KLIMAATVERANDERING IN HET GUYANA-SURINAME-BEKKEN

De realiteit van de natte buurt van Guyana verergert de kwetsbaarheid van het milieu voor het milieu, vooral omdat de hoofdstad, Georgetown, langs de kust ligt. Bovendien woont ongeveer 80 procent van de bevolking van bijna 800.000 mensen in kuststeden, steden en dorpen. Evenzo ligt Paramaribo ook langs de kust en een vergelijkbaar percentage van de bevolking woont langs de kust. 

Het is dan ook begrijpelijk dat Guyana en Suriname een aanzienlijk deel van hun moderne geschiedenis te maken hebben gehad met overstromingen. Guyana’s meest verwoestende overstroming van de afgelopen decennia vond plaats in januari 2005, toen het land te maken

kreeg met de hoogste geregistreerde regenval sinds 1888, waarbij ongeveer 84 procent van de bevolking werd getroffen en naar schatting 500 miljoen dollar aan schade werd veroorzaakt.

Zowel Guyana als Suriname kregen in 2021 te maken met ernstige overstromingen. In het geval van Guyana stond het hele land onder water en werden zeven van de tien bestuurlijke regio’s zwaar getroffen. Bijna 30.000 huishoudens in ten minste 300 gemeenschappen raakten ontheemd, voedselprijzen stegen als gevolg van tekorten, honderden boerderijen werden vernietigd en zo’n 360 goudwinningsactiviteiten werden getroffen. President Mohamed Irfaan Ali vaardigde een rampenverklaring uit en beschouwde de situatie als de ergste

natuurramp in de geschiedenis van het land. 

In buurland Suriname stonden acht van de tien districten van het land onder water, huizen en boerderijen werden verwoest, mijnbouwactiviteiten werden verstoord en ten minste 8.473 huishoudens werden getroffen.

De natte omstandigheden van de GSB-landen worden ook beïnvloed door andere realiteiten op het gebied van klimaatverandering. Neem het probleem van de zeespiegelstijging. Hoewel Guyana en Suriname als koolstofputten dienen vanwege hun regenwoudbedekking en lage gebruik van fossiele brandstoffen, heeft de opwarming van de aarde invloed op hun regenval en dus op hun ervaringen met overstromingen. Klimaatverandering draagt ongetwijfeld bij aan de hierboven beschreven regenval. Wat betreft de zeespiegelstijging, toonde een onderzoek door de Union of Concerned Scientists (UCS) naar de hoeveelheid water wereldwijd die zou kunnen komen van krimpende gletsjers en ijskappen, aan dat “de kust van Guyana verzakt als gevolg van grondwaterwinning, bodemverdichting en drainage van wetlands. Van 1951 tot 1979 steeg de zeespiegel bij Guyana met een snelheid van ongeveer zes keer het wereldgemiddelde (10,2 millimeter per jaar), ongeveer zes keer het twintigste-eeuwse gemiddelde of drie keer het jaargemiddelde van 1993 tot 2009.”

Om verschillende redenen is de situatie sinds die studie verslechterd, tot het punt waarop wetenschappers van Climate Central, een onafhankelijke groep klimaatexperts, in 2021 Georgetown nummer acht noemden in de lijst van negen steden over de hele wereld die waarschijnlijk volledig of grotendeels onder water zullen staan. tegen 2030 vanwege de gevolgen van de opwarming van de aarde. Guyana heeft de twijfelachtige eer om het enige Caribische of Zuid-Amerikaanse land op die lijst te zijn. Onnodig te zeggen dat de kustoverstroming van Guyana meer dan alleen de hoofdstad betreft. Hetzelfde geldt voor Suriname.

De situatie in Suriname is alleen iets minder zorgwekkend. Wel wordt erkend dat “Suriname bijzonder kwetsbaar is voor de gevolgen van klimaatverandering. De kleine bevolking van het land, de grote economische activiteiten en de infrastructuur zijn geconcentreerd langs de laaggelegen kustzone. Het heeft al uitgebreide kusterosie ondergaan en heeft schade geleden door hevige regenval, overstromingen, hogere temperaturen tijdens droge seizoenen en harde wind.”
Het is dus duidelijk dat GSB-landen worden geconfronteerd met een aantal duidelijke en actuele gevaren op het gebied van milieuveiligheid. Met milieuveiligheid wordt bedoeld de omstandigheden waarin milieugerelateerde/veroorzaakte problemen het vermogen van leiders om normaal politiek, economisch en militair bestuur uit te oefenen in gevaar brengen, wat op zijn beurt het interne bestuur of de externe soevereiniteit van de staat ondermijnt.

De nieuwe welvaart en de meer dan redelijke verwachting van burgers binnen de GSB-landen dat zij daarvan zullen profiteren, vereisen dringende aandacht voor milieuveiligheidskwesties, willen de mensen daar echt profiteren van de nieuwe welvaart. Daarom zijn de leiders van de twee naties niet alleen verplicht om publieke goederen te leveren in de context van een democratische heerschappij waar waarden als eerlijkheid, transparantie en tolerantie worden beoefend en niet alleen gepredikt, maar om regelgevende, juridische en educatieve instellingen die draaien om een steunpunt van vaardigheid en niet om partijdigheid.
De stijgende zeespiegel zal de offshore booroperaties slechts minimaal beïnvloeden. Maar het stijgende water en andere problemen en gevolgen van klimaatverandering verstoren de bewoning en de normale gang van zaken bij politieke, economische en sociale zaken binnen die samenlevingen, zodat het hebben van de rijkdom weinig gevolgen kan hebben voor de mensen daar.

Vooral in Guyana, maar ook in Suriname, worden leiders geconfronteerd met een existentiële verplichting: een deel van de olieopbrengsten gaan gebruiken om een zogenaamd Environmental Security Investment Plan op te stellen. Een dergelijk plan zou twee componenten kunnen hebben: een kortetermijnplan en een transformatieplan voor de lange termijn. 

Onderhoud van de zeewering, vrijgave, bekleding en onderhoud van kanalen en dijken, en reparatie/vervanging en onderhoud van waterpompen zouden belangrijke aspecten van het eerste onderdeel zijn. Herstel en onderhoud van mangrovebossen en herstel en onderhoud van de kustmuren zouden belangrijke aspecten van het tweede onderdeel zijn.

Buitenlandse hulp zou zeker nodig zijn om de twee GSB-landen te helpen bij het aanpakken van hun bestaande uitdagingen op het gebied van milieuveiligheid. Inderdaad, zowel Guyana als Suriname ontvangen momenteel aanzienlijke overstromingsbeperking en andere aan klimaatverandering gerelateerde hulp – zowel op bilaterale als op multilaterale basis. Ze kunnen echter niet alleen vertrouwen op externe hulp om hun milieuveiligheid te versterken; ze moeten wat financiële risico’s nemen. Wat Suriname betreft, hoewel de offshore-productie daar pas in 2025 zal beginnen, heeft de regering niet de luxe om tot die tijd te wachten met het plannen van investeringen in hun milieuveiligheid. Bovendien: hoewel Suriname een Spaar- en Stabiliteitsfonds heeft voor zijn inkomsten uit mijnbouw, erkennen leiders de noodzaak van een staatsvermogensfonds om hun olieroyalty’s te betalen.