Verschaf helderheid om ontwikkelingen te kunnen volgen
| starnieuws | Door: Redactie
Het IMF (Internationaal Monetaire Fonds) meldt bij de negende evaluatie van het steunfonds in februari 2024 een verwachte economische groei van 3%. Naar ik mag aannemen is dit groeicijfer opgenomen in de
berekening van het BBP 2025 (Bruto Binnenlands Product) dat volgens de begroting 2025 SRD 188 miljard bedraagt. Op 1 oktober 2024 verschijnt op Starnieuws een artikel over de begroting 2025 waarin een tekort van SRD 3,1 miljard wordt gecommuniceerd. 25 juli 2025 wordt een tekort van SRD 1,3 miljard gemeld van dezelfde begroting die (nog) niet is aangenomen. Het kan een verschrijving zijn en dat zie ik graag bevestigd, in elk geval door het Ministerie van Financiën. Uitzicht op verbetering begint bij inzicht op feitenVolgens de (ontwerp) begroting 2025 zijn de inkomsten 47,1 miljard en uitgaven 50,3 miljard, de wijzigingen laat
ik even buiten beschouwing anders wordt het niet meer te overzien. De Totale Programma’s worden met 378 miljoen teruggebracht van 45.8 naar 45.4 miljard. Dit valt allemaal te lezen in het artikel van 1 oktober 2024. Naar ik mag aannemen zitten in deze post (Totale Programma’s) ook de uitgaven voor sociale programma’s en het stimuleren/verhogen van economische programma’s gericht op productie. De productie op zijn beurt stuwt weer de (overheids) inkomsten omhoog bij voldoende capaciteit en processen die de inning ondersteunen. Het is dus volstrekt onlogisch om deze component van Totale Programma’s omlaag te brengen.De hamvraag is dan ook: zijn projecten gericht op stimulering en/of realisatie van economische productie uit de begroting 2025 gehaald en zo ja waarom, welke en in welke districten/gebieden? Aangezien de begroting 2025 nog niet is aangenomen biedt deze exercitie een gelegenheid om inzicht te krijgen in de rol en visie van de verschillende Ministeries in hun bijdrage aan economische ontwikkeling én de uitdagingen die zij daarbij ondervinden. Neem bijvoorbeeld het Ministerie voor Regionale Ontwikkeling dat samen met Economische zaken een sleutelrol moet spelen in het op gang brengen van productie en werkgelegenheid. Beide componenten van economische ontwikkeling moeten plaatsvinden in die gebieden waar de (natuurlijke) hulpbronnen, grondstoffen en middelen aanwezig zijn én diversificatie van de economie het beste bij gediend is. En juist over de diversificatie kunnen de eerder genoemde Ministeries met de volle ondersteuning van het Ministerie van Financiën een sleutelrol gaan spelen de komende periode. Naast dat op nationaal niveau decentralisatie inkomstenverhogend kan werken stimuleert en motiveert het ook de districten om de eigen middelen te mobiliseren en de richting van de economische ontwikkeling in eigen handen te nemen. Innovatie en creativiteit blijven anders verborgen en onbenut.Het bezoek van de President- ik ga niet over haar agenda- aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken had ook in het licht moeten staan van het Ministerie van Regionale Ontwikkeling om daar op te halen hoe het zit met Programma’s op de begroting 2025. Wellicht was het een suggestie geweest om een gecombineerd programma te doen als teken van samenwerking Buitenland-Binnenland. Uiteindelijk is er geld nodig voor economische ontwikkeling- investeringen- dat niet altijd of gemakkelijk in Suriname aanwezig is. Daarnaast zal de productie de weg naar het buitenland moeten vinden om het verdienvermogen op te krikken. De nieuwe aangekondigde werkwijze van het Kabinet van de President door de Chef-staf zal zeker in de toekomst een scherp oog houden op het adviseren van de President. Daar ga ik vanuit. Mijn opmerkingen zijn slechts een aansporing en bijdrage om te laten zien dat het anders kan maar ook hóe.Terugkomend op de onduidelijkheid over het begrotingstekort roep ik het Kabinet van de President op om helderheid te scheppen in de communicatie hierover én bij de begrotingsbehandeling inzicht en duidelijkheid te geven over de economische programma’s op districtsniveau die voor productie moeten (gaan) zorgen. De begroting is een wet waar een ieder zich aan moet houden en in die zin moeten wetten duidelijk, uitvoerbaar en handhaafbaar zijn. Maar wetten zijn er ook om duidelijk richting te geven waar het naar toe moet met het land.Hugo Esseboom
| starnieuws | Door: Redactie
