Minister Dasai laat duurzaam stempel achter bij Ruimtelijke Ordening en Milieu

Op vrijdag 12 juli j.l. nam Minister Marciano Dasai officieel afscheid van het personeel van het ministerie van ruimtelijke ordening en milieu. Het directoraat ABFZ (Algemeen Beheer en Financiële Zaken) organiseerde een afscheidsbijeenkomst waarbij enkele vertegenwoordigers van directie en personeel ROM de gelegenheid kregen om de minister in een feestelijke sfeer toe te spreken en namens het gehele team dank te zeggen voor de prettige samenwerking.

Het Ministerie blikt terug op een prettige en vooral zeer productieve samenwerking met Minister Dasai.Internationale erkenning voor milieuprestatiesIn een periode van slechts anderhalf jaar heeft Minister Marciano Dasai samen met zijn team op het

Ministerie van Ruimtelijke Ordening en Milieu (ROM), relevante ministeries en andere belangrijke actoren een reeks indrukwekkende resultaten geboekt die Suriname stevig op de kaart zetten als voorloper in duurzame ontwikkeling in de Caribische regio.Oprichting Nationale MilieuautoriteitEen van de meest in het oog springende prestaties is de sprong die Suriname heeft gemaakt op de Environmental Performance Index (EPI): van de 81e plaats in 2020 naar de 36e plaats wereldwijd in 2024. Binnen de regio bekleedt Suriname nu zelfs de eerste positie. Deze vooruitgang is het resultaat van doelgericht milieubeleid, de oprichting van het ministerie van Ruimtelijke Ordening en Milieu in 2020, betere datacollectie en de invoering van de Milieuraamwet. De EPI waardeert Suriname vooral voor zijn uitzonderlijke luchtkwaliteit, de integriteit van zijn bossen, lage uitstervingsrisico’s voor soorten, en de recente instelling van de Nationale Milieu Autoriteit.Structuurvisie voor ruimtelijke ontwikkelingDe Minister heeft strategisch ingezet op drie pijlers: een solide wettelijk kader, moderne datagedreven beleidsvorming en internationale samenwerking. Zo werd onder zijn leiding de verouderde Stedebouwkundige Wet eindelijk vervangen door een moderne wet Ruimtelijke Ordening, die inmiddels als initiatiefwet bij De Nationale Assemblée ligt. Deze wet biedt een stevig wettelijk kader voor duurzame ruimtelijke ontwikkeling en ondersteunt sectoren zoals bosbouw, toerisme, landbouw en mijnbouw bij het verantwoord gebruik van ruimte.Digitale innovatie voor beleid en toezichtDaarnaast werd met veel inzet van ROM de Nationale Milieuautoriteit (NMA) operationeel op 26 juli 2025. Deze zelfstandige instantie, die begrotingstechnisch onder het Ministerie van ROM valt, houdt toezicht op milieuwetgeving, formuleert nationale milieukwaliteitseisen en bevordert milieubewustzijn in het hele land. De NMA heeft onder meer als taak het ontwikkelen en implementeren van een milieueffectenanalysesysteem, het ondersteunen en adviseren van de Minister in beleidsoverleg met diverse stakeholders, en het toezien op de toepassing van het FPIC-principe (Free, Prior and Informed Consent) in besluitvormingsprocessen die het leef- en woongebied van inheemse en tribale volken betreffen.Internationale klimaatdiplomatie en carbon creditsEen andere belangrijke mijlpaal is de ontwikkeling van de Green Development Strategy (GDS) voor 2025-2050, een langetermijnplan dat ervoor moet zorgen dat de ontwikkeling van Suriname duurzaam, inclusief en vooruitstrevend is. Het plan heeft ambitieuze doelen: het verhogen van het gemiddelde inkomen per hoofd van $5.000 naar $50.000, het CO₂-negatief houden van het land met behoud van de bossen, het zorgen voor gelijke kansen voor alle burgers, het investeren van olie- en gasinkomsten in onderwijs, innovatie en duurzaamheid, en het realiseren van een transitie naar een gediversifieerde economie, gericht op productie, financiële diensten, ICT, eco-toerisme en hernieuwbare energie.Lokale programma’s voor bewustwording en afvalbeheerVoor het eerst in de geschiedenis beschikt Suriname nu ook over een Nationale Structuurvisie voor Ruimtelijke Ontwikkeling (2025-2050), die als leidraad dient voor beleidsmakers en ontwikkelaars om duurzame en evenwichtige groei te bevorderen. De visie identificeert strategische ontwikkelingszones, infrastructuurbehoeften en milieubeschermingsgebieden, waardoor een geïntegreerde benadering van ruimtelijke planning mogelijk wordt. Deze Structuurvisie is tussen 2021 en 2023 tot stand gekomen met de betrokkenheid van diverse stakeholders, waaronder de overheid, het bedrijfsleven, NGO’s, maatschappelijke organisaties en Inheemse en Tribale vertegenwoordigers.

