Suriname krijgt eerste flats, betaald met Chinees geld
| nrc.nl | Door: Nina Jurna
De krakers van de onvoltooide wijk Sunny Point tonen de woningnood in Paramaribo. De oplossing komt uit China, dat haar invloed in Suriname versterkt.
door: Nina Jurna "Foto: Paramaribo wacht al jaren op nieuwbouw. Foto Merlin Daleman Suriname, Paramaribo, 27-11-07 Een straat in Paramaribo. © Foto Merlin Daleman
Met emmers vangt Lucia Getrouw (37) de regen op die hard klettert op de plastic bodems. De wijk Sunny Point in Paramaribo heeft geen waterleiding, maar in de regentijd hebben de bewoners volop water. Acht jaar woont Getrouw inmiddels in deze wijk. De huizen werden nooit afgebouwd wegens geldgebrek. De eigenaren van de grond
Een deel van de ongeveer drieduizend occupanten in Sunny Point komt uit het binnenland. Ze zijn gevlucht tijdens de Binnenlandse Oorlog (1986-1992) tussen de strijdkrachten van toenmalig legerleider Desi Bouterse en de rebellen van zijn voormalige lijfwacht Ronnie Brunswijk. In de grote stad hoopten ze op een veiliger bestaan.
Anderen, zoals Lucia Getrouw, kunnen de overwegend particuliere huurwoningen in Paramaribo eenvoudigweg niet betalen. Een driekamer-appartement kost al snel vijfhonderd euro per maand, in de goede buurten zijn de huren nog veel hoger. Ter vergelijking: een gemiddelde leerkracht verdient in Suriname
„Voor mij en mijn drie kinderen was de keuze: of hier illegaal gaan wonen in een huis zonder ramen, waterleiding en elektriciteit en het maar zien te redden, of op straat zwerven”, zegt Getrouw. „De regering heeft ons al zo vaak nieuwe woningen beloofd, maar er gebeurt niets.”
Grote plannen zijn er wel. Vicepremier Robert Ameerali installeerde deze week een raad van toezicht voor de volkshuisvesting. Hij noemde woningbouw een „topprioriteit” van de regering van president Bouterse.
Er is ook een kapitaalkrachtige investeerder gevonden: China. Het land met de snelst groeiende economie ter wereld gaat de komende jaren 3,8 miljard euro investeren in Suriname, met name in huizenbouw en verbetering van de infrastructuur. Minister Ramon Abrahams van Openbare Werken heeft onlangs de bouw van achtduizend woningen aangekondigd. Het zijn zogenoemde volkswoningen, bestemd voor mensen met lage inkomens.
Minister Abrahams is zeer content met de Chinese hulp. „We kunnen nu veel goedkoper bouwen. En ook met de bouw van de eerste flatgebouwen in Suriname beginnen.” De tientallen flats symboliseren de ambitie van de regering. Paramaribo kent hoofdzakelijk laagbouw.
In de jaren tachtig van de vorige eeuw liet Bouterse vergelijkbare volkswoningen bouwen, toen de woningnood ook al hoog was. Ronnie Brunswijk, beleidsadviseur op het departement van Sociale Zaken en Volkshuisvesting, werd vorige week aangesteld als voorzitter van de commissie die moet toezien op de „richtige toewijzing van volkswoningen” aan woningzoekenden.
Het geld uit China wordt ook gebruikt voor andere grote projecten, die altijd als toekomstdromen zijn beschouwd. Abrahams – trots: „Binnenkort beginnen we met de aanleg van een diepzeehaven en een rechtstreekse wegverbinding naar Brazilië.”
De verharde weg van het dorp Pokigron in Zuid-Suriname, naar Manaus, de Braziliaanse miljoenenstad in de Amazone, moet de economische banden tussen de twee landen verstevigen. Critici zien de investering van China in het wegenproject als een poging om zich een vaste positie in de regio te verwerven.
In Suriname is die positie al behoorlijk stevig. Ruim tachtig procent van alle supermarkten in Suriname zijn in handen van Chinese eigenaren. In Paramaribo-Noord worden de winkelstraten gedomineerd door Chinese bouwmaterialenzaken en modezaken met valse merkkleding.
