Aantal blanco stemmen verdubbeld: oorzaak blijft onduidelijk
| snc.com | Door: Redactie
Bij de recente verkiezingen is het aantal blanco stemmen flink toegenomen. Ten opzichte van de verkiezingen van 2023 is het aantal zelfs verdubbeld tot zo’n 40.000. Dat komt overeen met ongeveer een halve Kamerzetel. Waarom zoveel mensen dit keer blanco stemden, is echter niet goed te verklaren.
Blanco stemmen worden sinds 2010 apart geregistreerd. Het gaat om kiezers die wél naar het stembureau gaan, maar hun stembiljet leeg in de bus doen. Deze stemmen tellen niet mee voor de uitslag, maar wél voor de opkomst. Jarenlang bleef het aantal ongeveer gelijk, tot nu dus een plotselinge stijging te zien is.
Volgens Henk van der Kolk, bijzonder
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom iemand blanco stemt. Sommige kiezers vinden dat geen enkele partij bij hun opvattingen past, anderen vinden het kiezen te ingewikkeld. Ook zijn er mensen die bewust afstand nemen van het politieke systeem.
De 67-jarige taxichauffeur Johannes de Vries is een van hen. Hij stemde zijn hele leven,
Van der Kolk wijst erop dat de stijging mogelijk te maken heeft met een proef met een nieuw stembiljet in vijf gemeenten. Kiezers moesten daar twee vakjes rood maken in plaats van één: één voor de partij en één voor de kandidaat. “Dat kan verwarrend zijn,” zegt hij. “Mensen kunnen zich vergissen of fouten maken.”
Een duidelijk effect van blanco stemmen op de uitslag is zeldzaam. De laatste keer dat dit gebeurde, was in Delfzijl in 2006, toen er door een lokale crisis massaal werd opgeroepen om blanco te stemmen. Toen was maar liefst 20 procent van de stemmen blanco of ongeldig. “Het gevolg was ironisch,” zegt Van der Kolk. “De partij die de meeste schuld kreeg, won alsnog — omdat blanco stemmen niet meetellen.”
| snc.com | Door: Redactie
