• donderdag 05 June 2025
  • Het laatste nieuws uit Suriname

Boek Onder de paramariboom; 'Ik heb mijn eigen identiteit nu omarmd'

| blendle.com | Door: MARJOLIJN DE COCQ

In zijn tweede roman Onder de Paramariboom gaat Johan Fretz op een roadtrip door het Suriname van zijn moeder. Het blijkt meer deel van hem dan gedacht. 'Ik heb er in het verleden omheen gedanst. Nu wilde ik het hele verhaal vertellen.'

Hij heeft het pleasen behoorlijk achter zich gelaten, constateert Johan Fretz (32) als hij kijkt naar zijn nieuwe boek Onder de Paramariboom en de theatervoorstelling waaraan hij gelijktijdig werkte: De zachtmoedige radicaal. "Ik heb echt gemaakt wat ik wilde maken. Ik merk dat het me minder uitmaakt wat de wereld ervan vindt. Toen ik een jaar of 25 was,

was het altijd: mag ik, mag ik, zien ze me wel? Natuurlijk is het spannend dat dit boek nu de wereld ingaat. Maar voor mij is het een ontdekking dat als je iets doet wat heel dicht bij je staat, het minder pijn doet als mensen het misschien niet mooi vinden. Ik denk niet langer: ben ik nou een theatermaker die schrijft of een schrijver die spreekt of een spreker die schrijft? Dit boek is een omarming van mijn identiteit, die ook tegengestelde werelden omvat. Ik maak wat ik maak en begin die vrijheid steeds meer te voelen." Lacht. "Nou
ja, de demonen liggen natuurlijk altijd om de hoek. Maar toch: ik ben er minder gevoelig voor als mensen het affakkelen."

Het boek is gebaseerd op de reis die u op uw 29ste met uw moeder maakte naar Suriname. U had lang uw Surinaamse achtergrond genegeerd en stond daar toen pas voor open. Een persoonlijk verhaal, maar u hebt gekozen voor de romanvorm. Waarom?

"Heel veel is gestoeld op de realiteit, maar toch stond de verbeelding voorop. Daarom heet ik in het boek ook Johannes. Dat is weliswaar mijn officiële naam, maar niemand noemt me zo. Johannes uit Dordrecht, hoeveel Hollandser kan je het hebben? Het past in de Surinaamse verhalencultuur, het vertellen van tori's - iets is wel gebeurd, maar je maakt er vooral een mooi verhaal van en waar de werkelijkheid fictie wordt, doet er niet zo toe."

Ik had wel erg te doen met de kleine Johannes in Dordrecht, die zo graag 'een van jullie' wil zijn. U schetst een moeilijke jeugd met ouders die een weerbarstige relatie hebben.

"Het is een heel heftige tijd geweest waarin ik al vroeg de zorgeloosheid heb moeten loslaten. Om het hoofd boven water te houden, wilde ik niet zijn waar ik vandaan kwam. Dat had niets te maken met ras of kleur, maar met een moeder die psychisch gek was en een vader die zoop. Ja, dat doet pijn. Door het in het boek vorm te geven, zag ik eigenlijk pas in hoe klein, hoe jong ik toen was. Ik heb duidelijk geen veilige basis gehad. Misschien dat daar ook die pleaserigheid vandaan kwam: mag ik ergens bij horen? Ik ben weggerend van waar ik vandaan kom, tot het moment kwam dat ik niet langer kon wegrennen. Je bent nou eenmaal de optelsom van waar je vandaan komt."

Dus vanwege uw Surinaamse moeder wilde u uw Surinaamse kant niet zien?

"Maar door me met haar te verzoenen was dat niet meer nodig. Door haar daar in Suriname te zien bloeien, zo warmbloedig en anders. Toen zag ik in hoe je kunt ontsporen als je vanuit Suriname ineens in Dordrecht terechtkomt en later Almere. 'Ze hebben me in de koelcel gezet,' zegt mijn moeder daarover, 'een wonder dat ik niet bevroren ben.' Het proces van verzoening was al een paar jaar gaande, maar het is daar in Suriname gecompleteerd."

