REISJE NAAR AZERBAIJAN BELANGRIJKER DAN INTERNE PROBLEMEN

Foto: president Chandrikapersad Santokhi, de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev en VN-secretaris-generaal António Guterres.| Auteur: Armand Snijders

Terwijl iedereen het belang en zelfs de noodzaak inziet van dat er heel snel een andere minister van Binnenlandse Zaken wordt benoemd, ziet president Chandrikapersad Santokhi dat helemaal anders. Hij is ondanks een op handen zijnde crisis weer op het vliegtuig gestapt naar Azerbaijan.

Eerst was Santokhi twaalf dagen naar Curaçao, Aruba, Miami en Colombia. Na zijn terugkeer werd verwacht dat hij in eigen land de politieke koe bij de horens zou pakken en een nieuwe minister zou benoemen. Hij staat wat dat betreft voor een

enorm dilemma want Bronto Somohardjo, de gewipte bewindsman, is van coalitiepartner Pertjajah Luhur (PL) en die partij wil de post weer bekleden. Maar Ronnie Brunswijk, voorzitter van coalitiepartner Abop, eist deze ministerspost op. Het is immers oorlog tussen die twee partijen die een paar weken geleden nog samen optrokken maar elkaar nu het licht niet meer in de ogen gunnen en elkaar op een onvolwassen wijze voor rotte vis uitmaken.

Dat geruzie is tijdens Santokhi’s afwezigheid alleen maar erger geworden. Dat had hij aan zichzelf te danken doordat hij zo nodig op reis moest. Na zijn terugkeer had hij het vooral

druk met andere plichtplegingen en was het overleg binnen coalitieverband niet voldoende om eindelijk wel een knoop door te hakken. Althans, niet voordat hij afgelopen vrijdag weer op reis moest gaan, nu naar de klimaattop – COP29 – van de Verenigde Naties in Azerbaijan. Ook gaat hij weer even naar Nederland, alsof premier Dick Schoof niet genoeg dingen aan zij eigen hoofd heeft. Het is maar de vraag of hij tijd kan en wil vrijmaken voor Santokhi.

Overigens heeft Schoof wel besloten niet af te reizen naar de klimaattop vanwege de ‘grote maatschappelijke impact’ rond het recente geweld in Amsterdam, waarbij Israëlische voetbalsupporters werden belaagd en mishandeld door relschoppers. Dat betekent dat hij wél doet wat Santokhi nalaat: het landsbelang vooropstellen boven externe belangen, in dit geval de klimaattop. Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei zal namens het kabinet wel aanwezig zijn.

En zo zijn er meer wereldleiders die het om verschillende redenen laten afweten. De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zal de klimaattop niet bijwonen, eveneens vanwege politieke ontwikkelingen in Brussel. Daar screenen EU-wetgevers de leden van haar nieuwe Europese Commissie, die de komende vijf jaar leiding zal geven aan de beleidsvorming van de EU. Ook de Amerikaanse president Joe Biden zal niet naar het evenement reizen en de Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva heeft zijn reis geannuleerd na een hoofdletsel vorige maand. Regeringsleiders uit China, Japan, Australië en Mexico ontbreken ook op de top, waarvan menigeen vindt dat er weinig concrete afspraken worden gemaakt.

Dat deze president onder vrijwel alle omstandigheden niet in staat is zaken te delegeren, is bekend. Of hij wil het gewoon niet omdat hij graag zijn gezicht aan de wereld wil laten zien en – in dit geval – weer vol trots zijn clichéverhaal kan afsteken dat Suriname voor 93 procent met bos bedekt is en dat het een van de drie landen ter wereld is met een carbon negatieve status. Zoals hij dat ook in Glasgow (2021), Sharm el-Sheikh (2022) en Dubai (2023) heeft gedaan. Maar al die jubelverhalen hebben Suriname tot op heden weinig opgeleverd.

Bovendien kun je je afvragen of het staatshoofd koste wat het kost persoonlijk bij de COP29 aanwezig moet zijn. Minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, die uiteraard ook weer van de partij is, en Santokhi zelf benadrukken voor iedere reis dat het van groot belang is dat Suriname aanwezig is bij een bepaald evenement. Maar wat het voordeel daarvan is als niet alleen de vakminister of andere Surinaamse deskundigen aanwezig zijn, kunnen ze niet uitleggen.

“Het is belangrijk voor Suriname om altijd aanwezig te zijn op dit soort conferenties”, zei Ramdin ook deze keer. Maar waarom wordt niet gewoon de verantwoordelijke minister Marciano Dasai van Ruimtelijke Ordening en Milieu met een klein groepje deskundigen afgevaardigd? Dat zou ook heel wat belastinggeld schelen, maar daar kijkt deze president allang niet meer naar.

Dasai is overigens wel mee; de indruk bestaat echter dat hij daar niet vrijelijk zijn eigen plan voor wat de Surinaamse belangen betreft kan trekken, want Santokhi en Ramdin moeten nu ook de olie-en gasbelangen behartigen nu TotalEnergies heeft aangekondigd in 2028 met boringen te beginnen.

Ondertussen leven Surinamers in het ongewisse over hoe het politiek hier verder gaat. Kort voor zijn vertrek vrijdag gaf Santokhi nog wel een verklaring af, zoals gebruikelijk in een interview met zijn eigen Communicatie Dienst Suriname (CDS) en niet tegenover kritische journalisten. Hij zei daarin dat hij “in de huidige situatie binnen de coalitie een beslissing zal nemen die in lijn is met de principes van goed bestuur” en “dat de kwestie momenteel eerst juridisch zal worden afgewikkeld.”

“Vervolgens zal de coalitie, met het oog op het nationaal belang, een politiek besluit nemen.” Hoe lang deze beslissing op zich zal laten wachten, zei hij niet. Alleen dat “een besluit in overeenstemming moet zijn met de beginselen van goed bestuur en dat de politieke leiders van de coalitie gezamenlijk een oplossing moeten zoeken die het nationale belang dient”.

Dit is weer zo’n typische verklaring waaruit blijkt dat het staatshoofd ook nog niet weet wat hij met de hele situatie aan moet – zoals zo vaak. Van de zijde van Abop en PL wordt momenteel vreselijk aan hem getrokken, beiden claimen de BiZa-ministerspost. PL lijkt daar redelijkerwijs de meeste aanspraak op te maken en heeft zelfs al maar liefst 28 (!) potentiële kandidaten naar voren geschoven. Maar Brunswijk beweert dat op basis van oude afspraken zijn partij aan de beurt is. Hij moet nu aan Santokhi uitleggen en bewijzen dat die afspraken er inderdaad zijn. En daarna zal die weer moeten wikken en wegen, dus het zal nog wel een tijdje duren voor er een nieuwe bewindsman of -vrouw zit.

Het is overigens zeer opmerkelijk dat Brunswijk persoonlijk aanwezig was om op vrijdag 1 november op Zanderij Santokhi te verwelkomen na zijn terugkeer uit Cali en afgelopen vrijdag weer met een heuse brasa uitzwaaide bij zijn vertrek naar Nederland, vanwaar hij doorreist naar Azerbaijan. Door de verstoorde verhoudingen deed hij dat de voorbije jaren nog maar zelden. Maar nu zijn Santokhi en Brunswijk naar de buitenwereld (in ieder geval voor de camera’s van de CDS) toe opeens weer de grootste vrienden. Dat is iets waar ze zich bij PL zorgen over moeten maken, want het zou wel eens de voorbode kunnen zijn op wat komen gaat.

ANALYSE