Daarnaast heeft het Ministerie van ROM de basis gelegd voor een gestructureerde en duurzame ruimtelijke ontwikkeling door de eerste nationale landinrichtingsstandaarden te ontwikkelen. Deze standaarden bieden richtlijnen voor het gebruik en beheer van land, rekening houdend met ecologische, economische en sociale factoren. Ze stellen dat voorzieningen en faciliteiten goed bereikbaar moeten zijn en zoveel mogelijk binnen een bepaalde afstand van woningen moeten worden geplaatst. De standaarden dragen ook bij aan de bescherming van het milieu door voldoende ruimte te reserveren voor groenvoorzieningen, wat de waterhuishouding verbetert en de biodiversiteit stimuleert. Door voorzieningen te concentreren en de bereikbaarheid te verbeteren, wordt autogebruik verminderd en de leefbaarheid vergroot, terwijl veilige fiets- en voetpaden de gezondheid van inwoners stimuleren en de sociale cohesie bevorderen.“De Groene Overheid” en duurzame aanbestedingMinister Dasai heeft ook geïnvesteerd in digitalisering met de oprichting van de eerste Geo-Intelligence Spatial Hub in Suriname, een centrale digitale hub voor het verzamelen, beheren en beschikbaar stellen van geografische, klimatologische, hydrologische, demografische en landschapsdata. Deze hub fungeert als essentieel instrument ter ondersteuning van ruimtelijke ordening, milieubeleid en duurzame ontwikkeling. Door gegevens effectief te analyseren en toegankelijk te maken – via een website en mogelijk ook een mobiele applicatie – bevordert de hub transparantie, versnelt het besluitvormingsprocessen en verhoogt het de efficiëntie binnen beleidsontwikkeling. Beleidsmakers, bedrijven, wetenschappers en studenten kunnen hierdoor sneller over de juiste informatie beschikken voor woningbouw, landbouw, mijnbouw, bosbeheer of infrastructuurontwikkeling.

Herziening Nationale BiodiversiteitsstrategieDaarnaast werd een digitaal informatie-uitwisselingssysteem ontwikkeld om de naleving van milieuwetgeving en ruimtelijke ordeningsregels te versterken. Dit platform stimuleert doelgerichte samenwerking tussen vergunningverleners, inspectiediensten en handhavers, en maakt een snellere, efficiëntere en transparantere aanpak mogelijk van klachten en leefbaarheidsproblemen. Het systeem moet een einde maken aan de gebrekkige communicatie tussen diensten en draagt bij aan een beter functionerende overheid, een schonere leefomgeving en versterkte rechtszekerheid voor burgers.Slotbeschouwing: een stevig fundamentOp internationaal niveau speelde Suriname onder leiding van Dasai een prominente rol binnen Caricom en AOSIS tijdens COP29 in Bakoe, Azerbeidzjan, waar het land bijdroeg aan de acceptatie van Artikel 6 van het Parijsakkoord. Dit artikel biedt landen de mogelijkheid om vrijwillig samen te werken aan hun klimaatdoelen via internationale koolstofmarkten, wat voor Suriname met zijn uitgestrekte bosrijke gebieden en lage uitstoot nieuwe deuren opent om klimaatfinanciering aan te trekken. Tijdens de onderhandelingen benadrukte Suriname het belang van transparantie in rapportage, vooral rond de Share of Proceeds (SOP) en de Overall Mitigation of Global Emissions (OMGE). Daarnaast pleitte het land voor een robuuste en eerlijke Nieuwe Collectieve Kwantitatieve Doelstelling (NCQG), waarbij ontwikkelingslanden voorspelbare en toegankelijke financiering ontvangen voor klimaatadaptatie en weerbaarheid.

In lijn hiermee heeft Suriname ook zijn eerste carbon credits verkoopmechanisme ontwikkeld, geverifieerd door de UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change). Dit initiatief draagt bij aan de wereldwijde inspanningen om klimaatverandering te bestrijden en opent nieuwe economische mogelijkheden voor het land door het behoud van bossen en ecosystemen.

Dichter bij huis introduceerde het ministerie het Koni Doti-programma voor afvalscheiding in Paramaribo, begonnen in het ressort Blauwgrond. Dit programma heeft geleid tot een efficiënter afvalbeheer en een schonere leefomgeving voor de inwoners. Door burgers actief te betrekken bij afvalscheiding draagt het programma bij aan een duurzamere samenleving.

