Paranoïde, daar waar wantrouwen heerst (2)
| starnieuws | Door: Redactie
De paranoïde persoon bekijkt alles door een lens van twijfel en achterdocht, ziet overal list en bedrog, vermoedt zonder bewijs dat anderen hem kwaad willen doen. Achter alles zoekt hij iets, woorden zijn niet langer onschuldig. Hij voelt zich snel gekleineerd. Beledigingen slijten nooit, daarom is hij altijd wrokkig.
Een beetje achterdocht af en toe is gezond, want het voorkomt
Kleine vervelende opmerkingen of foutjes van anderen worden gezien als bewuste aanvallen om de persoon te kleineren of te kwetsen. Zonder bewijs denkt hij dat zijn partner vreemdgaat en om dat te voorkomen, wil hij haar volledig controleren. Als ze even niet aan hem denkt, ziet hij dat als onverschilligheid of ontrouw. Hij zoekt overal kwade bedoelingen achter.
Zolang de persoon zijn eigen aandeel in de problemen met anderen ontkent, is hij niet te helpen. Als hij toegeeft dat het probleem ook bij hem ligt, is dat de eerste stap vooruit. Maar vaak is dat niet het geval. De persoon zoekt pas hulp als hij min of meer gedwongen wordt, omdat zijn baas hem dreigt te ontslaan of zijn vrouw om van hem te scheiden.
Hoe benadert een specialist hem? Voorzichtig. Hij weet uit ervaring dat zulke personen zich diep van binnen minderwaardig voelen en dat hun achterdocht snel kan omslaan in agressie als ze met gezichtsverlies worden bedreigd. Hij geeft de persoon voldoende ruimte om zich veilig te voelen. Bij het eerste contact is de paranoïde persoon meestal stil en op zijn hoede. Hij vertrouwt de specialist ook niet helemaal. Maar de specialist luistert goed, spreekt hem niet direct tegen en stelt geen opdringerige vragen over alle beschuldigingen die worden gedaan. Hij weet zijn irritatie en ongeduld te beheersen die deze personen vaak opwekken omdat ze alles uit zijn verband rukken, en anderen de schuld geven van hun problemen en doen alsof alles om hen draait.
Zodra een vertrouwensband is ontstaan, keert de specialist terug naar de gedane beschuldigingen en begint hij de gedachten en gevoelens van de persoon te ontrafelen en uit te dagen, terwijl hij ervoor zorgt dat hij de relatie met de persoon niet te veel onder druk zet. De ervaring met de specialist zal de paranoïde persoon een nieuwe ervaring geven, die anders is dan eerdere ervaringen. Iemand die goed luistert en niet meteen terugbijt. De specialist helpt de persoon om zijn gevoelens te uiten en tot in de kleinste details te bespreken, zodat de persoon zich gehoord en begrepen voelt, en om meer van zijn diepste gedachten te onthullen, zodat de specialist een goed beeld krijgt van wat er in persoon omgaat en wat de feiten zijn die aan de stress voorafgingen.
Als alles goed gaat, zal de persoon aan zijn eigen gedachten en gevoelens gaan twijfelen. Het is niet wat hij dacht. Hij denkt na over hoe hij op het idee is gekomen dat zijn baas hem ‘kleineert’ of dat zijn vrouw ‘ontrouw’ is. Hij begint het verschil te zien tussen emotie en realiteit, hij onderzoekt welk bewijs er is voor zijn beschuldigingen. “Mijn baas mag me niet”. “Heeft ze je dat verteld?” “Nee.” “Hoe weet je wat de gevoelens van je baas zijn?” Zo gaat dat.
Als de persoon begint te zien waar het echte probleem ligt, begin je met hem mee te voelen. Je krijgt een glimp van zijn gebrek aan eigen waarde en hoe hij vervreemd is van zijn omgeving omdat hij over niets anders kon praten dan over zijn percepties dat anderen kwaadaardig zijn. De specialist verplaatst het probleem van buiten naar binnen. Zodat de persoon inziet dat het probleem bij hemzelf ligt en niet bij anderen. Het probleem ligt in de eigen beleving. Dit inzicht geeft een minder belemmerende kijk op de wereld.
D. Balraadjsing
Zie ook: Persoonlijkheidsstoornissen (1)
| starnieuws | Door: Redactie
