wilde hij bouwkunde studeren. Zijn eerste keer in Brazilië kan hij zich nog goed herinneren. “Daar ontdekten we dat het ministerie van Onderwijs geen goede voorbereiding voor ons had getroffen voor wat betreft taal en opvang. Ik schreef me in voor de studie bouwkunde, maar toen ik aankwam bleek het te gaan om de studie Stedenbouw en Architectuur. Ik besloot er wel te blijven en de studie te volgen, maar twee andere studenten keerden terug.”

Deze soort situaties kunnen door de stichting voorkomen worden. De voordelen om in Brazilië te studeren zijn volgens Kotzebue legio. Zo noemt hij hoogwaardige opleidingen die aansluiten op de gemeenschappelijke problemen met Suriname. Daarnaast zijn de studiekosten erg gering. Het enige wat financieel bij komt kijken zijn kosten voor levensonderhoud en huisvesting. “Wat je wel nodig hebt is een sterk doorzettingsvermogen en je moet vooral emotioneel sterk zijn.”

Niet ver van huis

Tijdens de informatiebijeenkomst waren er diverse presentaties. Enkele studenten die mede dankzij SuriBraz hun masters in Brazilië behaalden, deelden hun ervaring met het publiek. Fincenca Eliza vertelde hoe ze via SuriBraz haar masterstudie in ‘Duurzame ontwikkeling’ met de focus op traditionele gemeenschappen in 2015 kon gaan doen. In het voorbereidingstraject moest ze drie maanden intensief Portugese lessen volgen. “Het enige dat in het begin stressend was, is dat de docenten vrij snel spraken en ik moeite had om ze bij te benen. Maar gelukkig werden er ook gratis Portugese lessen verzorgd op de universiteit waar ik zat.”

Voor haar was belangrijk dat ze niet ver was van haar thuisland. “Ik had de mogelijkheid om mijn scriptie in het Engels op te stellen. De presentatie moest wel in het Portugees. Je leert ook out-of-the-box denken.”

Tijdens het informele gedeelte van de dag was er een mini-braderie. Enkele Braziliaanse producten werden tentoongesteld. Er was ook een stand waar personen terecht konden voor info om Portugees te leren. Zo wordt de taal onder meer op de Faculteit der Humaniora en ook bij het Braziliaans cultureel centrum gedoceerd. De bijeenkomst werd afgesloten met een capoeirademonstratie. Gezien de enorme belangstelling voor de informatiedag wil Menke er nog één, groter van opzet, organiseren.