U schrijft heel open over de problemen van uw ouders, wat vinden ze van het boek?

"Ik heb er in het verleden best omheen gedanst, ik schreef wel over ze maar altijd in sjablonen: die Surinaamse moeder, die Haagse vader, leuke types. Nu wilde ik het hele verhaal vertellen. Het is heel pijnlijk geweest, maar uiteindelijk ook goed gekomen. Uiteindelijk overleeft de liefde tussen de ouders en tussen de moeder en zoon. Toen mijn moeder was begonnen met lezen appte ze eerst dat ik hun namen moest veranderen. Toen ze het uit had, hoefde dat niet meer. Ja, het is een eerbetoon aan hun liefde, ondanks en dankzij dat roerige leven. Ik ben ze ook dankbaar: je hecht met terugwerkende kracht aan de dingen die geweest zijn. Je kunt wel boos blijven over die veiligheid die ontbrak, maar ze hebben me ook diepte gegeven door me al heel vroeg als gelijkwaardige te zien."

Bij de titel Onder de Paramariboom dacht ik eerst: o nee, een woordspeling...

"Nee, het is wat het is: de verbeelding van een kind. Als mensen me vroegen waar mama vandaan kwam, zei ik: Uit de Paramariboom. Dat is een boom aan de andere kant van de zee en in die boom groeien zwarte mensen zoals mama en Ruud Gullit."

U beschrijft hoe u lang als vanzelfsprekend in een 'Amsterdams coconnetje' leefde. Maar nu erkent u uw 'dubbelbloed'. Hoe heeft dat u veranderd?

"De discussie over kleur, de zwart-wittegenstelling - pas de afgelopen jaren begon ik mezelf de vraag te stellen: hoe moet ik mij hiertoe verhouden? Ik ben zo Hollands als wat. Maar niet helemaal. Waarom duw ik dat van me af? Wil ik blank zijn? Heb ik iets te bewijzen? Ik voel me nu nog steeds zo Hollands als wat, dat is geen millimeter veranderd. Maar ik heb er een hele wereld bijgekregen. Mijn Surinaamse kant is er nu ook. Het heeft me completer gemaakt. Je kunt ook niet compleet zijn als je een deel van jezelf wegduwt."

"Misschien is het ook daardoor dat ik nu durf autonomer te zijn. Ik heb me met mijn identiteit verzoend. Er loopt zo veel verschillend bloed door mijn aderen. Identiteit is niet iets wat is afgebakend. Maar als je beter weet wie je bent, waar je vandaan komt, is er ook minder pretentie en gezwollenheid nodig. Omdat de kern zo simpel is. Je komt allemaal uit de buik van je moeder en that's it. Dat is voor mij ook de sleutelscène van de roman, dat de moeder Bonnie kom je buiten spelen zingt voor haar zoon en hij in haar ogen leest dat hij haar toekomst is. Dat identiteit niet meer is dan een optelsom van tijd en afstand die we afleggen."

Is die reis naar Suriname daarom de belangrijkste gebeurtenis in uw leven geweest?

"Het is een onmisbare stap geweest, maar die had ik niet kunnen zetten zonder de bouwstenen ervoor. Er is heel veel ruis nu weggevallen. Ik wil me niet meer overschreeuwen, ik wil niet te veel op die zeepkist staan, niet vervallen in sentimentele retoriek. Ik was een beetje van mijn koers afgedreven, had me te veel als hardcore opiniemaker naar de meningenhoek laten trekken. Ik kom nog steeds soms naar de talkshowtafel, maar nu vertel ik een mooie tori, met muziek, dat is een andere rol die me zeer bevalt."

"Ik kon vroeger nogal eens strooien met termen als idealisme, activisme, dromen. Maar wat betekenen die woorden? Het zijn vooral clichés. Nu durf ik net als de grootvader in het boek de grote kracht in te zien van de kleinste vertellingen. De preekstoel in te ruilen voor de vertelstoel. Doordat ik in Suriname heb ontdekt dat die zachtmoedigheid, dat hart van mij, er wel degelijk toe doet, dat het er mag zijn, durf ik ook radicaal voor die zachtmoedigheid te gaan staan. Dat is het nieuwe vertrekpunt voor mijn zoektocht als schrijver en als mens."

