PORT OF NICKERIE KOMT NIET VAN DE GROND

Foto: Een impressie van de Port of Nickerie | Auteur: Armand Snijders.

Het moest één van de infrastructurele paradepaardjes in deze regeerperiode worden. Maar de aanleg van de Port of Nickerie komt duidelijk helemaal niet van de grond. Er ligt zelfs nog geen concreet plan voor de aanleg van de diepwaterhaven.

Het zou met een investering van 5,4 miljard US dollar een van de duurste projecten in de geschiedenis van Suriname worden. De NV Havenbeheer en de Amerikaanse Phoenix Development Holding Company (PDC) klonken in november 2021 heel overtuigend toen ze de plannen ontvouwden. Het zou, vooruitlopend op de toekomstige olie- en

gasontwikkelingen, een essentiële bijdrage leveren aan die toekomst van het land en vooral het westen grote vooruitgang brengen.

Vele miljarden zouden worden geïnvesteerd en omdat het staatsbedrijf het Havenbedrijf Rotterdam er nauw bij betrokken was, hadden velen er geloof in. Al vanaf 2025 zou PDC LNG-gas gaan produceren in samenwerking met het bedrijf Firebird LNG. Dat gas zou vrijkomen bij de oliewinning en voor veel extra inkomsten zorgen. Gas moest zelfs de belangrijkste pijler van het project Port of Nickerie worden. President Chandrikapersad Santokhi omarmde het project en onthulde in november 2022 een groot bord op het 1.500 hectare metende stuk

grond dat was toegewezen om de enorme haven met bijbehorende faciliteiten aan te leggen.

Maar al snel rezen de nodige twijfels over de betrouwbaarheid van PDC en vooral of zij wel in staat zijn zo’n megaproject uit te voeren. De onderneming in Houston bleek slechts een brievenbusfirma. Volgens de Surinaamse PDC-vertegenwoordiger Vidjai Doerga was het bedrijf echter legitiem. Doch hij was nauwelijks in staat antwoord te geven op de vele vragen die er vanuit de samenleving kwamen.

Twee jaar later heeft men in Nickerie weinig tot niets gemerkt van activiteiten in het betrokken gebied, waardoor het in ieder geval onmogelijk lijkt om daar volgend jaar al te beginnen met de activiteiten. Navraag leert dat er nog helemaal geen uitgewerkte plannen zijn en dat de bedrijven waarmee samengewerkt zou worden, helemaal niet (meer) betrokken zijn in het project.

“Het Havenbedrijf Rotterdam (HbR) is in 2022 door Phoenix Development Holding Company gevraagd een advies op te leveren over de ontwikkelingsmogelijkheden van een haven en Speciale Economische Zone (SEZ) in Nickerie en hiervoor een masterplan te maken”, legt Marc Aartsen, projectmanager van het Nederlandse havenbedrijf, via de mail uit. “Dat betekent dat de commerciële potentie in kaart is gebracht en deze potentie heeft vertaald in benodigde infrastructuur en (financiële) haalbaarheid.”

“Het creëren van een diepwaterhaven in dit gebied is zeer uitdagend, onder meer vanwege een vooralsnog beperkte commerciële basis, hoge baggerkosten (zowel initiële investering als onderhoud) en de milieueffecten. We hebben daarom aan Phoenix geadviseerd een eventuele haven en SEZ in Nickerie gefaseerd te ontwikkelen en voor de eerste fase gebruik te maken van bestaande infrastructuur. Uitbreiding kan dan vervolgens in fasen plaats vinden op basis van concrete vraag en op voorwaarde van een positieve business case.”

De resultaten van dit onderzoek zijn volgens Aartsen in 2023 gepresenteerd aan de Surinaamse overheid en Havenbeheer Suriname. Daarmee was voor hem de kous af.

“Het Havenbedrijf Rotterdam heeft de opdracht in juni 2023 afgerond en is sindsdien niet meer betrokken geweest en we zijn ook niet de initiator, sponsor of potentiële investeerder in dit gebied.” Zegt Marc Aartsen – program manager Port of Rotterdam International

Op de fraai opgezette website Port of Nickerie staat de Port of Rotterdam echter wel nog altijd als partner van PDC en Havenbeheer vermeld. Deze site werd twee jaar geleden ook door Santokhi gelanceerd, maar is sindsdien nauwelijks bijgewerkt, vermoedelijk omdat er niets gebeurt.

