DE KOERS SPOOKT | GOEDKOPE SRD’S EN DURE USD’S
| united news | Door: Redactie
Fotocompilatie: Minister van Financiën, Stanley Raghoebarsing. | Auteur: Kenneth Sukul.
De recente stijging van de wisselkoers in Suriname is volgens de Centrale Bank van Suriname (CBvS) en minister van Financiën Stanley Raghoebarsing niet het gevolg van het monetaire beleid van de CBvS of het financieel beleid van de regering.
Tijdens een persconferentie op vrijdag 8 november verklaarden Maurice Roemer, governor van de CBvS, en minister Raghoebarsing dat de koersstijging vooral wordt veroorzaakt door exporteurs die zich niet aan de retentieregeling houden. Hierdoor is er minder aanbod van Amerikaanse dollars (USD) op de markt. Bovendien zijn er volgens hen krachten op de markt
Exportopbrengsten
Op dit moment circuleert jaarlijks ruim 250 miljoen USD in het financiële verkeer van Suriname, volgens de CBvS. De export van de kleinschalige goud-, hout-, rijst- en vissector bedroeg in 2021 ongeveer 0,9 miljard USD. Wanneer men dit bedrag als maatstaf neemt voor 2024 en exporteurs zich aan de retentieregeling houden, waarbij 35% van de exportopbrengsten aan lokale banken verkocht moet worden, zou er jaarlijks 315 miljoen USD beschikbaar zijn bij particuliere banken. Dit is 22% (101 miljoen USD) meer dan de jaarlijkse vraag naar USD’s.
Exporteurs hebben echter aanzienlijke lokale kosten, waaronder betalingen aan lokale producenten die
Voor het kunnen voldoen aan deze kosten moet een exporteur ongeveer 75% van de opbrengsten terug naar Suriname halen. Dit komt neer op een jaarlijkse instroom van 675 miljoen USD, 63% meer dan de vraag (250 miljoen USD) of ruim twee keer de 35%-retentieregeling.
Daarnaast ontvangt de overheid meer dan 800 miljoen USD per jaar van de twee grote goudbedrijven en Staatsolie aan royalty’s, winstbelastingen en dividenden. De verklaring van de governor en minister dat de koersstijging wordt veroorzaakt door exporteurs die zich niet aan de retentieregeling houden, blijkt daarmee niet geheel juist.
Krachten op de Markt
Volgens de CBvS zouden exporteurs hebben aangegeven dat zij niet aan de retentieregeling konden voldoen, omdat banken hun USD’s niet wilden kopen. Sinds juni 2021 is de Open Markt Operatie (OMO) ingezet, waarmee banken hun SRD’s konden beleggen en zelf rendement konden bepalen. Hierdoor werd de handel in USD minder aantrekkelijk. Vermogende handelaren, waaronder cambio’s, hebben hun activiteiten stilgelegd om hun SRD’s via banken in de OMO te beleggen. Dit betekent dat er sinds 2021 een overschot aan USD’s van ten minste 1,5 miljard USD uit de kleineschalige goud-, rijst-, vis- en houtsector opgebouwd zou moeten zijn.
Een tekort aan USD’s na 2 september 2024 kan dus alleen ontstaan als de 3,2 miljard USD (4 x 800 miljoen USD per jaar) aan overheidsinkomsten niet beschikbaar is op de markt, en het overschot van 1,5 miljard USD van de kleine exportsectoren van de markt is verdwenen. Daarnaast zouden exporteurs over voldoende SRD’s moeten beschikken of een dergelijk aanbod krijgen dat ze geen noodzaak voelen om hun exportopbrengsten te verkopen aan banken of cambio’s.
Tijdens de persconferentie gaf de governor aan dat de CBvS nog niet in staat is om de USD’s van exporteurs op te kopen. Hierdoor blijven enkel de “machten” over die, volgens de governor en minister van Financiën, de wisselkoers kunnen beïnvloeden. De vraag rijst hoe deze “machten” aan zulke grote hoeveelheden SRD’s komen en waarom ze bereid zouden zijn om hun SRD’s tegen een lage waarde af te staan.
De Invloed van de CBvS
De CBvS is de enige instantie die SRD’s in grote hoeveelheden kan uitgeven. Deze “machten” kunnen de USD’s alleen uit de markt halen door meer te bieden dan de marktprijs, wat onder normale omstandigheden tot verlies zou leiden. Echter, door goedkoop verkregen SRD’s in grote hoeveelheden in bezit te hebben, kunnen ze dit toch rendabel maken. Uit de uitspraken van de governor en de minister blijkt dat zij weten dat er dergelijke “machten” op de markt actief zijn. De vraag blijft waarom er tot nu toe geen maatregelen zijn genomen, ondanks dat de CBvS beschikt over de nodige monetaire instrumenten en wettelijke bevoegdheden om in te grijpen.
INGEZONDEN
| united news | Door: Redactie