'Ik ben zo Hollands als wat. Maar ik heb er een hele wereld bijgekregen'

Johan Fretz is schrijver, theatermaker en sinds 2013 columnist van Het Parool. Hij schreef in 2011 Fretz 2025, over een jonge idealist die in 2025 een gooi naar het premierschap doet. De roman was de basis voor de cabaretshow Revolte!, die hij samen met Marcel Harteveld onder de naam De Gebroeders Fretz maakte. Parallel met het verschijnen van Onder de Paramariboom (maandag) gaat Fretz het theater in met de voorstelling De zachtmoedige radicaal, waarin hij een gepolariseerd Nederland op het hakblok legt en het publiek meeneemt op zijn reis door Suriname. De première is op 4 maart in De Kleine Komedie.

| blendle.com | Door: MARJOLIJN DE COCQ

  • snc.com

    05-jun-2025 - 12:47

    Nieuwe OW-minister krijgt zwaar dossier en lastige beslissingen

    De aankomende minister van Openbare Werken (OW) staat voor stevige keuzes, vo

  • snc.com

    05-jun-2025 - 12:30

    VHP wint in Commewijne, zetelverdeling officieel vastgesteld

    Het Hoofdstembureau van Commewijne heeft woensdag tijdens een openbare zittin

  • snc.com

    05-jun-2025 - 11:00

    Apple compenseert CO₂-uitstoot met aankoop van Guyanese boskredieten

    Apple heeft 100.000 koolstofkredieten gekocht van Guyana’s nationale bosbesch

  • abc-Suriname

    05-jun-2025 - 07:13

    Hoofdstembureaus maken aantal RR- en DR zetels bekend

    De komende dagen zullen de hoofdstembureaus van alle districten bekendmaken wat de zetelverdeling is op ressortraad- en districtsraadniveau (RR en DR). De directeur van Binnenlandse Zaken (BIZA), Nasier Eskak, legt uit dat de zetelverdeling op DR-niveau naar evenredigheid is van die op RR-niveau. Er is een calculatie-methode, zoals vastgelegd in de wet, om de DR-zetels te berekenen. Het aantal RR

  • abc-Suriname

    05-jun-2025 - 04:04

    SLM schrapt vluchten naar Frans-Guyana vanwege EU-vliegverbod

    De Surinaamse Luchtvaartmaatschappij SLM, is genoodzaakt om de regionale vluchten naar Cayenne, Frans-Guyana, te schrappen. Deze bestemming is verwijderd uit het aanbod van de vliegmaatschappij omdat Suriname een verbod opgelegd kreeg om naar gebieden binnen de Europese Unie te vliegen. Voor de rest gaan alle vluchten van de SLM door, vertelt directeur Steven Gonesh. Het European Union Aviation S

  • waterkant

    04-jun-2025 - 23:49

    KLM gestart met vluchten vanuit Nederland naar Guyana

    KLM is vandaag gestart met twee wekelijkse vluchten vanuit Amsterdam naar Georgetown, met een tussenstop op Sint Maarten.De nieuwe route van de vliegmaatschappij naar het buurland van Suriname wordt op de woensdag en zaterdag gevlogen. KLM-vlucht KL789 vertrekt om 10:00 uur lokale tijd vanuit Amsterdam (AMS) en maakt een tussenstop op St. Maarten (SXM), waar het toestel om 13:00 uur aankomt.Na een

  • abc-Suriname

    04-jun-2025 - 21:00

    Constitutioneel Hof al bijna een maand stuurloos

    Het Constitutioneel Hof is al bijna een maand stuurloos. Op 7 mei is een deel van het bestuur, dat voor 5 jaar was benoemd in 2020, afgetreden. De zittingstermijn was verlopen. De regering en het parlement hebben nagelaten om te zorgen voor een nieuw bestuur. De zittingstermijn is ook niet verlengd.Het parlement moet voordrachten doen voor de voorzitter, vice-voorzitter, leden en plaatsvervangend

