PUBLICATIE VAN HET CONTRACT MET TOTALENERGIES NODIG
| united news | Door: Redactie
Foto: Patrick Pouyanné Bestuursvoorzitter tevens CEO van TotalEnergies en Annand Jagesar, de CEO van Staatsolie Maatschappij Suriname N.V.
In het februari 2023 nummer van INZICHT schreven wij al over de noodzaak van het publiceren van alle overeenkomsten die de Overheid namens de gemeenschap heeft gesloten.
Contracten tussen overheden en bedrijven organiseren de verdeling van de gegenereerde economische rijkdom tussen samenleving en bedrijven. Ze moeten openbaar zijn, zodat het publiek weet welk voordeel het ervan zal krijgen en wat ze daarvoor moeten offeren. Dit artikel kwam van de hand van de Fransman François Valérian van Transparency International (TI) op basis van de ervaring met
In 2016 tekende de regering van Guyana een oliecontract met ExxonMobil. Het contract werd niet openbaar gemaakt. Na maanden van eisen voor publicatie gaf de regering eind 2017 uiteindelijk toe. De conclusies die Guyanezen en het internationale maatschappelijk middenveld hebben getrokken uit de analyse van het contract, hebben geleid tot eisen voor heronderhandeling waaraan EXXON tot nu toe niet bereid is.
Contract vol met arbitraire bepalingen riekt naar corruptie
In een studie uit 2019 werd het toen gepubliceerde Exxon- contract vergeleken met 130 andere oliecontracten die werden gepubliceerd op Resourcecontracts.org, een platform met eerder gepubliceerde
Deze omvatten een vrijstelling van inkomstenbelasting, zeer lage arbeidsverplichtingen, verlegging van de kosten van mislukte putten naar die van succesvolle putten, geen verhoging van royalty’s als de productie verbetert, verzekeringspremies en financieringskosten die volledig worden verhaald, en een publieke financiële bijdrage aan de ontmanteling van faciliteiten tegen het einde van het project.
De VN-mensenrechtencommissie heeft in juli 2020 vragen gesteld over de negatieve effecten van offshore olieproductie op de klimaatverandering. Ze had ook vragen over de “rapporten van corruptie door overheidsfunctionarissen” met betrekking tot de olievergunningen van 2016. Het leek erop dat Guyana als gevolg van dit contract ten minste enkele tientallen miljarden was misgelopen. Daarna zijn er diverse disputen die zelfs voor de rechter moeten worden uitgevochten.
Het maatschappelijk middenveld heeft het recht te weten wat de regering namens haar onderhandelt en heeft het recht om contracten te vergelijken met contracten elders. De tijd van de Brokopondo overeenkomst, waar zonder enige betrokkenheid van de betrokkenen en het maatschappelijk middenveld hele dorpen onder water konden worden gelegd, is reeds lang voorbij. Over de gehele wereld is gebleken dat transparantie niet alleen duidelijkheid verschaft maar vooral veel misstanden kan voorkomen.
Ze adviseert dat alle EITI-lidlanden en bedrijven alle contracten die vanaf 2021 zijn aangegaan of gewijzigd, moeten publiceren. Het is afwachten of deze bepaling, een vrijwillig initiatief, zich zal ontwikkelen tot een wereldwijde standaard.
Exxon, evenals Chevron en andere grote oliemaatschappijen hebben er geen boodschap aan. Respect voor de wet is het absolute minimum dat we van elk bedrijf mogen verwachten, maar zelfs aan deze minimumnorm wordt niet altijd voldaan.
TOTAL gaat WEL akkoord met publicatie
Doorgaans weigeren multinationals om hun transacties bekend te maken omdat ze hun concurrenten niet wensen te informeren. Dit is het belangrijkste argument dat wordt gebruikt door bedrijven die zich nog steeds verzetten tegen openbaarmaking van contracten met openbare entiteiten.
Gelukkig heeft de CEO van TotalEnergies recentelijk publiekelijk aan Staatsolie toestemming gegeven om het contract te publiceren.
Helaas weigert Staatsolie N.V., als 100% Staatsbedrijf deze transparantie. Sterker nog ze houdt een compleet charmeoffensief bij haast alle media en ook de meeste politieke partijen. Een hele positieve benadering. Helaas acht men het niet nodig het maatschappelijk middenveld te informeren. Staatsolie geeft als reden voor deze road show aan hen te willen informeren over “..een zo belangrijke ontwikkeling, waar er geen ruis over mag zijn”.
Stuitend is evenwel dat partijen daarbij verplicht worden om een Confidentialiteitsverklaring te tekenen Partijen moeten daarin zweren dat ze geen informatie hierover zullen delen. Het selectief doorgeven van delen van de afspraken maakt een onafhankelijke toetsing onmogelijk en creëert juist meer “ruis”. Je haalt pas alle ruis weg door volledige transparantie. Contracten moeten worden gepubliceerd omdat openbare lichamen verantwoording moeten afleggen aan het grote publiek. Elke overheid die de rechten van haar burgers respecteert dient de contracten openbaar te maken omdat het invloed heeft op het leven van de burgers.
Transparantie kan corruptie voorkomen
Asymmetrie tussen private en publieke belangen is altijd een krachtige motor geweest van ongelijke transacties. In de economie is het algemeen bekend dat transacties die worden gekenmerkt door informatie-asymmetrie bepaalde garanties moeten bieden voor de minst geïnformeerde partij. Naast informatie-asymmetrie versterkt het duidelijke gebrek aan financiële vaardigheden en soms onderhandelingsvaardigheden bij openbare entiteiten het argument voor het publiceren van overheidsopdrachten nog meer. De publicatie van deze contracten is de beste garantie op een eerlijke deal.
Bedrijven hebben ook een eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid
De oliemaatschappijen hebben zelf een specifieke verantwoordelijkheid tegenover de mensen van hun gastlanden en de regeringen die deze mensen vertegenwoordigen. Ze onttrekken rijkdom die aan de mensen toebehoort en vaak hun belangrijkste kans op ontwikkeling is. Hoe ze van plan zijn die rijkdom met de mensen te delen, alsmede de risico’s die de mensen daarbij lopen, moet bekend zijn.
Ontwikkeling is een van de beste antwoorden op de dringend noodzakelijke aanpassing aan de klimaatverandering. De publicatie van overheidsopdrachten is een krachtig instrument om het aandeel van de winst dat aan menselijke ontwikkeling wordt besteed, te vergroten. Publicatie van het contract is derhalve geboden.
INGEZONDEN|VES INZICHT
GERELATEERD AAN: STAATSOLIE DEELT GEEN GEVOELIGE INFORMATIE OVER OLIE- EN GASDEALS MET DERDEN
| united news | Door: Redactie
