Voor iedere rijke sterven er twee arme Nederlanders aan covid
| trouw.nl | Door: Johan van Heerde
De kloof tussen arm en rijk wordt extra zichtbaar door Corona: de kans om te overlijden aan een besmetting is in Nederland bij armen dubbel zo hoog als onder rijken, blijkt uit analyse van de sterfgevallen in de eerste golf.
De coronapandemie raakt iedereen, maar het risico op sterfte aan het virus is onder arme Nederlanders twee keer zo groot als onder de rijken. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van de sterfgevallen tijdens de eerste besmettingsgolf, die plaatsvond tussen 1 maart en 30 juni 2020, uitgevoerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Amsterdam UMC.
De onderzoekers maakten gebruik van landelijke registraties van doodsoorzaken uit de burgerlijke stand. Tussen week 10 en week 27 van vorig jaar werden 10.067 overlijdens geregistreerd met Covid-19 als onderliggende doodsoorzaak. Op basis van sociaal-demografische gegevens berekenden de onderzoekers het risico op covidsterfte per groep.
Gezondheidsverschillen
De uitkomst is volgens hoogleraar sociale epidemiologie Anton Kunst (Amsterdam UMC) ronduit schokkend. Van de Nederlanders die geen zorg ontvangen, heeft de groep met
“Het idee dat het virus ons allemaal overkomt als een soort ramp, en zich gelijkmatig vanuit Brabant door het land verspreidde, is onjuist. Nu we een jaar later de balans opmaken zien we dat de ziekte vooral mensen die arm zijn treft”, zegt Kunst. Hij is als expert op het gebied van gezondheidsverschillen aangehaakt bij het onderzoek.
Er vallen nog meer risico’s te onderscheiden. Sommige zijn niet echt verrassend. Zo lopen mensen van onder de vijftig een veel kleiner kans om te sterven aan het virus dan mensen van boven de tachtig. Mensen die al zorgbehoevend zijn, lopen een groter risico op een fataal beloop van covid dan mensen die nog geen zorg ontvangen.
Verschil in achtergrond
Andere uitkomsten vallen meer op. Zo lopen mannen twee keer meer kans te overlijden aan covid dan vrouwen, op basis van de cijfers uit de eerste golf. Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond hebben 17 procent meer kans om te overlijden aan covid dan mensen met een Nederlandse achtergrond.
Kunst concludeert dat lang niet duidelijk was dat deze verschillen op basis van arm en rijk bestonden. “De landelijke opinie werd gedomineerd door regionale verschillen tussen Brabant en bijvoorbeeld Friesland. We waren bezorgd over regionale verspreiding, maar achteraf gezien speelde inkomensverschillen toen al een sterke rol.”
Het besef van de verschillen is volgens Kunst van belang. “Bij iedere versoepeling die het aantal coronagevallen doet toenemen, tref je armen zwaarder. Voor iedere rijke die besmet raakt of overlijdt, staan twee armen van dezelfde leeftijd, hetzelfde geslacht of dezelfde regionale herkomst.”
Thuiswerken niet mogelijk
Er is volgens Kunst een aantal verklaringen voor de verschillen in sterfte op basis van inkomen. De belangrijkste is de algemene gezondheidstoestand van mensen met een lager inkomen minder goed is dan die van mensen met een hoger inkomen. Hierdoor is de kans op een slechte prognose en eventueel overlijden aan corona groter.
Daarnaast lopen mensen met lage inkomens een grotere kans op besmetting. Ze voeren blauweboordenberoepen uit, waardoor thuiswerken onmogelijk is. En armen wonen in de regel met meer mensen op minder vierkante meters, waardoor de kans op infectie groter is en er na een positieve test minder ruimte is voor isolatie en onderlinge afstand.
| trouw.nl | Door: Johan van Heerde
