Wereldvluchtelingendag: Aantal van 35,3 miljoen blijft stijgen

Wereldwijd blijft het aanta vluchtelingen stijgen. Eind 2022 was dat aantal 35,3 miljoen. (Beeld: Al Jazeera)

Eind 2022 bedroeg het aantal vluchtelingen wereldwijd 35,3 miljoen, een stijging van meer dan acht miljoen ten opzichte van het jaar ervoor. Dat zegt de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties (VN) voor Vluchtelingen (UNHCR). Meer dan de helft (52 procent) van alle vluchtelingen kwam

uit slechts drie landen: Syrië (6,5 miljoen), Oekraïne (5,7 miljoen) en Afghanistan (5,7 miljoen).Volgens internationaal recht zijn vluchtelingen mensen die gedwongen worden hun thuisland te ontvluchten om te ontsnappen aan vervolging of een ernstige bedreiging van hun leven, fysieke integriteit of vrijheid.Om het bewustzijn over de situatie van vluchtelingen wereldwijd te vergroten, heeft de VN elk jaar 20 juni uitgeroepen tot Wereldvluchtelingendag.In 1951 stelden de VN het Vluchtelingenverdrag in om de rechten van vluchtelingen in Europa te beschermen in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. In 1967 werd de conventie uitgebreid om ontheemding in de rest van de wereld aan te pakken.Het aantal vluchtelingen is de afgelopen tien jaar meer dan verdubbeld van 15 miljoen in 2011.Toen het Vluchtelingenverdrag werd geboren, waren er 2,1 miljoen vluchtelingen. De benarde situatie van de Palestijnen is de langst lopende ontheemding. Van 1947 tot 1949 werden minstens 750.000 Palestijnen verdreven door zionistische troepen, een gebeurtenis die de Palestijnen de Nakba noemen, wat "catastrofe" betekent."Toen ik jong was, was ik een van de mensen die naar de plaats van de Nakba rende, en de plaats was huiveringwekkend", vertelde Khalil Sarsour, een Palestijnse vluchteling, aan Al Jazeera. "Misschien keer ik terug naar Jaffa of naar onze huizen in Lydd, misschien mijn kleinkinderen of mijn kinderen, maar we zullen zeker terugkeren, maar wanneer en hoe weet alleen God dat."In 1980 overschreed het aantal door de VN geregistreerde vluchtelingen voor het eerst de 10 miljoen. Door oorlogen in Afghanistan en Ethiopië in de jaren tachtig was het aantal vluchtelingen verdubbeld tot 20 miljoen in 1990.Het aantal vluchtelingen bleef de volgende twee decennia redelijk constant.De Amerikaanse invasie van Afghanistan in 2001 en Irak in 2003, samen met de burgeroorlogen in Zuid-Sudan en Syrië, resulteerden echter in meer dan 30 miljoen vluchtelingen tegen het einde van 2021.Een derde van Oekraïners ontheemdDe oorlog in Oekraïne leidde tot de snelst groeiende vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog, met 5,7 miljoen mensen die in minder dan een jaar tijd Oekraïne moesten ontvluchten. Het kostte Syrië vier jaar om hetzelfde niveau van ontheemding te bereiken.Nog eens zes miljoen zijn binnen Oekraïne ontheemd.Kateryna Miakutikova (34) uit Kiev vluchtte dagen na het begin van de oorlog naar Polen. Ze woont nu in West-Londen, waar ze met haar twee kinderen regelmatig de Oekraïense Social Club bezoekt.In 1980 overschreed het aantal door de VN geregistreerde vluchtelingen voor het eerst de 10 miljoen. Door oorlogen in Afghanistan en Ethiopië in de jaren tachtig was het aantal vluchtelingen verdubbeld tot 20 miljoen in 1990.Het aantal vluchtelingen bleef de volgende twee decennia redelijk constant.De Amerikaanse invasie van Afghanistan in 2001 en Irak in 2003, samen met de burgeroorlogen in Zuid-Sudan en Syrië, resulteerden echter in meer dan 30 miljoen vluchtelingen tegen het einde van 2021.Turkije herbergt momenteel de grootste vluchtelingenpopulatie ter wereld met bijna 3,6 miljoen mensen die daar onderdak zoeken. Iran herbergt het op een na hoogste aantal vluchtelingen met 3,4 miljoen, gevolgd door Jordanië met drie miljoen.Van het totale aantal vluchtelingen en mensen die internationale bescherming nodig hebben, wordt 76 procent opgevangen door lage- en middeninkomenslanden en 70 procent wordt opgevangen door buurlanden."De heersende retoriek is nog steeds dat alle vluchtelingen naar de rijke landen gaan. Dit is eigenlijk fout. Het is precies het tegenovergestelde", zei VN-Hoge Commissaris voor Vluchtelingen, Filippo Grandi.Volgens de VN herbergden het eiland Aruba (1 op de 6) en Libanon (1 op de 7) in verhouding tot hun nationale bevolking het grootste aantal vluchtelingen en andere mensen die internationale bescherming nodig hebben, gevolgd door Curaçao (1 op de 14), Jordanië (1 op 16) en Montenegro (1 op 19).Wanneer rekening wordt gehouden met de registratie van 487.300 Palestijnse vluchtelingen in Libanon en 2,4 miljoen Palestijnse vluchtelingen in Jordanië bij UNRWA, stijgen de verhoudingen in Libanon en Jordanië tot één op de vier personen.Impact aardbevingen op vluchtelingen Turkije en Syrië In februari werden Turkije en Syrië getroffen door twee verwoestende aardbevingen die leidden tot verdere interne ontheemding van vluchtelingen die Syrië en de buurlanden waren ontvlucht.Volgens schattingen van de regering woonden meer dan 1,7 miljoen Syrische vluchtelingen in de 10 Zuid-Turkse provincies die door de aardbevingen zijn verwoest.Meer dan 110 miljoen ontheemdenNaast de 35 miljoen vluchtelingen zijn ook bijna 75 miljoen anderen gedwongen hun huizen te ontvluchten, waaronder:62,5 miljoen binnenlandse ontheemden;5,4 miljoen asielzoekers;5,2 miljoen mensen hebben internationale bescherming nodig.Het totale aantal gedwongen ontheemden wereldwijd is sindsdien gestegen tot minstens 110 miljoen, voornamelijk als gevolg van het acht weken durende conflict in Sudan.Om dat in context te plaatsen: als gedwongen ontheemden een land zouden vormen, zou het de 14e meest bevolkte ter wereld zijn.