  • abc-Suriname

    04-jun-2025 - 19:48

    Parlementariërs tekenen condoleanceregister na bootongeluk

    De voorzitter van De Nationale Assemblée (DNA), Marinus Bee, heeft vandaag samen met enkele parlementsleden, het condoleanceregister getekend in het Perscentrum van DNA. Dit gebeurde naar aanleiding van het tragische bootongeluk nabij het gebied Tapoekoe/Bamboesi in het district Marowijne, waarbij op zondag 1 juni 2025 zeven personen het leven lieten.Ook de leden Stephen Tsang, Jennifer Vreedzaa

  • snc.com

    04-jun-2025 - 12:55

    Analyse: Coalitie zonder VHP is politieke kortzichtigheid

    De partijen NDP, NPS, PL, A20, BEP en ABOP hebben na veel kritiek op Santokhi

  • waterkant

    04-jun-2025 - 05:00

    Cedric van Samson: “VHP schuwt de oppositiebanken niet”

    “Als je moet zien dat zoveel politieke partijen in Suriname zich gebundeld hebben om de VHP in de oppositie te zetten, dan is het beter dat de VHP in de oppositie gaat. Omdat je dan geen vrienden hebt om een coalitie te vormen”, zegt herkozen VHP-assembleelid Cedric van Samson.In een interview op radio SRS voerde Van Samson aan dat er een zware campagne door tegenstanders is gevoerd en uiteind

  • abc-Suriname

    04-jun-2025 - 02:31

    Berenstein noemt onderbrengen van directoraat Arbeid bij Volksgezondheid een valse start

    De aantredende regering is voornemens om het ministerie van Arbeid, Werkgelegenheid & Jeugdzaken op te spiltsen. Arbeid zal als directoraat worden ondergebracht bij het ministerie van Volksgezondheid. Dit ministerie zal worden uitgebreid en zal heten, ministerie van Welzijn, Volksgezondheid & Arbeid. C-47 voorzitter Robby Berenstein noemt dit voornemen een valse start. Arbeid was ooit eens al een

  • KPS

    04-jun-2025 - 00:37

    Update: ontzielde lichamen van de vier vermiste slachtoffers van het bootongeval op de Marowijne rivier geborgen

    De politie van het bureau Albina en de brandweer hebben in samenwerking met de locale hulpdiensten en de Franse autoriteiten, de ontzielde lichamen van de vier slachtoffers, die na het bootongeval op zondag 1 juni 2025 op de Marowijne rivier werden vermist, op dinsdag 3 juni 2025 geborgen. Deze vier lichamen, van wie twee volwassenen en twee kinderen zijn eveneens in opdracht van het Openbaar Min

  • abc-Suriname

    03-jun-2025 - 22:32

    Door CASAS gecertificeerde luchtvaartmaatschappijen tijdelijk niet toegestaan te vliegen naar EU

    Surinam Airways heeft hedenochtend via de luchtvaartautoriteit CASAS kennis genomen van de beslissing van de European Commission Directorate Aviation dat Suriname is geplaatst op de EU Air Safety List. Dit besluit is het gevolg van de bevindingen dat de autoriteit van ons land niet volledig heeft voldaan aan de veiligheidsstandaarden tijdens een recente beoordeling door de European Union Aviation

  • waterkant

    03-jun-2025 - 22:00

    Topoverleg SLM, CASAS en TCT; SLM vluchten Cayenne vanaf donderdag uitgesteld

    Naar aanleiding van de de beslissing van de European Commission Directorate Aviation, dat Suriname is geplaatst op de EU AIR SAFETY list en het daardoor tijdelijk niet toegestaan is te vliegen op Europese Unie (EU) bestemmingen, vond er vanmiddag in Paramaribo een constructief dialoog met relevante autoriteiten plaats.Op het kantoor van de Surinaamse luchtvaartautoriteit CASAS is er gesproken met

