Transparantie sociale uitkeringen

Sociale zekerheid is een belangrijk onderdeel van alle verkiezingscampagnes in ontwikkelde landen. Politieke akkoorden springen om dit onderwerp. Sociale zekerheid heeft te maken met de levenscyclus. Het gaat om uitkeringen in tijden waarop men niet kan werken. We denken aan kinderbijslag, zwangerschapsverlof, weduwen- en wezenpensioen, arbeidsongevallenuitkeringen, werkloosheidsuitkeringen (waaronder de mensen met een beperking), invaliditeitsuitkeringen, ziekteregelingen en ouderdomspensioen. Een deel van de uitkeringen is nadat men een aantal jaren een bijdrage aan een fonds heeft geleverd. Een deel van die uitkeringen is afkomstig van de staat, zonder dat mensen daarvoor een bijdrage hoeven te doen. Deze laatste uitkeringen worden gedaan over

het algemeen door het ministerie van Sociale Zaken. 

Er moeten duidelijke criteria komen onder welke grenzen men in aanmerking komt voor een uitkering. Deze criteria moeten transparant zijn en dienen te zijn gepubliceerd, bijvoorbeeld in een of meerdere staatsbesluiten. Deze grenzen moeten dagelijks worden aangepast en geëvalueerd. Het systeem van sociale zekerheid moet met elkaar in communicatie en verband staan. Bepalende factoren zijn bijvoorbeeld het minimumloon en de armoedegrens. Alles moet op elkaar afgestemd zijn, zodat er geen overlappende systemen zijn en men kan overstappen van het ene naar het andere niveau en systeem. 

Er is jaren geklaagd over het systeem waar

men een bijdrage moet doen middels het betalen van premies. De uitkeringen en de voorzieningen zouden achterlopen op de daadwerkelijke behoefte. Er zou sprake zijn van symbolische uitkeringen. Bij het systeem waar men geen bijdrage hoeft te leveren, is er de klacht van willekeur en corruptie en gebrek aan transparantie wat betreft de criteria om te kwalificeren voor een uitkering. 

Nu is er ter vergroting van de transparantie over de uitkeringen van Sociale Zaken een website van het ministerie die transparantie verschaft in de uitkeringen van het ministerie. Zo zouden meer dan 123.000 burgers van het land in aanmerking komen van een koopkrachtversterking van de regering. In totaal wordt daaraan meer dan SRD 122 miljoen besteed. De maximale uitkering per persoon is SRD 1.800. Het hier om meer dan 50.000 mannen en ongeveer 75.000 vrouwen. Het gaat om vooral werkende personen die een uitkering ontvangen. 

De koopkrachtversterking komt op het brutoloon bedoeld om daarmee de koopkracht te versterken, dus om daarmee inkopen te doen. Daardoor komt een aantal lonen dat onder het minimumloon zou komen te liggen, boven het minimumloon uitstijgen. Blijft deze koopkrachtversterking uit, dan vallen deze lage lonen terug naar onder het minimumloon. Het aantal van de begunstigden (beneficiaries) is een indicatie hoeveel werkende mensen er zijn in de private sector en in de formele sfeer. 

Zulke uitkeringen kunnen maken dat ondernemers in de formele sfeer komen, maar er zijn bedrijven die de uitkeringen laten schieten omdat dit voordeel minder zwaar weegt dan de voordelen om onder de radar te functioneren, bijvoorbeeld door geen belasting te betalen. 

Uit de website blijkt dat er in totaal meer dan 53.000 huishoudens begunstigd zijn met een uitkering Zwakke Huishoudens. In totaal wordt aan deze huishoudens in totaal meer dan SRD 83 miljoen uitgegeven. De begunstigden zijn 87% vrouwen en 13% mannen. De maximum uitkering is SRD 1.750. 

Bij de groep mensen met een beperking gaat het om meer dan 163.000 begunstigden. Aan deze wordt meer dan SRD 358 miljoen aan uitkeringen betaald. Het aantal mannen en vrouwen is ongeveer fifty – fifty. De maximale uitkering is hier SRD 2.500. 

De website geeft ook een inzicht in het aantal mensen dat AOV ontvangt. Opvallend is dat bijna 850 duizend gerechtigden recht hebben op een uitkering. Maar we dachten dat we niet zoveel mensen in ons land hadden wonen. De ratio mannen is vrouwen is 47% om 53%. Het totale aantal uitkeringen is SRD 1.3 miljard. 

De website moet meer kwalitatieve data verschaffen over de uitkeringen in Suriname. Vooral over de criteria moet er meer informatie worden verschaft. Ook moet aangegeven worden welke trends en uitdagingen er waar te nemen waren in de voorgaande jaren. Verder moet informatie worden verschaft over fraude en het niet kunnen dekken van bepaalde burgers.

Sociale zekerheid is een publiek stelsel dat bedoeld is om inkomen en/of verzorging te garanderen voor natuurlijke personen of gezinnen (of andere samenlevingsvormen) die, tijdelijk of blijvend, niet (langer) in staat worden geacht om zelf in (voldoende) inkomen en/of verzorging te voorzien. Dat geldt bijvoorbeeld bij pensioen, ziekte, arbeidsongeschiktheid, overlijden van naasten of werkloosheid.

Sociale zekerheid kan de vorm aannemen van een uitkering, een meestal periodiek verstrekte som geld, of van een voorziening, die uit een dienst (zoals verzorging) of een product (zoals een rolstoel) kan bestaan. Een modern voorbeeld van een sociale voorziening is het persoonsgebonden budget dat de ontvanger naar eigen keuze bepaalde diensten en/of producten kan besteden. Een ouder voorbeeld is de voedselbon.

Een uitkering kan het karakter hebben van een verzekering tegen loonderving of van een bestaansgarantie. Combinaties van beide komen ook voor. 

Aan een uitkering is doorgaans de voorwaarde verbonden dat de ontvanger al het mogelijke doet om weer zelf in zijn inkomen te gaan voorzien. Bij een bestaansgarantie wordt veelal getoetst of de ontvanger eigen vermogen heeft. Ook kan van belang zijn of men met iemand anders een gezamenlijke huishouding voert. Ook kan het bedrag verschillen per woonsituatie. Een bijzondere uitkering, waarbij geen enkele voorwaarde wordt gesteld en die dus iedereen ontvangt, is het basisinkomen. In Suriname moet de productiviteit omhoog waardoor het gemakkelijk wordt om de sociale uitkeringen te doen.

Wat nog ontwikkeld moet worden is de werkloosheidsuitkering.