Onrechtmatige gronduitgifte is geen fout meer; het is beleid
| starnieuws | Door: Redactie
De Rekenkamer heeft het opnieuw zwart op wit gezet: de gronduitgifte door het ministerie van Grondbeleid en Bosbeheer over het dienstjaar 2023 voldoet niet aan de wet. Het is de tweede keer
in vijf jaar dat dezelfde conclusie wordt getrokken. Daarmee is de vraag niet langer óf er iets mis is met het grondbeleid, maar waarom deze situatie wordt voortgezet en door wie.Het wordt steeds duidelijker dat de onrechtmatige gronduitgifte geen incident, slordigheid of capaciteitsprobleem is. Het systeem wordt in zijn huidige vorm bewust in stand gehouden, omdat het macht, netwerkvoordeel en corruptie mogelijk maakt. Een transparant, geautomatiseerd en controleerbaar systeem zou dat direct onmogelijk maken – en juist dát blijft consequent achterwege.Vijf jaar, nul verbetering – dat is geen nalatigheid meer, dat is een keuzeToen de Rekenkamer in 2018 al vaststelde
dat de wettelijke procedures niet werden gevolgd, had dat moeten leiden tot hervorming, digitalisering, aanscherping en verantwoording. In plaats daarvan is de situatie verergerd. In de praktijk betekent dit dat:- dezelfde percelen meerdere keren worden uitgegeven (dubbele beschikkingen);- domeingrond wordt uitgegeven binnen reeds bestaande eigendomspercelen en zelfs in openbare ruimten;- burgers én bedrijven worden geconfronteerd met juridische conflicten die door de overheid zélf zijn veroorzaakt.Als deskundige die actief is in het vakgebied van landmeten en perceelsregistratie, kan ik bevestigen dat de afgelopen vijf jaar een explosie aan onrechtmatige of conflicterende grondbeschikkingen heeft opgeleverd. Dat is geen administratieve fout, maar het directe gevolg van een ondoorzichtig en politiek gestuurd systeem.De rechtsstaat wordt buitenspel gezetWie grond aanvraagt, krijgt te maken met wachttijden, vereisten en formele procedures. Maar tegelijkertijd worden via politieke lijnen en interne afspraken beschikkingen verstrekt buiten elke wettelijke logica om. Burgers die zich aan de regels houden, worden gestraft met vertraging of afwijzing, terwijl wie de juiste connecties heeft óf steekpenningen betaalt, wordt beloond met versnelling en bevoordeling. Dat is niet alleen onrechtvaardig, het is rechtsstatelijk ontwrichtend.De prijs wordt door de samenleving betaaldElke onrechtmatige beschikking die later moet worden ingetrokken, kost geld: proceskosten, schadevergoedingen, herstelacties. Dat geld komt niet uit de zak van de verantwoordelijke minister, maar uit die van de belastingbetaler. Daarnaast ontstaat er rechtsonzekerheid voor burgers én investeerders, wat het vertrouwen in de overheid verder ondermijnt.Aansprakelijkheid blijft uit – en dus gaat dit doorDat ministers jarenlang onrechtmatige beschikkingen kunnen tekenen zonder bestuurlijke of juridische consequenties, is precies de reden waarom het probleem blijft bestaan. Zolang macht niet gekoppeld wordt aan persoonlijke verantwoordelijkheid, blijft wetsovertreding een bestuurlijke strategie.Corruptie floreert waar transparantie afwezig isDe oplossing is al jaren bekend: een openbaar, digitaal en juridisch controleerbaar systeem voor alle grondaanvragen en beschikkingen. Geen politieke tussenpersonen. Geen papieren registers. Geen gesloten deuren. Maar zolang daar niet voor gekozen wordt, is de logische conclusie simpel: het huidige systeem wordt in stand gehouden omdat het loont — niet voor de samenleving, maar voor de kleine groep die er toegang toe heeft.Niel KalpoeLandmeter/Specialist perceelsregistratie & gronduitgifte
| starnieuws | Door: Redactie
