SPANNENDE VERKIEZINGEN IN NEDERLAND

Foto: Gemeente.nu | Auteur: Armand Snijders.

Nederland is vandaag naar de stembus gegaan om een nieuw parlement te kiezen en daarmee te bepalen wie de komende jaren het land gaat regeren.

Het worden de spannendste verkiezingen in tijden, met vier partijen die nagenoeg nek aan nek aan kop gaan in de opiniepeilingen. De uitslag zal deels de toekomstige relatie van Suriname met het voormalige moederland bepalen, want niet iedere partij in Nederland hecht daar zo heel veel waarde aan.

Wordt de gesprekspartner van president Chandrikapersad Santokhi straks Dilan Yesilgöz van de VVD of Frans Timmermans van Groen Links/PvdA, een soort samenwerkingsverband zoals Abop

en Pertjajah Luhur? Of wordt het toch Pieter Omtzigt (NSC) of misschien wel Geert Wilders (PVD)? Het politieke landschap in Nederland is tegenwoordig zo verdeeld en versnipperd, dat zelfs de vele opiniepeilingen onderling behoorlijk verschillen. Maar over één ding zijn ze het wel eens: één van de vier genoemde partijen zal met de overwinning aan de haal gaan.

Dat wil niet direct zeggen dat die partij ook de premier gaat leveren, want naar verwachting zullen er na woensdag hele moeizame en complexe coalitieonderhandelingen volgen. Dat komt mede doordat de standpunten van de partijen soms mijlenver uit elkaar liggen. Ook het feit

dat menig partij al heeft aangegeven niet met de populistische Wilders te willen samenwerken, zal het er niet eenvoudiger op maken.

Het verschil met de Surinaamse politiek is dat Nederlandse partijen allemaal zijn ontstaan en opgezet vanuit bepaalde principes, waar ze doorgaans ook niet van afwijken.

Zo zijn er partijen (zoals CDA, ChristenUnie en SGP) die de christelijke normen en waarden -in ieder geval op papier- hoog in het vaandel hebben staan. Zij worden tot het ‘politieke midden’ gerekend. Andere partijen komen vooral op voor het bedrijfsleven, de economie in het algemeen en de meer welgestelde Nederlanders, zoals de VVD en D66. Deze partijen behoren tot ‘rechts’. Dan zijn er nog de ‘linkse’ partijen, die van oudsher de arbeidende klasse vertegenwoordigt en vooral tegen al datgene is waar ‘rechts’ voor vecht. De voornaamste partijen aan die kant zijn Groen links/PvdA en de Socialistisch Partij.

Wat de uitkomst ook zal zijn, vaststaat dat premier Mark Rutte niet terugkeert. Hij vindt het na dertien jaar en vier kabinetten te hebben geluid welletjes. Hij is in de race om de nieuwe baas van de Verenigde Naties te worden maar het is nog lang niet zeker dat dit hem ook lukt. Zijn band met Suriname was in zijn ogen al die jaren puur zakelijk. In de eerste tien jaar was er zelfs sprake van een hele koele relatie, omdat de in de ogen van Nederland vermaledijde Desi Bouterse president was.

De banden werden in 2020 weer hersteld toen Santokhi president werd. Maar op de achtergrond zat het politiek Den Haag wel dwars dat Ronnie Brunswijk, die in Nederland bij verstek is veroordeeld wegens zijn betrokkenheid bij drugshandel, vicepresident werd. Collectief werd er door politici in Den Haag gezegd dat ze hem bij bezoeken aan Suriname zoveel mogelijk zouden proberen te mijden, maar in de praktijk drong de vicepresident zich altijd op zodat de hoge gasten hem wel de hand moesten schudden.

Gedwongen door de publieke opinie voelde Rutte zich -met enige tegenzin- excuses aan te bieden voor de rol van Nederland bij het slavernijverleden. Dat was ook de reden dat hij eind vorig jaar eindelijk naar Suriname kwam. Tot groot genoegen van vooral Santokhi, die hoog opgaf over zijn goede relatie met ‘zijn vriend’ uit Nederland, die vooral altijd vriendelijk lachte maar het Surinaamse staatshoofd echter meerdere keren op zijn plaats zette.

Het is de vraag of zijn opvolger de onderlinge relatie verder nieuw leven zal inblazen of het maar laat zoals deze is. Want eerlijk is eerlijk: in economisch opzicht heeft Nederland weinig meer te winnen in Suriname, dat hebben ze in het verleden al genoeg gedaan. Aan de verkiezingen nemen in totaal 26 partijen deel, waarvan er elf volgens de recente opiniepeilingen geen enkele zetel behalen. Armoedebeleid, gezondheidszorg, onderwijs, het milieu en de immigratie zijn deze keer belangrijke items waar de partijen aandacht aan besteden.

Dat Suriname bijna 48 jaar nadat het zich losweekte van Nederland steeds minder afhankelijk wordt van de kolonisator van weleer, is bij deze verkiezingen duidelijk te merken. Tijdens de campagnes komt Suriname nauwelijks meer ter sprake; dat was vroeger vaak anders. En in veel verkiezingsprogramma’s wordt het land nog maar sporadisch of zelfs helemaal niet genoemd.

In sommige verkiezingsprogramma’s wordt aandacht besteed aan visumvrij reizen van Surinamers naar Nederland. Dat er nog een visumplicht geldt, is vooral een doorn in het oog van veel Surinamers en van hun in Nederland wonende familieleden. Al jaren is echter bekend dat Nederland daar niet alleen een beslissing over kan nemen maar dat het een Europese aangelegenheid is. En dat Suriname naar Brussel toe, waar de Europese beslissingen worden genomen, nog heel wat huiswerk heeft te verrichten.

Van de drie parlementariërs met Surinaamse roots, keren er twee niet terug in de nieuwe Tweede Kamer. Raoul Boucke van D66, broer van Torarica-directeur Dave Boucke, heeft na twee jaar besloten een poging te wagen terug te keren naar zijn oude liefde, het Europees Parlement, waar hij eerder al jaren zitting in had. En Sylvana Simons van Bij1 houdt het na één termijn (waarin ruzies binnen de partij overheersten) ook voor gezien. Met Don Ceder, die voor de ChristenUnie wederom op een verkiesbare plaats staat, blijft er maar één stem met een Surinaams tintje over.

ANALYSE