RISICO’S IN DE STRIJD OM OLIE IN “DE GUYANA’S”

Op 23 oktober kondigde Chevron de overname van Hess aan voor een bedrag van 53 miljard dollar.

Haar meest waardevolle bezit: het Stabroek offshore olieblok, vlakbij de kust van Guyana. Het gebied is het epicentrum geworden van een nieuwe hausse, nu industriële giganten zich haasten om een graantje mee te pikken. In de afgelopen tien jaar zijn er meer dan 11 miljard vaten conventionele olie en gas ontdekt.

Concurrent ExxonMobilXOM +0,3% had al een landing gemaakt in Guyana, waar het 400.000 vaten per dag produceert met partners Hess Corp en China National Offshore Oil Corporation Ltd. De twee Amerikaanse oliegiganten worden

inderdaad partners na de overname. De recente ontdekkingen voor de kust van Guyana beginnen al een buitenmaats effect te hebben op een kleine economie. Ooit was het een van de armste landen van Zuid-Amerika, op hetzelfde niveau als Bolivia, met een BBP per hoofd van de bevolking. Guyana heeft de regio ingehaald en het grootste deel van de groei heeft pas sinds 2020 plaatsgevonden, na een vroege hobbel in 2005.

Het valt nog te bezien in hoeverre de rijkdom naar beneden zal doorsijpelen, of dat de bloeiende economie vooral een buitenkansje zal zijn voor de Amerikaanse en Chinese bedrijven die de

olie winnen. In de komende jaren zou een ongelijke uitkomst kunnen leiden tot een beweging van grondstofnationalisten, zoals gebruikelijk is in buurlanden.

Buurlanden Suriname en Venezuela vertellen echter waarschuwende verhalen. Hun overmatige afhankelijkheid van zwart goud leidde tot een indrukwekkende economische ineenstorting. Volgens gegevens van de Wereldbank en het IMF daalde het BBP per hoofd van de bevolking in Suriname tussen 2014 en 2020 met ongeveer 60%. In Venezuela ging het gepaard met politieke conflicten en sancties van de VS: de daling van piek tot dal – van 2013 tot 2020 – bedroeg bijna 70%1.

“Guyana moet duidelijk voorkomen dat het in de val loopt van de Nederlandse ziekte, aangezien het een plotselinge massale instroom van geld ziet door de snelle stijging van de olieproductie”, zegt José Chalhoub, politiek en olieconsultant bij Venergy Global en Azur Global Consulting. “Het zal ook de belangrijke geopolitieke risico’s moeten inschatten met belangrijke diverse oliemaatschappijen uit betwistende landen zoals de VS en China.”

Suriname ziet de toekomst echter zonniger in, aangezien het in zijn schuldsaneringsovereenkomst de obligatiehouders een deel van de toekomstige olie-inkomsten heeft aangeboden. In ruil voor een haircut van 25% krijgen de schuldeisers een warrant van 30% van de jaarlijkse royalty’s op olie als deze meer dan $100 miljoen bedragen.

Venezuela vertroebelt de wateren

De olietoename in Guyana heeft al een aartsvijand: Venezuela claimt twee derde van Guyana’ s land, alles ten westen van de Essequibo rivier. Het geschil gaat terug tot de koloniale tijd en laaide op kort nadat Venezuela in de 19e eeuw onafhankelijk werd van Spanje. Guyana erfde zijn positie van het Britse Rijk. Het risico is niet dat Venezuela al zijn claims kan inwilligen, maar eerder over de afbakening van territoriale wateren en exclusieve economische zones.

Op 23 oktober presenteerde de Venezolaanse regering ook de vragen van een consultatief referendum: het doel is om steun te verwerven om zijn claims op de Essequibo-regio door te drukken. Critici noemden dit een afleidingsmanoeuvre van Maduro’s regering om zich te richten op een verenigend onderwerp, met de voorverkiezingen van de oppositie op 22 oktober op de achtergrond.

“Het is duidelijk dat Caracas probeert een verenigd nationalistisch sentiment aan te wakkeren op een kritiek moment voor de regering, die op weg is naar de presidentsverkiezingen en jarenlang geen solide maatregelen heeft genomen in deze kwestie”, stelt Chalhoub. “Het geschil dient Georgetown ook om te proberen Venezuela te verdringen als de belangrijkste regionale oliespeler.”

Het Stabroekblok2 ligt in het midden van betwiste territoriale wateren, aangezien het grootste deel dwars door het land ligt dat door Venezuela wordt opgeëist. Exclusieve economische zones zijn ook een twistpunt tussen de twee Zuid-Amerikaanse landen. Tot nu toe heeft Georgetown zijn aanspraken grotendeels effectief kunnen laten gelden, omdat het degene is die het offshore blok exploreert en exploiteert.

Er speelt zelfs een conflict tussen ExxonMobil en Venezuela, sinds de onteigeningen onder wijlen president Hugo Chávez, waarbij nu ook het Essequibo-conflict betrokken is. In 2018 onderschepte de Venezolaanse marine een exploratieschip van ExxonMobil in betwiste wateren toen het bezig was met seismisch onderzoek. In 2019 verbood de oliegigant het gebruik van elk schip dat Venezolaanse havens had bezocht, wat verder ging dan de bestaande Amerikaanse sancties.

Een arm en geïsoleerd Venezuela moet het niet alleen opnemen tegen Georgetown, maar ook tegen een vastberaden CARICOM en de VS. Maar wat zou er kunnen gebeuren als Caracas de banden met Washington DC volledig normaliseert en opnieuw gesubsidieerde olie levert aan het Caribisch gebied, zoals het deed met de Petro-Caribe onderneming? In 2017 toonde de alliantie al haar dankbaarheid door een voorstel van de door de VS geallieerde landen om in te grijpen in Venezuela te blokkeren.

ChevronCVX +1,2% is ook bezig met het uitbreiden van zijn activiteiten in Venezuela, vooral omdat het bedrijf uitkijkt naar een verdere versoepeling van de Amerikaanse sancties. Zou de oliegigant in een hoog spannend scenario gedwongen kunnen worden om te kiezen tussen de twee Zuid-Amerikaanse landen? “Olie bestaat voor 90% uit geopolitiek”, zei ooit een leidinggevende uit de industrie tegen me, hoewel ik vrees dat dit geen origineel citaat was.

De historische regio van de “Guyana’ s” is een hotspot aan het worden voor conventionele olie en gas. Te land en ter zee, van Suriname tot de Orinocogordel van Venezuela. Deze categorie fossiele brandstoffen heeft grote langetermijninvesteringen nodig, het soort dat het meest behoefte heeft aan veiligheid en stabiliteit. Oliegiganten uit de VS, China en Europa zijn al in actie gekomen om te genieten van de cake.

UNITEDNEWS|REGIO