Eenstemmigheid DNA over kiesstelsel unicum
| dagblad suriname | Door: Redactie
Het is een unicum dat alle politieke partijen vertegenwoordigd in DNA overeenstemming hebben bereikt over het nieuwe kiesstelsel en een gezamenlijk initiatiefvoorstel hebben ingediend. Partijen divergeerden eerst, klonken principieel, maar hebben een common ground, een gemene deler, kunnen vinden. Dat tot elkaar komen is kennelijk voorbereid door een groep technici en dat is wel een compliment waard. Een compliment moeten we, na aanvankelijk kritiek onzerzijds, wel richten naar de politieke partijen toe, uit de oppositie en de coalitie. Doorgaans kennen we coalities die dwars liggen.
Het vonnis van het Constitutioneel Hof liet overigens niet veel keus aan de politieke partijen dan
Uiteindelijk hebben de partijen zich laten leiden door de rede en zich eigenlijk geschaard achter het VHP-voorstel. Nu alle partijen in DNA het landelijk evenredigheidsstelsel als nieuw kiesmodel voor DNA schragen, is de kans levensgroot aanwezig
De politiek wordt soms beschreven als een samenzwering om de massa, de kiezer naar wiens gunsten men dingt, uit te buiten. De eenstemmigheid hoeft niet te maken te hebben met onbaatzuchtigheid, maar om eigen lijfsbehoud of om het ongeduld om in 2025 aan de macht te komen en … om de oliedollars op de rekeningen van de snel opgezette nv’s bij te schrijven. Het zou te maken kunnen hebben met een wantrouwen naar de VHP toe, die het verwijt heeft gehad om vanwege een onvoltooid nieuw verkiezingsstelsel, na 25 mei 2025 demissionair te willen regeren. Dat geuite wantrouwen is onterecht geweest en uiteindelijk ook gebleken.
Wat houden de wijzigingen precies in? Ten eerste wordt de Grondwet gewijzigd en in de toelichting wordt aangegeven dat de wijziging een eerste stap is om inhoud te geven aan de ooit beloofde en herhaalde verbetering van de grondwet van 1987. Het voorstel is dat de Grondwet bepaalt dat de 51 leden van DNA, ieder van hen, op grond van algemene, vrije en geheime verkiezingen krachtens het stelsel van evenredige vertegenwoordiging bij grootste gemiddelde en voorkeurstemmen worden gekozen. De kandidaat-DNA-leden moeten in de Republiek Suriname wonen en hun hoofd- of werkelijk verblijf in ons land hebben. Dat moet tenminste het geval zijn gedurende twee jaren voorafgaand aan de verkiezingen. Alzo wil men vanuit het gelijkheids- en rechtvaardigheidsbeginsel, evenals de beginselen van goed bestuur en de taken en bevoegdheden van DNA, elke kiezer zijn/haar stem dezelfde waarde geven.
Het nationaal karakter van de hoogste volksvertegenwoordiging moet ook vertaald worden dat de kiezer een nationale stem uitbrengt. De kracht van de stem van de kiezer wordt hierdoor gemaximaliseerd en er is garantie dat ook gemarginaliseerde groepen middels het uitbrengen van hun stem een vele malen grotere kans hebben vertegenwoordigd te zijn op het hoogste niveau.
De DNA-kandidaten moeten gedurende twee jaren voorafgaand aan de verkiezingen ingezetene van Suriname zijn en twee jaren voorafgaand aan de verkiezingen de Surinaamse nationaliteit bezitten.
Voor de verkiezingen van de leden van DNA wordt het aantal kiesdistricten vastgesteld op 1 (één). Daarvan vallen de grenzen samen met de landsgrenzen. Dus geheel Suriname is dan 1 kiesdistrict.
Deze initiatiefnemers van het voorstel gaan uit van een aantal voorwaarden waaraan een kiesstelsel moet voldoen. Het gaat om het gelijke gewicht van een ieders stem, regelmatige verkiezingen, geheime en vrije verkiezingen en goede en transparante controles op het stemproces. Uitgangspunt van de jurisprudentie is dat het gelijkheidsbeginsel verlangt dat het kiesstelsel is gebaseerd op het one-person, one-vote beginsel. De initiatiefnemers denken dat de met het gezamenlijk initiatiefvoorstel te goeder trouw een oprechte poging ondernemen om de kiesdistricten zoveel mogelijk een gelijke bevolkingsomvang toe te kennen. Die poging is om het gelijkheidsbeginsel in praktijk te brengen waarbij elke burger niet alleen gelijk is bij het gebruik van het actief en passief kiesrecht, maar ook dat het gewicht van hun stem gelijk dient te zijn ten opzichte van elkaar in een kiesstelsel. Dat wil zeggen dat het recht van de ene burger om volksvertegenwoordigers te kiezen in een bepaald district even zwaar moet wegen ten opzichte van het recht van een andere burger die hetzelfde recht heeft in een ander district.
Het one person, one vote beginsel draagt het staatsrechtelijke principe uit dat personen een gelijke representatie hebben met betrekking tot het stemmen (gelijk gewicht). Wij vinden dat met het voorstel inderdaad een oprecht poging wordt gedaan een meer egaal verkiezingsspeelveld te creëren. Opmerkelijk is wel, dat uit het VHP-voorstel is verdwenen het vereiste dat presidentskandidaten (en/of DNA-kandidaten) geen vonnis / veroordeling op hun naam moeten hebben. Dat is een discussie die verschoven is voor een later datum. Maar het kan nog toegevoegd worden bij mondelinge of schriftelijke akte van wijziging van…de minister van Binnenlandse Zaken die het wetsvoorstel moet verdedigen in 3 ronden. Deze toevoeging ‘alsnog’ zien we door de samenwerking tussen de ABOP en de PL niet gebeuren.
| dagblad suriname | Door: Redactie
