‘Hij heeft 30 jaren alles gegeven voor de rechtspraak’

Hofpresident Iwan Rasoelbaks neemt afscheid van gewezen Hofpresident John von Niesewand in de Centrumkerk
“Als we vandaag hier vergaderd zijn om deze bijzondere man, echtgenoot, vader, grootvader, familie, vriend, gedreven rechtspreker, leraar, bedachtzame leider van de rechtspraak gedurende de periode juli 1998-februari 2009, kortom deze bewonderenswaardige ziel te memoreren, dan blik ik onwillekeurig terug op onze formele en informele ontmoetingen, waarbij ik mr. John, zoals ik hem eerbiedig noemde, van dichtbij mocht leren kennen. Zijn gemoedelijke en rustige uitstraling en het luisterend oor, kwamen hem als leider goed van pas bij een rechtspraak die de grondwettelijke missie – namelijk de

geregelde afdoening van alle rechtsgedingen - in eigen beheer moest gaan nemen begin jaren 2000, maar ook om continu  het evenwicht binnen de rechtstaat te bewaren”, zei president van het Hof van Justitie, Iwan Rasoelbaks, bij de uitvaart van gewezen Hofpresident John von Niesewand in de Centrumkerk. Von Niesewand overleed op 25 januari 2022 op 83-jarig leeftijd.

Van 1 mei 1980 tot en met 1 januari 2011 heeft mr. John Von Niesewand in verschillende hoedanigheden zijn krachten gegeven aan de zittende magistratuur die sedertdien een niet langer te onderschatten pijler is van de rechtstaat Suriname. Behalve rechter bij het Hof van

Justitie en de Kantongerechten heeft mr. John ook taken vervuld als rechter-commissaris, president van de Krijgsraad, plaatsvervangende voorzitter van de Raad van Beroep voor de directe belastingen, counterpart en docent bij verschillende trainingen voor rechters, advocaten en griffiers. Hij bekleedde ook enige tijd de functie van voorzitter van de Raad voor de Selectie, opleiding en begeleiding van rechterlijke ambtenaren. Hij heeft zich ook geroepen gevoeld om enige jaren zijn krachten te geven als docent burgerlijk procesrecht aan de rechtenopleiding van de Anton de Kom Universiteit. Ook verzorgde hij gastcolleges bijzondere overeenkomsten waarvan de huur en verhuur en dadingsovereenkomsten zijn stokpaardjes waren.

“In 1991 aanvaardde hij de leidinggevende functie van vicepresident van het Hof van Justitie, in welke hoedanigheid hij vanaf de maand juli 1998 permanent waarnam als president van het Hof van Justitie om op 1 januari 2007 definitief in die functie van President benoemd te worden. Ofschoon zijn hart geheel uitging naar het dienen van de rechtzoekende, de samenleving als rechtspreker – u kent hem allemaal ongetwijfeld nog van de periode als kortgedingrechter met de vele  gerechtelijke plaatsopnemingen die veel media aandacht trokken en zijn snelle en pragmatische beslissingen – heeft hij uiteindelijk in 2007 bewilligd om de rechtspraak ook te dienen als bestuurder, dus in de hoedanigheid van president van het Hof.\”, zei de huidige Hofpresident.

Mr. John Von Niesewand heeft in zijn hoedanigheid van President van het Hof van Justitie de eerste significante schreden gezet richting het in eigen beheer nemen van de missie van het Hof en de modernisering van de rechtspraak. Dit deed hij door een beraad van 2 weken van rechters bijeen te roepen in 2005 in de mantel aan de Verlengde Weidestraat, teneinde besluiten te nemen over hoe verdere ontwikkelingen te bewerkstelligen voor deze poot van de trias politica.

Dit beraad heeft erin geresulteerd dat het Hof onder zijn bezielende leiding in 2007 bruggen heeft geslagen naar samenwerkingen tussen de Raad voor de Rechtspraak in Nederland en het Hof van Justitie Suriname.

“Het tekort aan rechters heeft het Hof in de periode tussen 2000 en 2010 bijzondere parten gespeeld daarom was het mr. John Von Niesewand menens, toen hij het roer overnam in 1998 als waarnemend president, hieraan een halt te roepen en middels voormelde samenwerking te zorgen voor 2 gedegen trainingen van jonge juristen voor het ambt van rechter in 2003 en 2008.

