“DE BAUXIETDEAL MET CHINALCO | VOORUITZICHTEN, VOORDELEN EN BELANGRIJKE LESSEN VOOR SURINAME”

Auteur: Ir Dharmvir Mungra, Vz. DE NIEUWE LEEUW

Sinds de ondertekening van de MOU met Chinalco voor de exploitatie van bauxiet in West-Suriname, is er veel kritiek ontstaan door de gebrekkige communicatie van de regering naar de samenleving.

Dit artikel belicht het belang van dit project, gebaseerd op jarenlange interesse en onderzoek.

Het Selectieproces

Het selectieproces voor de ontginning van bauxiet in het Bakhuysgebied was volledig openbaar en transparant. De transparantie naar alle deelnemers was optimaal. Zowel Surinaamse ambassades als lokale en meer dan 200 bedrijven in de aluminiumsector werden geïnformeerd over de tendering. De evaluaties van de aanbiedingen op basis van de Request

For Expression of Interest (REOI) en de Request For Proposal (RFP) waren eveneens transparant, hetgeen vertrouwen in het proces versterkt.

De Kritiek

Bij projecten zoals deze komen vaak ongefundeerde aanvallen vanuit belangengroepen die via diverse organisaties worden gelanceerd, vermoedelijk omdat ze hun invloed niet konden uitoefenen op de totstandkoming van de conceptovereenkomst. Ondertussen wordt ook vanuit bepaalde politieke hoeken kritiek geuit puur om politiek te scoren, waarbij het algemeen belang ondergeschikt wordt gemaakt aan politieke stemmingmakerij. Dit soort kritiek bemoeilijkt een objectieve beoordeling van het project en kan leiden tot misverstanden bij het grote publiek.

Inspraak Lokale Bewoners en Milieuaspecten

Het mijngebied zelf is

onbewoond en er zijn onderhandelingen die continu gaande zijn  met het traditioneel gezag in de aangrenzende gebieden, terwijl ook de District Commissaris betrokken is. Het grote Surinaamse publiek krijgt inspraak via DNA. Ondanks de goede reputatie van Chinalco op het gebied van mining, zijn er gevallen geweest van steekpenningen en milieu-overtredingen in andere landen. Deze aspecten zijn hier kritisch beoordeeld en ingebed in de Mineral Agreement volgens internationale benchmarks, met compliance als rode draad.

West Suriname is sinds 2005 onderdeel van het MOP. Groene NGO’s zoals CI en WWF, die eerder niet reageerden, maken nu ongefundeerde trammelant. Traditioneel bevoordeelde partijen die nu buiten de boot vallen, zoals bij Suralco, Newmont, Staatsolie en Iamgold, zijn wellicht ook een reden. Bij dit project is  een ESIA-proces verankerd in de draft agreement om milieueffecten en maatschappelijke gevolgen te beheren. Berekeningen tonen aan dat West Suriname, inclusief Kabalebo, minder GHG-emissies en ontbossing veroorzaakt dan offshore olie en gas en de goudsector. Overigens is het nagenoeg het hele gebied reeds in houtconcessie uitgegeven terwijl Suriname vorig jaar uitgeroepen is tot nummer 1 land voor illegale ontbossing.

Wordt Suriname aan de Chinezen Verkocht?

Suriname moet leren hoe het werkt met investeerders, hen aantrekken en je huiswerk blijven doen. Ex-minister Gregory Rusland van NH en anderen beweren zonder enig onderzoek dat Suriname aan de Chinezen wordt verkocht omdat er geen raffinaderij komt bij het bauxietproject. Zij realiseren zich blijkbaar niet dat een 2 miljard dollar kostende raffinaderij, een 2 miljard dollar kostende smelter en 1,5 miljard kostende energieproductie onontbeerlijke voorstudies vereisen. Chinalco heeft alle reden om hier een raffinaderij op te zetten vanwege het ernstige energietekort in China en de ban op nieuwe raffinaderijen en smelters om hun energievoorziening en CO2-uitstoot te beheersen. Dit omvat een productieplafond voor aluminium .

Bouw van een Raffinaderij en Smelter

De conceptovereenkomst stelt dat, mocht een andere partij een raffinaderij willen opzetten, zij alle productie van de mijn mogen opkopen om door te verkopen. Chinalco is echter zelf wel geïnteresseerd in het opzetten van een raffinaderij en mogelijk een smelter. Het probleem is echter dat Suriname geen raffinaderij- of smelterijstudie beschikbaar heeft  maar alleen bauxietdata.

