• maandag 21 October 2024
  • Het laatste nieuws uit Suriname

Antisociaal, vertrapt rechten en normen zonder berouw (4)

| starnieuws | Door: Redactie

Een antisociaal persoon veracht wetten en regels, is onbetrouwbaar in elke stap die hij zet. Hij is impulsief, licht ontvlambaar en voortdurend onverantwoordelijk. Hij geeft niets om de veiligheid van anderen, laat geen traan als een ander lijdt. Dit gedrag begint vroeg in de kindertijd en groeit in kracht.  

De antisociale persoon is de meest bestudeerde persoonlijkheid, maar laat zich

het minst behandelen. Vaak is het een man, maar er zijn ook antisociale vrouwen. Hij liegt, bedriegt, steelt en manipuleert er op los. Hij verdraait de waarheid naar zijn behoeften en gebruikt anderen voor eigen plezier. Zoals een blinde niets ziet, een dove niets hoort, voelt de antisociale persoon geen pijn of verdriet voor wat hij anderen aandoet. 

Hij komt vaak uit verarmde buurten en is vaak een drop-out. In zijn jeugd was hij ongehoorzaam, vocht op school, spijbelde en vernielde andermans spullen. Hij groeide op met slechte voorbeeldfiguren die bewonderend spraken over personen die wetten en regels overtraden. Zijn

jeugdige ondeugden waren geen jeugdzonden of de wilde haren van de jeugd, maar een wezenlijk kenmerk van hem. Ondeugd is zijn identiteit. Er zijn dieven die stelen uit armoede of gebrek; de antisociale persoon steelt van nature, uit hebzucht, wil meer van wat hij al genoeg heeft. Wetten overtreden is zijn manier van leven. Hij is onverbeterlijk.

Zo iemand wil niet werken, ook al zijn er genoeg werkmogelijkheden. Hij wordt vaak ontslagen vanwege ongeoorloofde afwezigheid. Het is echt iets voor hem om mensen geld af te troggelen en niet terug te betalen. Hij heeft relaties met meerdere vrouwen, en de kinderen die hij bij hen verwekt, moeten door anderen worden verzorgd. Hij smijt het geld voor hun opvoeding over de balk. Als hij zijn zin niet krijgt, deelt hij harde klappen uit. Als zijn kinderen falen, blijft hij weg, als ze slagen meldt hij zich aan. Je wilt hem niet tegenkomen in het verkeer, want hij rijdt roekeloos en hard.

De domme antisociale persoon belandt snel in de gevangenis. Maar de slimme antisociale persoon kan een hoge machtspositie bereiken door gladde praatjes en bedrog. In die positie zal hij ellende veroorzaken, omdat hij niet vooruit denkt maar impulsief handelt, zonder rekening te houden met de gevolgen voor anderen. Hij kleedt zich netjes, maar gedraagt zich als een dief. Als hij regels overtreedt, zegt hij “a no mi” of “o, dat stelt niks voor”. Hij ligt er niet wakker van. Hij doet geen enkele moeite om zijn foute gedrag goed te maken of te herstellen. Integendeel, hij lacht degenen uit die hij zo makkelijk heeft kunnen misleiden en vindt ze daarom sukkels. Arrogant en vrijpostig weigert hij de verantwoordelijkheid voor zijn gedrag te nemen. Hij vlucht liever dan zich over te geven.

Sommige mensen aanbidden de antisociale persoon. Ze ontkennen zijn slechte gedrag of proberen het te rechtvaardigen. Anderen worden erdoor besmet, sluiten hun ogen voor alle verdorvenheid of doen illegaal of onethisch mee door te liegen, papieren te vervalsen namens de antisociale persoon of hem te helpen straf te ontlopen.  

Een gewetenloze antisociale persoon kan alleen in de gevangenis worden ‘behandeld’. In de strikte structuur van de gevangenis, zonder lekkages, met veel controles en geen tolerantie voor afwijkend gedrag, kan hij geen kwaad doen. Alleen als de persoon oprecht berouw toont voor zijn verwerpelijke gedrag, kan hij in vrijheid worden behandeld. Anders is het zonde van je tijd. Soms doet de persoon alsof hij spijt heeft en werkt hij mee aan de behandeling om zijn straf te ontlopen, maar de behandeling raakt hem niet, als die klaar is, is hij geen spat veranderd.

De specialist die de antisociale persoon benadert, moet stevig in haar schoenen staan, want de antisociale persoon zal ook proberen haar te misleiden. Hij zal zijn antisociale gedrag ontkennen of bagatelliseren, maar geen enkele afwijking van de norm mag worden geaccepteerd. Zo iemand kan aandacht vragen voor zijn ke-poti-verleden, maar hij moet niet denken dat hij de vertrapping van andermans rechten kan rechtvaardigen door een ‘slachtoffer’ te zijn.

De specialist zal hem confronteren met de realiteit en hem laten zien hoe hij herhaaldelijk faalt in het voorzien van de gevolgen van zijn gedrag. Ze zal hem leren om ruimte te maken tussen impuls en handelen, om een gedachte te krijgen tussen gevoelens en gedrag. Ze zal hem leren om zijn emoties te herkennen en te benoemen en wat de gevolgen van die emoties kunnen zijn. Zodat emoties niet impulsief worden omgezet in actie. Het is als het leren van een vreemde taal. 

Uiteindelijk moet de persoon zijn antisociale gedrag aan zichzelf koppelen en verantwoordelijkheid nemen voor zijn gedrag. Verwacht niet dat de antisociale persoon veel zal veranderen. Geef hem geen machtspositie.

D. Balraadjsing

Zie ook:

Persoonlijkheidsstoornissen (1)

Paranoïde (2)

Schizoïde (3)

| starnieuws | Door: Redactie