• woensdag 15 January 2025
  • Het laatste nieuws uit Suriname

VAN 2025 NAAR 2029

| united news | Door: Redactie

Fotocompilatie: President Chandrikapersad Santokhi. | Auteur: Kenneth Sukul

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) keerde afgelopen december de achtste en laatste tranche van 61 miljoen Amerikaanse dollar uit, onderdeel van een totaalbedrag van 640 miljoen dollar voor Suriname.

De regering Santokhi/Brunswijk wendde zich in 2021 tot het IMF voor technische en financiële ondersteuning om de crisis waarin Suriname verkeert, te bestrijden. Het programma blijkt echter niet volledig succesvol te zijn geweest, aangezien de Suriname Economic Oversight Board – bestaande uit de Bankiersvereniging, de Vereniging van Surinaamse Bedrijven en de vakbeweging – heeft geadviseerd om een tweede IMF-herstelprogramma te starten.

De crisis

Uit de betalingsbalansen van

de Centrale Bank van Suriname (CBvS) blijkt dat de export en import in de periode 2011-2020 met 177 procent zijn gestegen ten opzichte van vóór 2010. De handelsbalansen toonden in deze periode een positief saldo van gemiddeld 460 miljoen Amerikaanse dollar per jaar, met uitzondering van 2015, waarin een negatief handels balans van 375 miljoen dollar werd genoteerd. Tegelijkertijd blijkt uit de balansen dat jaarlijks gemiddeld 600 miljoen dollar naar het buitenland werd overgemaakt voor diensten zoals transportkosten, verzekeringen en het inhuren van deskundigen, wat in totaal ruim 6 miljard dollar bedroeg tot 2020.

Doorgaans wenden landen zich tot het IMF

wanneer zij niet langer in staat zijn hun importen te bekostigen door afgenomen exportinkomsten. De CBvS, die wettelijk de kassier van de staat is, stortte bij ontvangsten in vreemde valuta de tegenwaarde in SRD op de rekening van het ministerie van Financiën en Planning. Echter, sinds 2015 is dit niet meer het geval. Naast de 600 miljoen dollar – ongeveer 17 procent van het BBP – die de regering niet meer kon besteden, daalde ook de bijdrage van Staatsolie aan de staatskas vanaf 2014 van gemiddeld 300 miljoen dollar naar 40 miljoen dollar per jaar.

Deze daling was grotendeels te wijten aan de kostenoverschrijding bij de uitbreiding van de raffinaderij te Dijkveld, die opliepen van 700 miljoen naar ruim 1,5 miljard dollar. Ook uit de “kleine” goudsector kwamen steeds minder inkomsten binnen. Waar in 2013 nog 23.000 kilogram werd geëxporteerd, daalde dit vanaf 2014 met ruim 8.500 kilogram per jaar. Bovendien werden de inkomsten van grote goudbedrijven bij de CBvS onzichtbaar gemaakt. Uit het bovenstaande blijkt dat de Financiële crisis niets te maken had met terug vallende prijzen op de internationale markt voor grondstoffen, maar meer met slecht financieel beleid en ondoelmatige besteding van staatsmiddelen.

Oplossingen regering Santokhi/Brunswijk

De regering Santokhi/Brunswijk, die in 2020 aantrad, heeft niet gekozen om de staatsinkomsten te verhogen of transparant te maken.

Ondanks de stijging van de goudprijs van 600 dollar per troy ounce in 2006 naar 2.150 dollar in 2020 (een toename van 258 procent), weigerde de regering de overeenkomsten met de grote goudbedrijven te herzien. Ook de “kleine” goudsector en de onderfacturering in de houtsector werden niet aangepakt.

Wel devalueerde de regering de Surinaamse dollar (SRD) met 170 procent in 2021 en nog eens 63 procent daarna. Hierdoor stegen de staatsinkomsten van 23 miljard SRD in 2022 naar 42 miljard SRD in 2024. Met de lening van het IMF van 640 miljoen dollar werd het resterende financiële tekort afgedekt. Hoewel de samenleving gedeeltelijk werd gecompenseerd voor de verminderde koopkracht, leidde het beleid tot meer armoede, verslechtering van het onderwijs, de gezondheidszorg en de veiligheid.

De benodigde inkomsten

Om Suriname leefbaarder te maken, is gekeken naar Barbados, het rijkste land in het Caribisch gebied, met een inkomen van 13.500 dollar per hoofd van de bevolking. Suriname zit op 5.300 dollar. Om dit verschil van 8.000 dollar per hoofd te overbruggen, moeten de inkomsten van het land stijgen van 3,3 miljard dollar naar 8,1 miljard dollar per jaar.

Zelfs in het meest gunstige scenario, waarin Suriname 1,5 miljard dollar per jaar ontvangt van TotalEnergies uit Blok 58, blijft er een aanzienlijk tekort. Zelfs met 100.000 extra vaten olie per dag van Petronas wordt het vereiste bedrag van 4,8 miljard dollar niet gehaald. Als de olieprijs na 2029 onder de 60 dollar per vat zakt, verslechtert de situatie verder (de crisis). Naast de 4,8 miljard dollar die nodig is om het land leefbaar te maken, moet ook een staatsschuld van meer dan 3 miljard dollar worden afgelost, daarbij moeten de schulden van staatsbedrijven ook worden meegenomen, omdat uiteindelijk de samenleving ervoor zal moeten opdraaien.

Spoedige actie vereist

Om verdere verslechtering te voorkomen en de huidige crises op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en veiligheid op te lossen, moet artikel 41 van de Grondwet worden nageleefd. Dat betekent dat de staat haar rechtmatig deel uit de goud en alle andere sectoren moet opeisen, inplaats van binnenhalen. Dit artikel stelt dat de staat haar rechtmatige aandeel uit de goud- en andere sectoren moet binnenhalen. Sectoren die op korte termijn meer werkgelegenheid en staatsinkomsten kunnen genereren, moeten onmiddellijk worden aangepakt.

De samenleving mag zich niet laten afleiden door verhalen over toekomstige miljardeninkomsten uit olie en gas, spaarfondsen en carbon credits na 2029. Voor nu is het cruciaal om de huidige crisis te geraken.

UNITEDNEWS

| united news | Door: Redactie