EXXON: VERGELIJK GUYANA’S CONTRACT NIET MET SURINAME – ‘ONZE DEAL IS ZEER SUCCESVOL’

Fotocompilatie: Country Manager van ExxonMobil, Alistair Routlegde en de Vicepresident van Guyana, Bharrat Jagdeo. | Bron: Kaieteur News

De Country Manager van ExxonMobil, Alistair Routlegde, verklaarde dat het scheve contract dat met Guyana is ondertekend, zeer succesvol is. Hij waarschuwde de bevolking om de olievoorwaarden van Guyana niet te vergelijken met die van het buurland Suriname.

Routlegde sprak de media toe tijdens een persconferentie afgelopen woensdag. Hij gaf toe dat hij de opmerkingen had gezien over het contract van Suriname in vergelijking met dat van Guyana. “Iedereen wil zeggen dat de onze beter is dan die van jullie, maar uiteindelijk gaat het

om alle elementen die in een overeenkomst zoals deze samenkomen, een Productie Deelooreenkomst (Production Sharing Agreement), die wordt opgesteld op een bepaald moment en de toenmalige risico’s weerspiegelt, om investeringen aan te trekken,” zei hij.

Hij benadrukte dat de huidige overeenkomst zeer succesvol is geweest voor Guyana, omdat het investeringen heeft aangetrokken in een bassin waar nog geen ontdekkingen waren gedaan. Hij drong erop aan om hierop terug te kijken. “De ontdekkingen in het Stabroek-blok hebben het boren in Suriname minder risicovol gemaakt. We kunnen altijd bepaalde aspecten eruit lichten, zoals een hogere of lagere royalty of het betalen van bepaalde

belastingen, maar het gaat om het totale bedrag aan inkomsten dat uit het oliecontract voortvloeit, en dat is wat echt belangrijk is voor het land,” aldus Routlegde.

Hij legde uit dat als er niet genoeg investeringen naar een land komen, er geen ontwikkeling kan plaatsvinden, en dus ook geen grootschalige inkomsten. “Je kunt een groter percentage hebben van een klein bedrag, of een eerlijke verdeling van een veel groter bedrag, en dat is uiteindelijk betekenisvoller voor het land. We moeten dus oppassen met mensen die zomaar dingen opschrijven en specifieke cijfers willen uitpikken. Dat is niet nuttig. De belangrijkste vraag die iedereen zou moeten stellen, is of de overeenkomst waarde oplevert voor het land, en of het de beoogde investeringen aantrekt om de hulpbronnen te ontwikkelen.”

Op 5 oktober 2024 meldde Kaieteur News dat Suriname op 1 oktober 2024 een definitieve investeringsbeslissing (FID) had aangekondigd om een productieve veld te ontwikkelen in Blok 58, voor de kust van Suriname. Volgens Staatsolie zou de bouw en installatie ongeveer vier jaar duren, en Suriname kan in 2028 de eerste olie verwachten.

In een videofragment vergeleek de directeur van het staatsbedrijf Staatsolie, Annand Jagesar, de contracten van Guyana en Suriname tijdens de aankondiging van de FID. “Guyana heeft 2% royalty en een winstdeling van 50%, zonder belastingen. In Suriname hebben we 6,25% royalty en een winstdeling volgens een bepaalde formule, waarbij een hogere olieprijs beter is voor Suriname, maar een lagere olieprijs de aannemer beschermt. We hebben een gestabiliseerd belastingtarief van 36%,” zei Jagesar, eraan toevoegend: “Dus je kunt de rekensom maken, het is een goed contract, maar iedereen moet overleven in deze samenwerking.”

Vicepresident Bharrat Jagdeo erkende tijdens een recente persconferentie dat Suriname betere voorwaarden heeft in hun overeenkomst dan het contract dat Guyana in 2016 afsloot. Jagdeo reageerde hiermee op een artikel van Demerara Waves met de kop: ‘Suriname schept op over betere olievoorwaarden dan Guyana’. Hij vergeleek de royaltytarieven van Suriname met die van de nieuwe Productie Deelooreenkomst (PSA) en zei: “Als je kijkt naar hun royaltytarief van 6,2%, dan hebben wij in onze nieuwe PSA een royaltytarief van 10% opgenomen. Dat zijn de nieuwe voorwaarden, maar de overeenkomst die zij vandaag hebben, is beter dan die van 2016, en dat hebben we al vaak aangegeven.”