  • united news

    03-jun-2025 - 14:53

    SLM ONTKOMT ALSNOG AAN EU-VLIEGVERBOD

    Bron: Luchtvaarnieuws.Vanaf dinsdag mogen luchtvaartmaatschappijen die gecertificeerd zijn in Suriname en Tanzania niet meer vliegen in de Europese Unie, heeft de Europese Commissie bekendgemaakt.De twee landen zijn op de zwarte lijst gezet “omdat ze niet voldoen aan de internationale veiligheidsnormen”, meldt de Commissie in een verklaring.Het besluit heeft niet direct gevolgen voor het vlieg

  • united news

    03-jun-2025 - 14:25

    SURINAAMSE OFFSHORE-KRACHTEN IN OPLEIDING VOOR MEGAPROJECT GRANMORGU

    Bron: OilnowTerwijl Suriname zich voorbereidt op het grootschalige offshoreproject GranMorgu, is Atlas Professionals begonnen met een gericht opleidingsprogramma om lokaal talent klaar te stomen voor werk op zee. Dat heeft het bedrijf deze week bekendgemaakt.Het initiatief, “Greenhands Offshore”, richt zich op beginnende arbeidskrachten — in de sector bekend als greenhands — en biedt hen d

  • snc.com

    03-jun-2025 - 12:22

    TotalEnergies Suriname dient milieueffectrapport in voor nieuwe offshore verkenning

    TotalEnergies Suriname heeft bij het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwi

  • snc.com

    03-jun-2025 - 12:15

    OKB vraagt Biza om snelle ingreep: stemverwerking Wanica verloopt traag

    Het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) heeft in een brief aan het ministerie van

  • snc.com

    03-jun-2025 - 11:17

    Rusland wijst voorstel van Brunswijk resoluut af: “Dit plan gaat niet door”

    NPS-voorzitter Gregory Rusland heeft zaterdagavond tijdens een dankdienst in

  • abc-Suriname

    03-jun-2025 - 09:30

    Viering 25 februari geen zaak van komende regering, zegt Rusland

    De viering van 25 februari ter nagedachtenis aan de staatsgreep van 1980, waarbij de NPS-regering onderleiding van premier Henck Arron werd afgezet en waarna de 8 decembermoorden plaatsvonden, zullen geen onderdeel zijn van het regeringsprogramma van het nieuw aan te treden kabinet. De NPS heeft op tafel gelegd dat met deze zaken rekening gehouden wordt. Dit zei Gregory Rusland in ABC Actueel. Hi

  • snc.com

    03-jun-2025 - 09:10

    Bibis roept PSA-aanvragers op om aanvraag vóór 5 juni te voltooien

    Het Ministerie van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationa

  • waterkant

    03-jun-2025 - 07:00

    Contract Leo Brunswijk (57) bij EBS loopt tot zijn 60ste

    De 57-jarige algemeen directeur van de NV Energie Bedrijven Suriname (EBS), Leo Brunswijk, ziet zichzelf in elk geval tot zijn 60ste bij het staatsbedrijf aanblijven. Volgens hem loopt zijn contract bij het bedrijf tot aan die leeftijd.Brunswijk ziet zijn positie bij EBS als veilig, ook al treedt er binnenkort een nieuwe regering aan, omdat zijn contract bij het bedrijf loopt tot zijn 60ste.Volgen

  • abc-Suriname

    03-jun-2025 - 06:30

    Mathoera feliciteert NDP met verkiezingswinst

    Krishna Mathoera, de huidige minister van Defensie en gekozen parlementariër voor de VHP, feliciteert de NDP met de verkiezingswinst. ‘Hoewel de uitslag niet definitief is, feliciteer ik de NDP met het aantal behaalde stemmen. Ik ben een democraat en ik respecteer de wil van het volk’, schrijft zij op Facebook. De verklaring van Mathoera komt in een periode waar de VHP en VHP’ers opmerkeli

