Tankervloot die Iran miljarden opleverde via Suriname beheerd
Auteurs: Eric van den Berg, Annelies Brinkman en Lisanne Wichgers
Een in Nederland gevestigd advocatenkantoor heeft de Iraanse olie-industrie jarenlang geholpen bij het ontwijken van Amerikaanse sancties. Een tankervloot op naam van stromannen verscheepte in het geheim voor miljarden euro’s aan olie.
Moet je horen Tankervloot die Iran miljarden opleverde via Suriname beheerd 2 min 39 sec
International Law Firm Taheri (ILFT) zette sinds 2020 minstens zes bedrijven op die olietankers beheerden, zo blijkt uit onderzoek van BNR. Dit gebeurde door een Surinaamse dochteronderneming van het in Capelle aan den IJssel gevestigde advocatenkantoor. Betaalde tussenpersonen functioneerden als directeuren. Zo bleef de echte
Al drie schepen op Amerikaanse sanctielijst
Eigenaar van het advocatenkantoor Masoud Taheri (44) ziet hier geen kwaad in. Hij is slechts een dienstverlener die een 'oplossing' biedt voor een klant die op 'internationaal niveau tegen een juridische kwestie' aanloopt, zo laat hij aan BNR weten. De Amerikanen zien dit anders. Zij zetten vorige maand drie bedrijven op de sanctielijst die op Taheri's kantooradres in Suriname staan ingeschreven. Ze zouden betrokken zijn bij de handel in Iraanse olie. Met de inkomsten uit die handel zou het Iraanse regime onder andere organisaties als Hamas en Hezbollah financieren, aldus
De olietankers worden op papier gemanaged door aan het kantoor verbonden Surinamers. Onder hen een voormalig rechtenstudent, een 26-jarige secretaresse en een vriend van een advocaat van het kantoor. De schepen maken deel uit van de zogenaamde Iraanse 'spookvloot': honderden schepen die via een netwerk van tussenpersonen door Iraanse belangen worden aangestuurd. Deze heimelijke oliehandel leverde het land vorig jaar minstens 50 miljard dollar op, zo bleek uit onderzoek van The Economist.
;
Belangrijke rol advocatenkantoor
ILFT speelt hierin een belangrijke rol. De via het kantoor geregistreerde schepen behoren tot 'de meest notoire' clandestiene vervoerders van Iraanse olie, zegt Claire Jungman, hoofd van het Iran Tanker Tracking Program bij de anti-Iraanse belangenorganisatie United Against Nuclear Iran (UANI), dat bewegingen van de schepen analyseerde aan de hand van satelliet- en transponderdata. UANI schat dat de zes via ILFT geregistreerde tankers gezamenlijk 160 miljoen vaten olie uit Iran exporteerden sinds Amerikaanse sancties van kracht werden. Waarde volgens de huidige marktprijs: meer dan tien miljard dollar.
De tankers voeren hierbij vaak ook andere verdwijntrucs uit. Zo activeert de bemanning van de Tifani op 27 maart van dit jaar een zender die het in openbare volgsystemen doet lijken alsof het schip midden in de Perzische Golf voor anker ligt. Satellietfoto's in bezit van UANI verraden de werkelijke locatie: een olieterminal bij het Iraanse eiland Kharg. Daar neemt het een lading olie aan boord om koers te zetten richting China. De Tifani verscheepte zo sinds 2020 28 miljoen vaten Iraanse olie, schat UANI. Andere satellietbeelden laten zien dat de in Suriname geregistreerde schepen op volle zee olie overslaan naar andere tankers.
Amerikanen proberen wereldwijd embargo af te dwingen
Dit bewerkelijke rookgordijn moet Amerikaanse autoriteiten misleiden. In 2018 kondigde de VS namelijk verregaande sancties af tegen Iran. Handel in Iraanse olie is Amerikanen sindsdien verboden en het land doet zijn best die regel wereldwijd af te dwingen. Zo worden niet-Amerikaanse bedrijven die zakendoen met bedrijven die handelen in Iraanse olie ook bestraft door de VS. Havenautoriteiten, verzekeraars en banken doen daarom meestal geen zaken met tankers die olie uit de Islamitische Republiek aan boord hebben. Hun belangen in Amerika zouden dan doelwit kunnen worden van strafmaatregelen.
Suriname biedt vrijplaats voor geheime handel
Hand- en spandiensten bij de handel in Iraanse olie zijn in Europa en Suriname niet verboden. Taheri houdt zich dus gewoon aan de wet, zegt hij. In een reactie ontkent hij ook ten stelligste bij te dragen aan het financieren van terrorisme. 'Ik zie geen bezwaar in samenwerken met Iran', zegt Taheri. Wie zijn belastinggeld naar Israël ziet stromen kan ook niet verantwoordelijk worden gehouden voor eventuele terreurdaden die dat land pleegt, aldus de jurist.
De keuze om de tankerbedrijven in Suriname te registreren lijkt niet zonder reden. Sinds 2020 moeten belanghebbenden achter Nederlandse ondernemingen namelijk worden opgenomen in het zogenaamde UBO-register (ultimate beneficial owner). Suriname kent die verplichting niet. 'Het registreren van schepen vindt vaak plaats in landen waar de UBO-registratie minder toegankelijk of zelfs afwezig is', zegt Melissa van den Broek, Senior Manager Forensic Integrity & Compliance bij KPMG.
Taheri zelf wil niet zeggen wie er achter de tankervloot schuilgaat. Op zijn website prijkt het logo van het Iraanse NIOC onder het kopje 'Important Clients', maar Taheri ontkent dat dit staatsoliebedrijf eigenaar is van de tankers.
Een 25-jarige secretaresse van het advocatenkantoor is directeur van een tankerbedrijf dat vorige maand doelwit werd van Amerikaanse sancties. (Foto: website ILFT)
Een 25-jarige secretaresse van het advocatenkantoor is directeur van een tankerbedrijf dat vorige maand doelwit werd van Amerikaanse sancties. (Foto: website ILFT)
'Mensen zien nu waar het geld heengaat'
Taheri wil niet zeggen wie er achter de tankervloot schuilgaat. Op zijn website prijkt het logo van het Iraanse oliemaatschappij NIOC onder het kopje 'Important Clients', maar Taheri ontkent dat dit staatsbedrijf eigenaar is van de tankers. Hij zegt niets te kunnen zeggen over zijn klanten vanwege geheimhoudingsverplichtingen.
De VS was tot nu toe terughoudend in haar optreden tegen de Iraanse schaduwvloot. De Tifani ontbreekt bijvoorbeeld nog op Amerikaanse sanctielijsten, terwijl al langer bekend is dat het schip Iraanse olie vervoert. Volgens Jungman voerde de VS onder president Joe Biden een 'policy of appeasement' richting Teheran in de hoop het land terug te krijgen naar de onderhandelingstafel. Sinds de inval van Hamas in Israël op 7 oktober vorig jaar staat die strategie onder druk. 'Mensen zien nu waar het geld heen gaat', zegt de UANI-directeur.
Taheri zegt zich echter geen zorgen te maken over verdere Amerikaanse sancties. 'Ik heb helemaal niks met Washington te maken', aldus de jurist. 'De VS weet dat ik als juridische dienstverlener gewoon juridische diensten verleen en niet het Iraanse regime steun.'
