• zaterdag 04 May 2024
  • Het laatste nieuws uit Suriname

Mensenrechten Inheemsen Suriname, in het geding?

| starnieuws | Door: Redactie

Onlangs werd de samenleving opgeschrikt door hevige onlusten in het Inheemse dorp Pikin Saron in het district Para, waarbij er doden en gewonden zijn gevallen. De meningen van zowel de zijde van de overheid als diverse maatschappelijke groepen binnen de samenleving, waren verdeeld. De Inheemse gemeenschap in zowel binnen als buitenland heeft zich ook niet onbetuigd gelaten. Eveneens kwam de
Kamer van Koophandel en Fabrieken uit met een verklaring gericht aan DNA.

Deze gebeurtenis leidde tot verschillende discussies en praatprogramma’s. Waarom wordt er nu wel ineens zoveel aandacht besteed aan de Inheemse gemeenschap? Hoe is het mogelijk dat een 'vreedzaam' volk tot zulke uitbarstingen in staat is geweest?

Langer dan 30 jaar hebben Inheemsen wereldwijd gevochten voor hun rechten en hun plaats opgeëist binnen de wereldgemeenschap. Dit leidde in september 2007 tot de aanname van de VN verklaring over de Rechten van Inheemse Volken (UNDIRP). Dit verdrag heeft de hoogste standaard aan internationale mensenrechten die door de Inheemse volkeren en de wereldgemeenschap

is opgesteld en geaccepteerd. Inheemsen hebben afgedwongen dat er op internationaal niveau op een andere manier naar hun rechten werd gekeken, die gebaseerd is op collectiviteit.

Suriname heeft ook in 2007 de VN Declaratie geratificeerd, en heeft hierdoor het recht erkend en bevestigt dat inheemse volken gelijk zijn aan alle andere volken, onder erkenning van het recht van alle volken om zich te onderscheiden, zich als onderscheidend te beschouwen, en als zodanig gerespecteerd te worden (VN-verklaring over de rechten van Inheemse volken).

In Suriname is de strijd om de wettelijke erkenning van de Inheemsen, cq grondenrechten ook niet zonder slag of stoot gegaan. De Inheemsen hebben door diverse acties, onder andere vanaf de jaren vóór de onafhankelijkheid, protestmars Kano in de jaren 70, Vredesakkoord, Dag der Inheemsen, petities ingediend, diverse commissies ingesteld, etc, de aandacht van de overheden opgeëist. Vele malen zijn er deadlines vastgesteld door opeenvolgende regeringen om dit probleem op te lossen. Kennelijk door mogelijke politieke onwil, -onkunde, of –onmacht, is dit vraagstuk tot nu toe niet opgelost, ondanks diverse internationale vonnissen hieromtrent.

De jaren 2019 en 2021 leken een doorbraak te brengen met de indiening van de wet op grondenrechten. De 1e  kon niet worden behandeld in DNA. Wederom werd een 2e wet ingediend, welke recent in behandeling is genomen. Intussen ging de gronduitgifte door en werden levensomstandigheden van de bewoners onzeker en bedreigd door buitenstaanders die hun dorpen binnenkwamen zwaaien met een concessiebeschikking in de hand. De mensen moeten met lede ogen toezien hoe de natuurlijke rijkdommen in hun gebieden worden weggedragen, terwijl zij geen werk hebben of in hun eigen gebied beknot wordt door de vele concessies die zijn uitgegeven, zonder inachtneming van het FPIC-principe.

De Inheemse gemeenschappen in Para en Kabalebo hebben dag en nacht te verduren van de houttrucks die ook na 18:00 uur rijden, met nauwelijks controle op hen. Dit is niet alleen storend en gevaarlijk voor de leefomgeving, vernieling van het wegdek en isolatie in de regentijd, maar bovenal levensgevaarlijk in de droge tijd, vanwege de vele stofwolken waardoor de trucks nauwelijks zichtbaar zijn. Gemeenschappen en generaties na hen worden bedreigd in hun levensbestaan. Herhaaldelijk aankloppen bij de autoriteiten, leidde helaas niet tot verbetering van de situatie, integendeel.

Bovenstaande kan mogelijk een oorzaak zijn geweest bij het gebeuren van 2 mei jl in Pikin Saron. Vermoedelijk had de actie 'grondenrechten erkenning' op het oog. Dit, vanwege het feit dat enkele groepsleden bekend stonden als grondenrechten activist. Hoe is het dan mogelijk dat zij  plotseling zijn verworden tot 'terroristen'? Betekent het dat het rechtmatig opkomen voor de belangen van de eigen woon- en leefgebieden en voor sociale rechtvaardigheid voor de gemeenschap, de Inheemsen maakt tot 'terrorist'? Welk signaal wilden zij afgeven met vernieling van de houttrucks? Waarom worden de bewoners van het gebied afgeschilderd als 'terroristen', indien zij reeds jaren vechten en aandacht vragen voor het feit dat zij in hun bestaanszekerheid worden beperkt? Is er slechts sprake van een rechtsstaat, indien de belangen van bepaalde 'rechthebbenden' worden behartigd?

Ondanks het feit dat Suriname een gedecentraliseerde eenheidsstaat is, blijkt de laatste jaren openlijk centralisatie van bestuur. Hoe is het anders mogelijk dat beslissingen die verregaande gevolgen hebben voor de binnenlandbewoners, buiten het zicht van de Districtscommissaris of desbetreffende ministers kunnen plaatsvinden?

Alhoewel het binnenland van Suriname voorziet in de nationale ontwikkeling, wordt er bij het toekennen en uitvoeren hiervan geen rekening gehouden met de rechten van de inwoners. De Inheemse cultuur die gebaseerd is op collectiviteit, gaat in tegen de dominante kapitalistische cultuur die gebaseerd is op individualisme, waarvan de staat drager is. Op grond van deze dominantie, maar meer nog vanwege het feit dat in de gebieden waar de Inheemsen wonen de natuurlijke hulpbronnen zich bevinden, worden zij door de handelingen van de staat en in naam van ontwikkeling, niet alleen gedwongen tot urbanisatie, maar ook tot subtiele assimilatie en eliminatie van gemeenschappen, cq culturen, (bv kwik in Wayana gebied etc,). Dit is tegen de VN-verklaring van Inheemsen.

Inheemsen kunnen niet ten volle van hun mensenrechten genieten, indien hun collectieve recht op grond, die betrekking heeft op hun bestaanszekerheid, niet wordt erkend door de staat. We moeten tot het besef komen dat indien wij deze “advocaten” van ons regenwoud vernietigen, wij onszelf vernietigen.Only when the last tree has been cut down, the last fish been caught, and the last river poisoned will we realize we cannot eat money (Cree Indian prophecy)Drs. Th. Cirino

| starnieuws | Door: Redactie