  • abc-Suriname

    03-jun-2025 - 05:01

    Panka ‘hint’ VHP: Simons en Rusland bij acclamatie kiezen

    Het zou de VHP sieren om ondersteuning te geven zodat Gregory Rusland (NPS) en Jennifer Simons (NDP) bij acclamatie gekozen worden tot respectievelijk vicepresident en president van Suriname in De Nationale Assemblée. Dat stelt NDP-woordvoerder Ricardo Panka. De zes samenwerkende partijen, NDP, NPS, PL, BEP, A20 en ABOP hebben precies 34 zetels om de president in het parlement te kiezen. Het zou

  • abc-Suriname

    03-jun-2025 - 04:00

    Geen personen uitgesloten in nieuwe regering

    Niemand wordt uitgesloten bij de nieuw te vormen regering. Dat stelt NDP-voorzitter Jennifer Simons. Er is echter teveel verschil met de VHP op politiek vlak, waardoor gekozen is voor een samenwerking met 6 partijen. Hiermee reageert Simons op uitspraken van president Chan Santokhi, waarbij hij stelt dat niemand moet worden uitgesloten. Over de onderhandelingen zegt Simons dat er uitdagingen ware

  • united news

    02-jun-2025 - 22:23

    GOUD STIJGT TOT VOORBIJ 3.360 DOLLAR DOOR ESCALERENDE GEOPOLITIEKE SPANNINGEN

    Bron: Business.amEscalerende geopolitieke spanningen en hernieuwde handelsoorlogdreigingen hebben de goudprijs omhoog doen schieten.Het edelmetaal steeg maandagochtend met meer dan 2 procent en bereikte 3.362,03 dollar per ounce.De ongerustheid onder beleggers komt voort uit de afbrokkelende handelsrelaties tussen de VS en China. Beide landen beschuldigen elkaar van het schenden van hun recente ha

  • united news

    02-jun-2025 - 22:09

    FRANKRIJK BOUWT GEVANGENIS IN SINT LAURENT VOOR DRUGSCRIMINELEN EN TERRORISTEN

    Frankrijk gaat een nieuwe zwaarbeveiligde gevangenis bouwen in Sint Laurent du Maroni, aan de overzijde van de Marowijnerivier tegenover het Surinaamse Albina.De inrichting, die in 2028 in gebruik moet worden genomen, krijgt plaats voor 500 gedetineerden en is bedoeld voor zware drugscriminelen en terroristen. De bouwkosten worden geraamd op circa Euro 400 miljoen. De Surinaamse autoriteiten hebbe

  • united news

    02-jun-2025 - 21:35

    TOTALENERGIES PLANT SEISMISCH ONDERZOEK VOOR KUST VAN SURINAME

    Bron: OilNowTotalEnergies Suriname heeft bij het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname (NIMOS) concept-milieueffectrapportages ingediend voor nieuw offshore olieonderzoek.De energiegigant wil geofysische surveys uitvoeren in de ondiepe waterblokken 6 en 8, ongeveer 90 kilometer uit de kust, op dieptes tussen 30 en 80 meter.De blokken bevinden zich ten westen van het Shallow O

  • abc-Suriname

    02-jun-2025 - 21:19

    Politie over bootongeval: 3 overleden, 4 vermist en 5 gered

    Bij het bootongeval op de Marowijne rivier in de avond van zondag 1 juni 2025 zijn er tot nog toe de drie lichamen geborgen. Het gaat in deze om D.M. (28), G.G. (25) en een 3 jarige jongetje. Vier opvarenden, van wie twee volwassenen en twee kinderen worden nog vermist. De vijf andere opvarenden R.P (42), T.I. (18), L.A. (20), E.A. (65) en M.M. (46) werden met behulp van anderen in veiligheid geb

  • united news

    02-jun-2025 - 16:17

    CARICOM TEST MET SUCCES EIGEN REGIONAAL DIGITAAL BETAALSYSTEEM

    De centrale banken binnen de Caribische Gemeenschap (Caricom) hebben besloten een nieuw regionaal betalingsplatform te ontwikkelen waarmee grensoverschrijdende transacties in lokale valuta direct kunnen worden afgehandeld.Dit moet de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar verminderen en de financiële integratie binnen het economische blok versterken.Het besluit werd genomen tijdens de 64e bi-j