Een reactie van PDC is niet te krijgen: telefonisch zijn ze onbereikbaar en op mailtjes worden geïnteresseerden doorverwezen naar de NV Havenbeheer Suriname, waar directeur Andreas Talea wil doen geloven dat alles nog gewoon doorgaat. “De ontwikkeling van een haven van deze omvang is een voortdurend en evoluerend proces, dat zowel op korte als lange termijn zorgvuldige planning en samenwerking vereist”, zegt hij als hem wordt gevraagd naar de stand van zaken.

De directeur gaat echter niet in op het feit dat de Rotterdamse haven steeds minder betrokken is en dat PDC nauwelijks nog een significante rol speelt.

Naar verluidt zou Vidjai Doerga niet meer aan het project verbonden zijn, maar “daarover zullen PDC en Havenbeheer binnenkort zelf uitweiden”, zegt Talea.

Verder zegt hij: “Na afronding van de komende onderhandelingsrondes zullen wij een update geven over de verschillende facetten van het project. Hierbij zullen onder andere de aangepaste artist impressions, de geplande baggerwerkzaamheden, de contouren van de economische zone en de tijdlijnen van het project in hoofdlijnen worden gedeeld met de gemeenschap.” Dat laatste zei toenmalig minister Albert Jubithana van Transport Communicatie en Toerisme ook al ruim een jaar geleden, maar is nog altijd niets van de grond gekomen.

Je zou overigens mogen veronderstellen dat de onderhandelingen over het project al grotendeels waren afgerond voordat in november 2022 het startsein werd gegeven. Maar antwoorden op de vragen hierover, geeft Talea niet. Bijvoorbeeld over wanneer de baggerwerkzaamheden van start gaan, waarover afspraken zouden zijn gemaakt met het Nederlandse bedrijf Van Oord Dredging and Marine Contractors BV.

De Havenbeheer-directeur heult zich vooral in nevelen. Daardoor blijft het ook onduidelijk hoe het staat met het opknappen en de exploitatie van de bestaande tweehonderd meter lange kade, dat als eerste zou worden opgepakt. En met de ontwikkeling van de economische zone in Nickerie, die als een cruciaal onderdeel van het project wordt gezien. Hoeveel van de door PDC beloofde miljarden US dollars al binnen zijn gehaald, vertelt Talea eveneens niet.

De beweringen van Talea maken geen indruk op Staatsolie-directeur Annand Jagesar. Hij trok twee jaar geleden de haalbaarheid van het hele Port of Nickerie-project al in twijfel, in het bijzonder het LNG-verhaal. Staatsolie was door PDC en Firebird benaderd om ook te participeren, maar weigerde omdat hij het niet vertrouwde. Hij zegt desgevraagd dat hij nog altijd geen studies of ontwerp te hebben ontvangen, zoals hij in het verleden meermalen heeft gevraagd.

“Waar zullen ze het gas vandaan halen?” vraagt Jagesar zich af. “In Suriname is er onvoldoende gas in blok 58, ze hebben ook geen contract met Guyana. Petronas heeft haar gasontdekking geanalyseerd, is bezig met de ontwikkeling daarvan  en is vast van plan het met een floating LNG te doen. De vraag aan PDC is, aan wie ga je het verkopen? Ze zeggen dat ze twee grote afnemers hebben. Ze kunnen zich dan beroepen op geheimhoudingsplicht, maar de overheid die je partner is, mag je wel zeggen wie de afnemers zijn. Daar is nog steeds geen duidelijkheid over.”

Op de vraag of hij nog vertrouwen heeft dat het project tot een goed einde zal komen, is het antwoord van Jagesar overduidelijk: “Nee! Door de vele beloftes zonder enige realisatie heb ik er geen vertrouwen in dat de diepzeehaven er ooit zal komen.”

UNITEDNEWS|ANALYSE