Voor de bouwprojecten, uitgevoerd door grote Chinese bouwbedrijven zoals Dalian, worden ook duizenden Chinese arbeiders overgebracht. Surinamers zijn er nauwelijks te vinden voor de lage daglonen van nog geen vijf euro die de bedrijven bieden.
De Chinezen worden door veel Surinamers verwelkomd. Terwijl China kampt met een bevolkingsoverschot, kan Suriname meer handen gebruiken voor de opbouw. En een project als de weg naar Brazilië is gesitueerd in ongerept, dunbevolkt gebied waar weinig economische concurrentie wordt gevoeld.
De Chinese cultuur en keuken zijn al generaties geworteld in Suriname. De eerste groep Chinezen trok naar het Zuid-Amerikaanse land na afschaffing van slavernij in 1863. Het waren voornamelijk Chinese mannen uit de zuidelijke provincie Guangdong, die als arbeiders aan de slag gingen. Ze huwden voormalige Afrikaanse slavinnen. Zo komt het dat veel Surinamers met een Chinese achternaam toch Afro-Surinaamse trekken hebben.
Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw neemt de migratie vanuit China fors toe. De moderne migranten leven meer geïsoleerd en mengen zich minder met andere Surinamers. Aanvankelijk trok een aanzienlijk deel vanuit Suriname door naar de Verenigde Staten voor een beter bestaan. Maar het aantal blijvers groeide naarmate de economische positie van de Chinese gemeenschap in met name Paramaribo sterker werd. Een positie die alleen sterker zal worden, nu Chinese investeerders de woningnood mede gaan verhelpen.
De occupanten in Sunny Point kijken uit naar de aangekondigde nieuwbouw. De politie houdt regelmatig schoonveegacties onder de illegale bewoners. In oktober vorig jaar was er nog een grote politieactie – zonder medeweten van de korpsleiding – waarbij vele provisorische huizen met de grond gelijk werden gemaakt.
Het lost het probleem niet op, zegt Lucia Getrouw: „Steeds als ze ons weghalen, komen er een paar honderd zwervende gezinnen bij.”
OOK VENEZUELA, INDIA EN BRAZILIË ZOEKEN TOENADERING TOT SURINAME
Buiten China richt de Surinaamse regering van president Desi Bouterse zich ook op andere handelspartners in Azië en in Latijns-Amerika. „Het nieuwe buitenlandse beleid van de president (...) sluit naadloos aan op de nieuwe mondiale machtsverhoudingen”, zei deze week Subhas Mungra, de Surinaamse ambassadeur in Washington en vaste vertegenwoordiger bij de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank, het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank.
De Venezolaanse president Hugo Chávez bijvoorbeeld investeert tevens in huizenbouw, landbouw en energie in Suriname. Volgens een overeenkomst gaat Chávez olie leveren in ruil voor onder meer rijst en schoon drinkwater. Binnenkort wil Chávez met een helikopter boven de rijstvelden van het westelijke district Nickerie vliegen om uitgestrekte rijstvelden van Suriname met eigen ogen te bekijken.
„Suriname kan de voedselschuur van de regio worden”, zei de Venezolaanse president eerder uitgelaten.
Ook India, waar ruim de helft van de Surinamers wortels heeft, heeft grote interesse in Suriname. President Bouterse gaat binnenkort op zakenreis naar India met een aantal grote hindoestaanse zakenmensen.
Mogelijk kan Suriname ervaring opdoen met callcenter- en administratief werk, dat veelal wordt uitbesteed aan krachten met lage lonen in India.
Veel van Bouterses directe adviseurs, ook de huidige minister van Buitenlandse Zaken Winston Lackin hebben in de jaren tachtig van de vorige eeuw in Brazilië gestudeerd. Als legerleider tekende Bouterse destijds een akkoord waardoor veel jonge Surinamers in aanmerking kwamen voor een studiebeurs in Brazilië. Nu, ruim dertig jaar later, vormen veel van deze oudstudenten de intellectuele achterban van Bouterse.
De beoogde wegverbinding van Zuid-Amerika naar de Amazone sluit aan bij een oude wens van Brazilië. Oud-president Lula da Silva van Brazilië hoopte tevens op een toegangsweg tot de Guyana's.
| nrc.nl | Door: Nina Jurna
