WIE DACHT DAT DE WORDEN “WO SETIN” BETREKKING HAD OP HET VOLK HEEFT ZICH GOED VERGIST
| united news | Door: Redactie
Ingezonden: Ajay Gopalrai
Een fiasco van gevoerd beleid brengt Suriname naar de afgrond! De behandeling van de begroting 2025 een jaar na de wettelijke verplichting brengt vele verrassingen en ongebreidelde uitgaven tot uiting. Een enorme ravage van onverantwoorde uitgaven en niet noodzakelijke verrijking van “friends and family”.
De Surinaamse economie heeft tussen 2019 en 2025 een turbulente en moeilijke periode doorgemaakt. Helaas laat deze periode vooral zien hoe het falen van de overheid en het bestuur grote schade heeft aangericht. In 2019 leek er nog enige stabiliteit te zijn. De economie groeide langzaam, met een groei van ongeveer 1,1 procent. De inflatie
Vanaf 2020 veranderde alles. De overheid was onvoorbereid op de economische schokken die zouden komen. Politieke wisselingen en mondiale problemen werden gebruikt als excuses, maar de echte oorzaak lag dieper. Structurele problemen binnen het bestuur en slecht economisch beleid hebben het land in een crisis gestort. De inflatie explodeerde. Van een beheersbare 4,4 procent
In plaats van adequaat in te grijpen, bleef de overheid onduidelijk en inconsistent in haar beleid. De Centrale Bank gaf steeds meer geld uit om tekorten te financieren, wat leidde tot een ongebreidelde groei van de geldhoeveelheid.
De brede geldhoeveelheid (M2) steeg van 11 miljard SRD in 2020 tot 34 miljard SRD in 2025. Dit had niets te maken met gezonde economische groei, maar met het simpelweg bijdrukken van geld om overheidskosten en schulden te dekken.
Daardoor verloor de Surinaamse dollar snel waarde. Mensen verloren vertrouwen in hun eigen munt en kozen massaal voor contant geld of dollarbesparingen. De economie raakte steeds meer uit balans.
Het falen van de overheid is ook goed zichtbaar in de werkloosheidscijfers. Waar de werkloosheid in 2019 nog rond de 7 procent lag, steeg die in 2022 tot bijna 10 procent en ligt de verwachting voor 2024 rond de 12 procent. Vooral jongeren ondervinden hier de gevolgen van. Hun werkloosheid verdubbelde en vrouwen onder jonge leeftijdsgroepen zien maar liefst 45 procent van hen zonder werk. Er is geen beleid geweest om deze trend te keren. In plaats daarvan groeide de informele economie explosief, tot wel 75 procent van alle werkenden. Dit geeft aan dat formele banen verdwijnen en veel mensen geen vangnet meer hebben.
De minister van financiën Adelien Wijnerman beschrijft de exorbitante toename van de schuldenlast van het land door het falende bestuur. De consumptieve lening van IMF begrotingssteun is daar wederom een exemplarisch voorbeeld van. Binnenlandse schulden namen toe van ongeveer 13 miljard SRD in 2020 tot 30 miljard SRD in 2025. De buitenlandse schuld steeg van 2,1 miljard naar 2,9 miljard dollar. Deze enorme stijgingen zijn het directe gevolg van jarenlange begrotingstekorten en het ontbreken van een doortastend schuldenbeheer. Toch bleef de overheid onvermogen tonen om de schuld op een verantwoorde manier terug te dringen. Wat nog erger is, de schulden werden vaak gebruikt om kortetermijnproblemen op te lossen zonder structurele hervormingen door te voeren.
De sectorale groei in 2019 toonde nog enige hoop, met sectoren als accommodaties en voeding die groei lieten zien. Maar dit positieve beeld bleek oppervlakkig. De problemen in de mijnbouw, zoals illegale activiteiten die belangrijke goudmijnen lamlegden, en een afname van de productie, toonden aan dat er geen controle en toezicht was. Het bestuur faalde hierin volledig. Verder werden belangrijke investeringen in de olie- en mijnbouwsector onvoldoende benut om de economie te versterken. Bijna geen beleid werd gericht op duurzame ontwikkeling of het stimuleren van andere sectoren.
Ook de handelsbalans leed onder het slechte bestuur. Ondanks dat de exportwaarde in 2019 steeg dankzij de hogere goudprijs, nam de binnenlandse productie af. Importen bleven stijgen, wat leidde tot steeds grotere tekorten op de lopende rekening. Dit veroorzaakte een voortdurende stroom uitgaande kapitaal die het land verder verzwakte. De overheid slaagde er niet in om een gezonde handelsbalans op te bouwen. Integendeel, de afhankelijkheid van externe financiering en leningen nam toe.
De gevolgen voor de gewone Surinamer zijn desastreus geweest. De salarissen en bijstandsuitkeringen zijn in reële termen minder waard geworden. De stijgende prijzen en de onzekerheid op de arbeidsmarkt maken het leven elke dag moeilijker. Veel gezinnen kampen met armoede en economische onzekerheid. In plaats van het beschermen van haar burgers, heeft het falende bestuur juist de situatie verergerd. Er was geen coherent beleid om de koopkracht te ondersteunen of om sociale vangnetten te versterken.
Sinds 2023 is er enige verbetering te zien, vooral dankzij strengere financiële maatregelen en het terugdringen van de inflatie. Maar deze positieve ontwikkelingen zijn veel te laat gekomen en zijn nog onvoldoende om het vertrouwen volledig te herstellen. Het werkloosheidsprobleem en de hoge schuldenlast blijven bedreigingen vormen die het herstel van de economie zwaar beperken.
Dit alles leidt tot een harde conclusie. Het falen van de overheid en het bestuur in Suriname heeft het land in een diepe sociale en economische crisis gebracht. Het gebrek aan visie, de gebrekkige uitvoering van beleid en het ontbreken van transparantie en verantwoordelijkheid hebben een vernietigend effect gehad op de economie en het dagelijks leven van de bevolking. De fundamenten van goed bestuur en economisch beheer waren zwak, waardoor zelfs externe schokken en mondiale onzekerheden extra hard binnenkwamen.
Al met al heeft ons wettelijk controle instituut, de algemene rekenkamer, vanaf 2021 ons gewaarschuwd met de afkeurende verklaringen. Het enige is dat de controle op de uitvoerende macht uitbleef en daarmee een blanco cheque aangereikt kreeg om verder te gaan.
UNITEDNEWS
| united news | Door: Redactie
