Blog Verkiezingen Suriname (7): ‘Prognose verkiezingen 2025’
| waterkant | Door: Redactie
[PODCAST 7] – Aan de rand van Paramaribo had de Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij (ABOP) van Ronnie Brunswijk op vrijdagavond zijn slotmeeting. De campagne liep op zijn eind en de partijleiding vond het een mooi moment om het nieuwe partijcentrum in gebruik te nemen. De bouw duurde twee maanden, maar het is gelukt. Alleen is de infrastructuur eromheen is ‘nog niet ready’, zoals ze hier in Suriname zeggen. Ook was er veel modder door de regen.
Desondanks trokken duizenden aanhangers naar de Frederikshoopweg om Brunswijk toe te juichen. Zijn ABOP neemt het al jaren op voor de bewoners van het binnenland en
Tijdens zijn optreden met gouden staf – Brunswijk werd in 2023 door twee koningen en een koningin van het African Royal Kingdom gekroond tot ‘King Afro Suriname Heritage’ – stelde hij in de regering verantwoordelijkheid te hebben genomen. ABOP stapte in 2020 in een coalitie met de VHP van president Chan
Net als vele andere Surinaamse politici in campagnetijd beloofde Brunswijk in de komende periode armoede te bestrijden, onderwijs en zorg te verbeteren en aan een betere infrastructuur te werken. Na afloopt vroeg ik hem of dat wel allemaal tegelijk kan. Hij antwoorden er het volgende op:
Het was voor ons niet eenvoudig om weg te komen. Vanwege de campagnestop en drooglegging, die om middernacht in gingen, was het feest tegen het einde van de avond voorbij en wilden alle ABOP’ers naar huis. De kleine wegen rond het complext konden dat niet aan, met horden aan wandelende mensen en lange files van stapvoets rijdende auto’s tot gevolg. We waren na 1,5 uur rijden terug in ons hotel in het centrum Paramaribo.
Typische campagne
De volgende dag maakte ik de balans op. Wat heeft deze campagne voor de verkiezingen van zondag 25 mei gebracht? Er waren meer tv-debatten dan de vorige keer en er waren enkele verrassingen, zoals het uitstappen van de PL uit de coalitieregering. Ook is het de vraag of de stembusgang goed zal verlopen wegens een tekort aan vrijwilligers en andere logistieke uitdagingen. De campagnes zelf op zijn Surinaams: van een warme Jenny Simons die kinderen omhelsde tot een enthousiaste Chan Santokhi die fietsen uitdeelde.
Wat zullen deze verkiezingen het land brengen? Allereerst is er het nieuwe kiesstelsel. In plaats van met districten te werken is dit keer gekozen voor een evenredig stelsel, waarbij iedere stem even zwaar telt. Net als in Nederland zal de kiesdeler straks bepalen hoeveel stemmen nodig zijn voor één zetel in de Nationale Assemblee. In zijn partijcentrum sorteerde Brunswijk al voor op ‘meer dan honderdduizend stemmen’, onder meer omdat de ABOP onder de radar campagne zou hebben gevoerd. En hij liet het stembiljet aan iedereen zien, met daarop de plek van zijn partij. Mensen kunnen daar maar een bolletje inkleuren.
In de afgelopen twee weken hebben we de stemming in het land voor onszelf gepeild. Daar kwam uit dat president Santokhi voornamelijk geliefd is onder Hindostanen, maar minder onder de rest van de bevolking, die veel klaagt over zijn beleid. Bij de andere partijen komt er niet echt een partij uit waar veel mensen ‘voor willen gaan’. Neem bijvoorbeeld de NDP. De partij van wijlen Desi Bouterse heeft met Jenny Simons een gematigd, betrouwbaar en welbespraakte leider gekregen, maar torst het verleden met zich mee.
Twee scenario’s
Hoe zullen deze verkiezingen verlopen? Er zijn mij betreft twee scenario’s. Bij een hoge uitkomst is de impopulaire Santokhi niet zeker van de overwinning en kan het op zondagavond nog wel eens een nek-aan-nekrace worden met zijn grote concurrent Simons. In dat geval wordt het spannend. Hetzelfde geldt voor wie als derde partij eindigt. De NPS maakt daartoe meer kans vanwege het nieuwe kiesstelsel. Nu heeft de partij drie zetels, maar dat zouden er zomaar eens veel meer kunnen worden, omdat alle stemmen van de aanhang, die voornamelijk in Paramaribo woont, nu wel meetellen. Vlak ook de ABOP van Brunswijk niet uit.
Het tweede scenario is dat van een lage opkomst, omdat meer Surinamers ontevreden en teleurgesteld zijn geraakt in de politiek en niet meer willen stemmen. In zo’n geval voorspel ik een overwinning van Santokhi, want zijn VHP heeft meer vaste kiezers. Het zijn voornamelijk Hindoestanen die trouw op hun aloude etnische partij willen stemmen. De andere bevolkingsgroepen zijn verdeelder. Neem de Afro-Surinamers, waarvan de stemmen verdeeld zijn over onder meer de NDP, BEP, ABOP en NPS.
Bij de voorgaande verkiezingen schommelde de opkomst rond de 75 procent, want goed is te noemen voor een democratie. Als de opkomst tien of vijftien procent lager zou worden, dan is de kans op een ‘vertekende verkiezing’ groter en dus ook de winst van de VHP, de partij met de meest stem vaste achterban. Hun stemmen wegen dan immers zwaarder, omdat de kiesdeler ook anders zal zijn.
Hoe dan ook: het belooft op zondag een enerverende verkiezingsdag te worden in Suriname. In aflevering zeven van onze podcast besteden we er aandacht aan. Kijk en luister hier:
Kemal Rijken
Kemal Rijken is journalist, schrijver, presentator, historicus en politicoloog. Voor de verkiezingen van 25 mei 2025 reist hij af naar Suriname om verslag te doen in een blog op Waterkant.Net. Samen met collega Chris Aalberts maakt hij ‘Verkiezingen in Suriname, een podcast’ waarin ze vertellen van hun bevindingen in het land en op de actualiteit ingaan.
Rijken is werkzaam in Nederland en daarbuiten. Eerder schreef hij verschillende boeken, waaronder ‘Monarchie, koningshuizen in Europa vanaf 1940, geschiedenis, uitdagingen en overlevingskansen’, ‘Eigen Volk’, ‘Van der Laan, biografie van een burgemeester’ en ‘Roma’. Met Aalberts ging hij eerder naar de VS en Duitsland voor dezelfde podcastserie.
| waterkant | Door: Redactie
