De schaduw van 1980: hoe de NDP de rechtsstaat blijft uitdagen
| snc.com | Door: Redactie
Een partij die ooit de democratie omverwierp, werpt nu de beschuldigende vinger naar justitie. Wat zegt dat over de verhouding tussen de NDP en de Surinaamse rechtsstaat?
De rechtsstaat is de ruggengraat van elke democratie: zij waarborgt dat macht wordt gecontroleerd en niemand boven de wet staat. Toch is dat principe in Suriname al decennialang bron van spanning — vooral wanneer de Nationale Democratische Partij (NDP) zich uitspreekt over recht en rechtvaardigheid. De recente verklaring van de partij, waarin zij scherpe kritiek uit op het Openbaar Ministerie, heeft daarom bij velen de wenkbrauwen doen fronsen.
De NDP beschuldigt het OM ervan zich te laten
Een partij met een beladen verleden
De NDP werd voortgebracht uit het militaire bewind van Desiré Delano Bouterse, die in 1980 met een staatsgreep de democratische orde omverwierp. Tijdens de militaire periode (1980–1987) werden grondrechten ingeperkt, de pers gemuilkorfd en politieke
Ook na de terugkeer naar de democratie bleef de spanning tussen de partij en de rechtsstaat voelbaar. Onder het presidentschap van Bouterse (2010–2020) werden meerdere pogingen gedaan om het 8 Decemberproces te beïnvloeden of te vertragen. Ondanks zijn veroordeling tot twintig jaar gevangenisstraf bleef Bouterse politiek actief, en werd hij door zijn partij als “slachtoffer van een politiek proces” gepresenteerd.
Tegen die achtergrond is de huidige verklaring van de NDP opmerkelijk — sommigen zeggen zelfs schokkend. De partij die in de jaren ’80 en ’90 vaak zelf aan de basis stond van rechtsstatelijke ontsporingen, positioneert zich nu als verdediger van de onafhankelijke rechtspraak. Critici zien daarin eerder een strategische wending dan een principiële ommekeer.
Een nieuwe leider, oude reflexen
Onder het leiderschap van Jenny Simons-Geerlings, die na het vertrek van Bouterse de leiding overnam, werd aanvankelijk verwacht dat de partij een gematigder koers zou varen. Simons-Geerlings, jarenlang een invloedrijke parlementariër, presenteerde zich als iemand die de NDP opnieuw wilde verbinden met bestuurlijke verantwoordelijkheid en democratische beginselen.
Maar de toon van de recente verklaring doet vermoeden dat de oude reflexen nog springlevend zijn. Door het Openbaar Ministerie te beschuldigen van politieke beïnvloeding zonder concreet bewijs, lijkt de NDP opnieuw de legitimiteit van justitiële instituties te ondermijnen. Daarmee zet de partij de geloofwaardigheid van haar eigen vernieuwing op het spel.
Suriname in breder perspectief
De spanning tussen politiek en rechtsstaat beperkt zich niet tot Suriname. In landen als Hongarije, Polen en Slowakijezijn vergelijkbare discussies gaande over politieke invloed op de rechterlijke macht. In Hongarije, onder premier Viktor Orbán, werd de onafhankelijkheid van rechters uitgehold; in Polen werden benoemingsprocedures herschreven om regeringsinvloed te vergroten.
Vergeleken met deze landen bevindt Suriname zich niet op het niveau van systematische afbraak van rechtsstatelijke waarborgen. Toch is de politieke omgang met justitie er evenzeer een kwetsbaar punt. Herhaalde pogingen — van regering én oppositie — om invloed uit te oefenen op justitiële beslissingen, ondermijnen het vertrouwen van burgers in de neutraliteit van het rechtssysteem.
Oude strijdbijl nog niet begraven
Dat de partij die ooit de rechtsstaat ondermijnde zich nu presenteert als haar beschermer, toont hoe diep de strijd om legitimiteit in de Surinaamse politiek geworteld is. Onder leiding van Jenny Simons-Geerlings had de NDP de kans om die erfenis van autoritarisme af te werpen. Voorlopig lijkt het echter alsof de partij haar oude strijdbijl met de rechtsstaat nog niet heeft begraven.
| snc.com | Door: Redactie