Deze 2 opleidingen hebben erin geresulteerd dat er per eind 2010, 19 rechters actief waren tegenover 9 actieve rechters in het jaar 2000. Per saldo een vermeerdering met 10 rechters binnen een decennium is een bijzonder wapenfeit als bedacht wordt dat zoeken, opleiden en vormen van goede rechters een bezigheid is, vaak tegen de stroom in!

Bijzondere vermelding verdient daarbij dat de eerste vrouwelijke rechter in Suriname onder zijn waarneming als  president van het Hof is beëdigd en geïnstalleerd en er volgden daarna, nog onder zijn leiding, de 2e, 3e, 4e en 5e vrouwelijke rechters.

Er wordt heden ten dage voortgebouwd op dit fundament van samenwerking en modernisering dat is vastgelegd in het allereerste en gedegen beleidsdocument van de rechtspraak onder de naam “project modernisering en verbetering rechterlijke organisatie”, thans gemodelleerd naar: “speerpunten van meerjaren beleid van de rechtspraak”. Zonder deze moedige en gedurfde stappen van de toenmalige president van het Hof mr. John Robert Von Niesewand, zou de rechtspraak zich heden ten dage voor grotere uitdagingen geplaatst zien.

Ik typeerde mr. John eerder al als een gedreven, oprechte en kundige rechtspreker. Ik bedoel hiermee dat hij het ambachtelijke als oordelaar enerzijds goed verstond, kundig en integer exerceerde en anderzijds dat hij er een hekel aan had als rechtszaken en werkprocessen niet vlot verliepen; N’importe als dat door toedoen  van advocaten, de griffie of rechters kwam…..ik bedoel nader dat hij een keiharde werker was, in welke hoedanigheid dan ook en dat hij zulks ook verwachtte van alle dienaren van het recht en rechtsprocessen.

Ik zei eerder ook dat onder andere dit diepe indruk op mij heeft gemaakt en ik weet niet meer of ik eerder zei dat hij mij mede heeft gevormd als rechter vanaf mijn raio-opleiding in 1993. De hekel van stremmende rechtsprocessen spelen mij en de rechters die hij heeft gevormd daarom ook bijzondere partte.

Zijn geloof en vertrouwen in de rechterlijke macht en de rechters als bewakers van de rechtstaat was tot het laatste moment dat ik met hem in contact was, enorm!

Hij heeft als president en rechter de deur van de ivoren toren wijd open gedaan om dichterbij de samenleving te zijn met de rechtspraak en heeft daarbij samenleving-breed, jong opgeleide rechters – ongeacht etnische afkomst, religieuze overtuiging, sociale status, gender en geslacht - toegelaten tot dit ambt. Ere wie ere toekomt! De geopende deur staat heden ten dage symbool voor de slogan van de rechtspraak: “we bring justice to the people!”, waarbij het hof nu gaat voor decentralisatie van de rechtspraak naar meerdere districten.

Ik voel het als een bijzondere eer en heb heel prettig onder en met mr. John mogen werken zowel in hof kamersamenstellingen als binnen het kader van zijn bestuurlijke taken. Toen hij me daarom in 2007 vroeg om deel uit te maken van de delegatie naar de besprekingen met de Raad voor de Rechtspraak en de Hoge Raad der Nederlanden heb ik geen moment geaarzeld”, zei Rasoelbaks.

“Ik voel me vereerd, en samen met mij menig rechter, griffier vervolgingsambtenaar en advocaat, deze bewonderenswaardige persoonlijkheid en rechter tijdens zowel de formele als de informele ontmoetingen te hebben mogen leren kennen als mens en oordelaar, maar ook als leider van de rechtspraak, die we vandaag aan de schoot der aarde zullen toevertrouwen.

Het Hof is er trots op, hem ruim 30 jaren binnen onze geledingen te mogen hebben gehad. Hij heeft al die jaren alles gegeven als een harde werker voor de rechtspraak en de rechtstaat Suriname, heel vaak ten koste van zijn geliefde vrouw, kinderen,  familieleden vrienden en dierbaren”, aldus Hofpresident Rasoelbaks.