Het Ministerie heeft daarnaast het Krin Birti-project uitgevoerd in vier specifieke studiegebieden: Commewijne, Paramaribo, Saramacca en Nickerie. Deze initiatieven richten zich op gemeenschapsgerichte milieuprojecten en bewustwording, en bevorderen de actieve participatie van bewoners bij het schoonhouden van hun leefomgeving. Er werd niet alleen aandacht besteed aan educatie over afvalscheiding en de correcte uitvoering daarvan, maar ook aan de gevaren van pesticidengebruik en de vervuiling van waterbronnen, bodem en lucht.

Het ministerie heeft ook een fundament gelegd voor modern afvalbeleid via het Integraal Afvalbeheer Plan (IWMP). In 2022 presenteerde ILACO Suriname N.V., in opdracht van het Ministerie van ROM, een rapport voor het ontwikkelen van een duurzaam en efficiënt afvalbeheersysteem voor Suriname. Het rapport bevatte een gedetailleerde inventarisatie van afvalstromen en stelde oplossingsmodellen voor zoals een sanitaire stortplaats in plaats van verbranding. De kern van het plan is gebaseerd op het 5R-principe (Weigeren, Verminderen, Hergebruiken, Andere functies, Recyclen) en omvat zeven pijlers voor duurzaam afvalbeheer, waaronder veilige verwerking, hergebruik, financiële duurzaamheid en capaciteitsopbouw. Een belangrijk uitgangspunt is het ‘de vervuiler betaalt’-principe.

Een andere belangrijke publicatie was “De Groene Overheid”, gelanceerd tijdens de officiële presentatie aan de President van Suriname van de Nationale Biodiversiteitsstrategie en het Actieplan en de Groene Strategie. Deze publicatie benadrukt het belang van milieuvriendelijk gedrag binnen de overheid zelf en moedigt overheidsinstanties aan om bewuster om te gaan met hun energie- en materiaalgebruik, zoals het uitschakelen van airco’s bij het verlaten van kantoorruimtes, bewust watergebruik, alleen printen wanneer noodzakelijk, en het kiezen voor milieuvriendelijke aanbestedingen.

Het ministerie heeft in december 2024 ook belangrijke stappen gezet richting de uitfasering van Single Use Plastics (SUP) en Mercury-Added Products (MAPs), in lijn met het nationale duurzaamheidsbeleid en internationale verdragen. De import, export en productie van veelvoorkomende wegwerpproducten zoals plastic tassen, rietjes en bekers wordt uiterlijk eind 2025 verboden, terwijl duurzame alternatieven actief worden gepromoot. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het volledig verbannen van kwikhoudende producten zoals thermometers, batterijen en bepaalde cosmetica, vanwege hun schadelijke effecten op milieu en volksgezondheid.

De ontwikkeling van de Nationale Biodiversiteitsstrategie (2024-2035) en het bijbehorende Actieplan (2024-2030) moeten ervoor zorgen dat de rijke flora en fauna van Suriname behouden blijven voor toekomstige generaties. Dit document, een actualisering van een verouderd strategisch beleidsdocument, is gestructureerd rond vier strategische pijlers: behoud van biodiversiteit, duurzaam gebruik van biodiversiteit, eerlijke en rechtvaardige verdeling van voordelen, en mainstreaming en implementatie. Het actieplan dient als leidraad voor Suriname’s milieubeleid in de komende tien jaar.

Tenslotte heeft het ministerie maatregelen genomen om belangrijke publieke terreinen zoals Cultuurtuin, het Onafhankelijkheidsplein, Palmentuin en het Plein van 12 mei te beschermen. Deze inspanningen zorgen ervoor dat deze historische en culturele locaties behouden blijven voor toekomstige generaties. Door middel van wetgeving en actieve handhaving heeft het Ministerie van ROM illegale bebouwing en ongeautoriseerd gebruik van deze terreinen voorkomen.

Minister Dasai benadrukte in zijn afscheidsspeech:

“Ik neem afscheid als minister, maar niet als persoon, ik sta in mijn nieuwe hoedanigheid als parlementariër ook voor jullie klaar”.

Met deze indrukwekkende lijst van resultaten heeft Minister Dasai in korte tijd een stevig fundament gelegd voor een gedegen ruimtelijke ordening van Suriname, waarin groene economische groei en duurzaam milieubeheer hand in hand gaan. Het Ministerie van Ruimtelijke Ordening en Milieu spreekt de hoop uit dat deze mijlpalen in de toekomst voortgang zullen vinden middels gezamenlijke inspanningen van relevante overheidsinstanties, partners en en de samenleving als geheel.