In Memoriam: André Haakmat (1939-2024)
| waterkant | Door: Redactie
Op maandag 25 november 2024 is de Surinaamse jurist, politicus en publicist André Haakmat op 85-jarige leeftijd overleden in Amsterdam. Haakmat speelde een cruciale rol in de roerige politieke geschiedenis van Suriname, maar zijn loopbaan werd getekend door de militaire coup van 1980 en de nasleep ervan.
Haakmat trad begin jaren ’80 aan als minister en vicepremier in de hoop de democratie in Suriname te herstellen na de staatsgreep door Desi Bouterse en zijn militaire raad. Als ‘superminister’ van Justitie, Buitenlandse Zaken, Leger en Politie wilde hij hervormingen doorvoeren en corruptie aanpakken. Maar zijn roep om democratische waarden en vrije verkiezingen
In 1982, een jaar na zijn vertrek als minister, escaleerden de spanningen. Na een aanslag op zijn leven wist Haakmat ternauwernood te ontkomen en vluchtte via de Marowijnerivier naar Frans-Guyana, en later naar Nederland. Zijn vriend en vakbondsleider Cyrill Daal, die besloot te blijven, werd datzelfde jaar slachtoffer van de beruchte Decembermoorden.
Na zijn vlucht werd Haakmat een prominente criticus van het Bouterse-regime. Vanuit Nederland bleef hij zich uitspreken over de situatie in Suriname via opiniestukken, boeken en interviews. Zijn bekendste werk, De revolutie uitgegleden (1987), gaf een persoonlijk inkijkje in de turbulente periode
Hoewel hij soms zelf bekritiseerd werd vanwege zijn eerdere samenwerking met de militairen, bleef Haakmat zich inzetten voor democratische hervormingen en rechtvaardigheid.
16 jaar na zijn vlucht uit Suriname, bezocht hij in juni 1998 voor het eerst weer enkele dagen zijn moederland. Bij die gelegenheid had hij onder andere een gesprek met Desi Bouterse. Hij had zich verzoend met Bouterse hoewel die volgens hem verantwoordelijk is voor de Decembermoorden.
Tot op hoge leeftijd bleef Haakmat actief als jurist. In 2022, op 83-jarige leeftijd, promoveerde hij aan de Open Universiteit op een omvangrijk onderzoek naar corruptie in Suriname. Hij pleitte voor wetgeving en internationale samenwerking om corruptie en de invloed van de drugsmaffia te bestrijden. Hij noemde etnische politiek de kern van Suriname’s problemen en drong aan op structurele hervormingen.
| waterkant | Door: Redactie
