Het onverwachte verband tussen rood vlees en diabetes type 2

Is rood vlees gezond of niet? Het is een vraag die steeds moeilijker te beantwoorden is. Hoewel rood vlees veel vitaminen, mineralen en voedingsstoffen bevat die essentieel zijn voor onze gezondheid, is er steeds meer bewijs dat rood vlees in verband brengt met chronische gezondheidsproblemen. Het laatste onderzoek heeft een verband gevonden tussen rood vlees en diabetes type 2, en roept de vraag op: hoe groot is het risico en wat kunnen we doen om het te verkleinen?

Het probleem met rood vlees

Rood vlees wordt in verband gebracht met talloze chronische gezondheidsproblemen. Maar in 2024 hebben verschillende onderzoeken een verband gelegd

tussen rood vlees en diabetes type 2. In een analyse die afgelopen augustus werd gepubliceerd in het tijdschrift The Lancet Diabetes & Endocrinology werd een observationele blik geworpen op het verband tussen de consumptie van rood vlees en diabetes type 2 wereldwijd. Uit het onderzoek bleek dat degenen die aangaven wekelijks rood vlees te eten, 62% meer kans hadden om diabetes type 2 te ontwikkelen.

Niet doorslaggevend

De onderzoekers konden niet concluderen dat de consumptie van rood vlees een directe oorzaak was van diabetes type 2, omdat de studie observationeel was. Bijna twee miljoen mensen in 20 landen lieten hun gegevens analyseren als onderdeel van

het onderzoek, dat ook andere leefstijlfactoren meetelde. 

Consumptiefrequentie

Elke extra portie onbewerkt rood vlees werd in verband gebracht met een 24% hoger risico op diabetes type 2, terwijl elke extra portie bewerkt rood vlees in verband werd gebracht met een 46% hoger risico.

Het gevolg van het vervangen van een eiwitbron

Wanneer deelnemers een dagelijkse portie rood vlees vervingen door een andere eiwitbron, werd het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 verlaagd. Een portie noten en peulvruchten werd in verband gebracht met een 30% lager risico op diabetes type 2. En het vervangen van een portie zuivelproducten werd geassocieerd met een 22% lager risico. 

Voedingspatroon van de deelnemers

Het voedingspatroon van de deelnemers werd elke twee tot vier jaar gecontroleerd met vragenlijsten over voeding, gedurende maximaal 36 jaar. Tijdens de duur van het onderzoek ontwikkelden 22.000 mensen type 2 diabetes.

Andere factoren

Factoren die de resultaten zouden kunnen beïnvloeden, zoals de kwaliteit van het voedingspatroon, de hoeveelheid lichaamsbeweging, roken, alcoholgebruik, calorieën en BMI, werden meegenomen in het onderzoek.

Factoren waar geen rekening mee werd gehouden

Er werd echter geen rekening gehouden met bepaalde andere belangrijke factoren, zoals familiegeschiedenis, insulineresistentie en tailleomtrek. Dr. Duane Mellor, diëtist en woordvoerder van de British Dietetic Association was niet betrokken bij het onderzoek. In een persbericht verklaarde hij echter dat “het mogelijk is dat het verhoogde risico in verband met de inname van bewerkt en rood vlees het gevolg is van deze andere verstorende factoren”.

Wat wordt als rood vlees beschouwd?

Vlees wordt als rood vlees beschouwd op basis van de hoeveelheid myoglobine die in de spieren van een dier wordt gevonden, omdat het aan zuurstof wordt blootgesteld. Eenvoudig gezegd is wat wij kennen als rood vlees het spierweefsel van zoogdieren. Voorbeelden zijn kalfsvlees, rundvlees, lamsvlees, varkensvlees, schapenvlees en geitenvlees.

Bewerkt vlees

Sommige rode vleessoorten zijn ook verwerkt vlees, maar niet alle verwerkte vleessoorten zijn rood. Bewerkt vlees is een aparte categorie van rood vlees. Pekelen, roken, zouten en het toevoegen van chemicaliën om vlees te conserveren, zorgen ervoor dat het bewerkt wordt. Voorbeelden hiervan zijn worstjes, bacon, gepekeld vlees, hotdogs en broodbeleg. 

De voordelen

Er zijn talloze voordelen verbonden aan het eten van rood vlees. Het is een rijke bron van eiwitten, zink, ijzer en B-vitamines en levert essentiële vitamines, mineralen en voedingsstoffen. 

Het risico

De hoeveelheid en de frequentie van het eten van rood vlees lijken echter de grootste invloed te hebben op hoe groot het gezondheidsrisico is waaraan je blootgesteld wordt.

Het risico verlagen

Het verminderen van de consumptie van rood vlees en zelfs het kiezen van andere eiwithoudende alternatieven zoals gevogelte, linzen, erwten, bonen en tofu kan helpen om het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 te verlagen, zo bleek uit het onderzoek.

Risico op kanker

Naast het risico op diabetes type 2, is rood vlees lange tijd in verband gebracht met een verhoogd risico op het ontwikkelen van darmkanker. Volgens het International Agency for Research on Cancer (IARC) is rood vlees een kankerverwekkende stof uit Groep 2A, wat betekent dat het “waarschijnlijk” kankerverwekkend is voor mensen.

Hart- en vaatziekten

Uit een onderzoek uit 2022 is gebleken dat chemische stoffen die in het spijsverteringskanaal worden geproduceerd door darmmicroben na het eten van rood vlees, het verband tussen rood vlees en hart- en vaatziekten zouden kunnen helpen verklaren. Het verband tussen de consumptie van rood vlees en hart- en vaatziekten richt zich al jaren op verzadigd vet en cholesterol. De rol van het darmmicrobioom is een relatief recente benadering.

De manier waarop je rood vlees bereidt

De manier waarop je rood vlees bereidt is ook belangrijk. In de airfryer, grillen, roosteren en braden zijn veel gezonder dan bakken in de pan of frituren. Het helpt ook om vette stukken vlees te vermijden.

De porties zijn belangrijk

Het eten van minder en kleinere porties rood vlees kan het risico verkleinen. Een wekelijkse vleesloze dag kan je helpen om creatiever te worden in de keuken en te experimenteren met meer rood vlees-vrije opties. 

Eenvoudige vervangingen

In het begin kunnen eenvoudige vervangingen helpen. Door gevogelte of vis te kiezen in plaats van rood vlees kun je een verzadigd gevoel krijgen, omdat dit bronnen van eiwitten met een hoge biologische waarde zijn.

LIchaamsbeweging

Je kunt je risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 verkleinen door een gezondere levensstijl te kiezen. Lichaamsbeweging kan helpen om het hongergevoel en de bloedsuikerspiegel te reguleren.

Onbewerkt, plantaardig voedingspatroon

Er zijn veel plantaardige opties die ook eiwitbronnen zijn. Het eten van een onbewerkt, plantaardig dieet is één van de beste manieren om voor je lichaam te zorgen.

Onbewerkt, plantaardig voedingspatroon

Begin rustig als het toevoegen van meer groenten, noten en peulvruchten aan je eetpatroon een grote verandering in je levensstijl vereist. Maak je maaltijden zo kleurrijk mogelijk om “de regenboog te eten” en je te helpen aan je vitamine-, mineralen- en voedingsstoffenbehoeften te voldoen.

Bronnen: (CNN) (Cleveland Clinic) (Diabetes.org) (Harvard T.H. Chan School of Public Health) (University of Oxford) (CTV News)