Bij de REOI en RFP is gevraagd om een “verticaal geïntegreerde industrie”, vandaar dat het enige haalbare op dit moment het opzetten van een mijn is . De conceptovereenkomst streeft naar een geïntegreerde industrie met effectieve controlemechanismen.

De Concept Agreement

De getekende MOU verplicht de regering alleen om de “concept agreement” aan te bieden aan het parlement. Deze concept agreement is in vergelijking met soortgelijke in Guyana, Guinee, Australië, Brazilië en Maleisië, veel beter. Het gaat bij dit project niet om de maximalisatie van het inkomen van de overheid als “grootste verkwister” van onze inkomsten, maar om de maximalisatie van mogelijkheden voor de ontwikkeling van onze economie en alle stakeholders daarin. De ontsluiting van ons achterland zal daarom enorme voordelen met zich meebrengen, met het oog op de toekomstige noodzaak van zuidelijke verplaatsing van woongebieden in onze kustvlakte vanwege zeespiegelstijging. Belangrijk zijn vooral het uitbaggeren van de Corantijnrivier, de bouw van een nieuwe haven, het aanleggen van een treinverbinding.

In de concept agreement staat dat Chinalco binnen 6 maanden na ondertekening moet starten met de mijnoperaties en binnen een jaar daarna met het mijnen. Met de refinery studie dient Chinalco uiterlijk 6 maanden na ondertekening te starten welke slechts 1,5 jaar mag duren. Opgemerkt wordt dat ALCOA destijds 5 jaar hiervoor had uitgetrokken. Verder mag Suriname de studieresultaten laten beoordelen door onafhankelijke derden en deze studie ook gebruiken om andere investeerders aan te trekken, onder de voorwaarde dat Chinalco als eerste investeerder gebruik ervan mag maken. Hetzelfde geldt ook voor het opzetten van een aluminium smelterij, waarvan de studie volgt na die van de raffinaderij.

13% Aandeel van Suriname

Rusland en anderen hebben kritiek op het 13% aandeel dat Suriname krijgt, omdat dit weinig stemrecht zou geven en winsten zouden worden beperkt door transfer pricing. Wat niet wordt vermeld, is dat Suriname deze aandelen volledig gratis krijgt die niet wordt verwaterd bij toekomstige uitbreidingsinvesteringen door Chinalco. Dit is anders dan het aardolieproject, waar CEO Jagessar niet heeft kunnen voorkomen dat Suriname thans $1,8 miljard moet zoeken voor het kopen van 20% aandelen. Onvoorstelbaar frappant dat hij niet eens een gunstige percentage Free Carried Interest heeft kunnen afdwingen in tegenstelling tot wat in vele landen wel het geval is.

ALUMSUR

Volgens Rusland wilde de regering Venetiaan het project via staatsbedrijf ALUMSUR realiseren om Surinaamse expertise te ontwikkelen. Gelukkig is afgezien van het creëren van een nieuwe parastatale instelling, die vaak inefficiënt zijn door politieke inmenging, corruptie, nepotisme en mismanagement. Rusland vergeet blijkbaar dat BHP destijds afhaakte vanwege zijn arrogantie en volgens zeggen ook steekpenningen die zouden zijn verstrekt aan bepaalde autoriteiten door een ander Chinees bedrijf en een absurd hoge eis van 40% Free Carried Interest, wat het project vermoedelijk doelbewust oninteressant moest maken voor BHP.

Conclusie

Het Bakhuys project kan grote voordelen bieden voor Suriname, mits aan de gestelde voorwaarden wordt voldaan. Wetgeving over Transfer Pricing en Local Content  is hier niet eens nodig omdat in de overeenkomst is opgenomen dat het bedrijf verplicht is het arm’s length principe toe passen. Suriname heeft immers zowel 13% aandelen in het Miningbedrijf als in het Infrastucture bedrijf dat er komt.

ALCOA begon destijds met bauxietmijnbouw, maar zette pas 55 jaar later een raffinaderij op. Met deze overeenkomst kan dit binnen 3 jaar gerealiseerd worden. De lessen uit het verleden hebben ons waardevolle inzichten gegeven.

INGEZONDEN