Het is belangrijk om te benadrukken dat de nieuwe PSA waar Jagdeo naar verwijst, niets te maken heeft met de huidige deal van het land met ExxonMobil en haar partners Hess en CNOOC, noch met het lucratieve Stabroek-blok voor de kust van Guyana. De nieuwe PSA zal gelden voor de kleinere blokken die onlangs tijdens een veiling zijn verkocht. Er zijn echter nog geen exploratieactiviteiten of ontdekkingen gedaan in deze blokken. Daarom moeten burgers zich realiseren dat de regeling voor het Stabroek-blok ongewijzigd blijft: Guyana krijgt 2% royalty en 50/50 winstdeling.

Slechte deal

Om de scheve aard van de deal tussen ExxonMobil en Guyana voor 2023 te benadrukken, moest de regering van Guyana (GoG) een totaalbedrag van 306 miljard GYD aan inkomstenbelasting betalen voor ExxonMobil Guyana Limited en haar partners in het Stabroek-blok, Hess en CNOOC, volgens de gecontroleerde financiële overzichten van de bedrijven. Tegelijkertijd verdiende Guyana 336 miljard GYD aan olie-inkomsten.

Deze regeling, waarbij de overheid bijna hetzelfde bedrag betaalde aan belastingen voor de oliebedrijven als wat het zelf verdiende uit olie, is het gevolg van de Productie Deelooreenkomst (PSA) die de vorige coalitieregering in 2016 ondertekende met de Amerikaanse oliemaatschappij. Exxon is de operator van het Stabroek-blok met een belang van 45%, Hess Guyana Exploration Ltd. heeft 30% en China National Offshore Oil Corporation (CNOOC) Petroleum Guyana Limited bezit 25%. Vorig jaar verdienden de drie bedrijven samen 1,3 biljoen GYD aan winst, geheel belastingvrij in Guyana.

Hoewel Exxon, Hess en CNOOC geen belasting hoeven te betalen, voorziet het oliecontract uit 2016 erin dat de overheid de belastingen betaalt aan de Guyana Revenue Authority (GRA) uit haar deel van de winsten uit olie.

Volgens de PSA mogen de partners van het Stabroek-blok 75% van de geproduceerde olie terugvorderen om hun investeringskosten te dekken, terwijl de resterende 25% als winst wordt beschouwd en gelijk wordt verdeeld tussen Guyana en het consortium van het Stabroek-blok, wat elk 12,5% oplevert. Het consortium betaalt een royalty van 2% uit haar deel aan Guyana. Uit de 14,5% die Guyana overhoudt, moet het vervolgens de belastingen voor de oliebedrijven betalen.

Opmerkelijk is dat de bepaling in het contract voor het Stabroek-blok, waarin Exxon en haar partners worden vrijgesteld van belasting in Guyana, zowel lokaal als internationaal kritiek heeft gekregen. Artikel 15.1 van het contract stelt dat de aannemer (ExxonMobil Guyana Limited) en haar gelieerde ondernemingen geen belasting, BTW, accijns, rechten, heffingen of andere lasten hoeven te betalen op inkomsten uit olieactiviteiten, eigendommen of transacties, behalve zoals gespecificeerd in de overeenkomst.

In artikel 15.4 staat dat het bedrag dat overeenkomt met de verschuldigde belastingen door de minister verantwoordelijk voor olie aan de commissaris-generaal van de GRA (Belstingsdienst) wordt betaald. Het contract voorziet ook in het afgeven van een ontvangstbewijs aan ExxonMobil om aan te tonen dat het heeft voldaan aan de lokale belastingverplichtingen, zodat het dubbele belastingheffing kan voorkomen. Artikel 15.5 stelt dat “binnen 180 dagen na afloop van elk belastingjaar de minister de aannemer de juiste belastingcertificaten overhandigt van de commissaris-generaal van de GRA, waarin wordt bevestigd dat de inkomstenbelasting van de aannemer is betaald.”

De regering van president Irfaan Ali heeft expliciet verklaard dat, vanwege  ” De onaantastbaarheid van de overeenkomst”, de PSA uit 2016 gehandhaafd blijft, ondanks het feit dat de deal als “scheef” wordt bestempeld. Vorig jaar herhaalde president Ali tijdens een interview met BBC-journalist Gideon Long de standpunt van zijn regering om de “scheve” Exxon-deal niet te heronderhandelen. President Ali zei: “Ik zou zeggen, we hebben zeker niet de beste deal gehad, Exxon had een goede deal getekend door de vorige regering.” Hij benadrukte verder dat ” De onaantastbaarheid van de overeenkomst” erg belangrijk is voor zijn regering en voegde eraan toe: “En we kunnen daar niet op terugkomen.”

UNITEDNEWS|REGIO