Erfgenamen van slachtoffers decembermoorden eisen zowel eerherstel als schadeloosstelling
| waterkant | Door: Redactie
Meer dan vier decennia na de gruwelijke Decembermoorden barst een nieuw front open in de strijd om waarheid, recht en erkenning. Zestig erfgenamen van de vijftien in 1982 geëxecuteerde tegenstanders van het militaire regime hebben de staat Suriname officieel aansprakelijk gesteld en eisen zowel eerherstel als schadeloosstelling. Dat bevestigde hun advocaat, mr. Hugo Essed, in het radioprogramma Welingelichte Kringen van ABC.
Essed heeft afgelopen week namens nabestaanden in Suriname én in Nederland een uitgebreid verzoekschrift ingediend bij de kantonrechter. Daarmee wordt de strijd rond de Decembermoorden verplaatst van de strafkamer naar de civiele rechtszaal. Volgens de advocaat gaat het niet langer
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
De strafrechtelijke fase lijkt formeel beëindigd. Hoofdverdachte en oud-legerleider Desi Bouterse werd op 20 december 2023 veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf. Vier medeplegers kregen vijftien jaar opgelegd. Bouterse dook vervolgens onder en overleed in december 2024, voordat hij daadwerkelijk zijn straf uitzat. Drie veroordeelden zitten inmiddels in de cel; één medeplichtige is nog altijd op de vlucht. Maar volgens Essed laat het vonnis een open wond
De erfgenamen stellen nu rechtstreeks de Surinaamse staat verantwoordelijk voor de schade die is veroorzaakt door de moordpartij in Fort Zeelandia. Het gaat volgens Essed niet alleen om materiële schade, maar ook om diepe psychische en emotionele littekens bij meerdere generaties. Terwijl de krijgsraad glashelder heeft vastgesteld dat er sprake was van moord, blijft een deel van de bevolking vasthouden aan het oude regimeverhaal dat de vijftien mannen zouden hebben samengezworen en bezig waren met een coup. Die hardnekkige mythe houdt het land gegijzeld, stelt Essed: Suriname is hierover “tot op het bot verdeeld”.
Juist daarom is eerherstel een cruciaal onderdeel van de vordering. De nabestaanden willen dat de staat ondubbelzinnig erkent dat hun vaders, broers, partners en zonen geen “samenzweerders” waren, maar slachtoffers van politiek geweld. Ze eisen dat hun namen publiekelijk worden gezuiverd, zodat er een einde komt aan de stigma’s, de verdachtmakingen en de halve waarheden die al 43 jaar boven hun hoofd hangen.
De timing van de zaak is veelzeggend. Op 8 december vindt in Paramaribo opnieuw een bloemenhulde plaats bij Fort Zeelandia, de plek waar de vijftien mannen werden gemarteld en geëxecuteerd. Tijdens het recente staatsbezoek van koning Willem-Alexander werd al aangekondigd dat ook de Nederlandse ambassadeur daar een krans zal leggen – een symbolische erkenning van het historische gewicht van de Decembermoorden. In Suriname zelf zijn de jaarlijkse kerkdiensten naar aanleiding van het eindvonnis grotendeels weggevallen, maar in de diaspora leeft de herdenking voort: in Amsterdam wordt op 8 december niet alleen een bloemlegging gehouden, maar ook een herdenkingsbijeenkomst georganiseerd.
Met de nieuwe civiele procedure escaleert de strijd om de erfenis van 8 december 1982 naar een volgende fase. De nabestaanden willen geen stilte, geen vergetelheid en geen halve geschiedschrijving. Ze willen excuses, eerherstel en compensatie – en ze willen dat zwart op wit, vastgelegd door de rechter.
| waterkant | Door: Redactie
