Syrische rebellen brengen president Assad ten val

Een man houdt een wapen vast terwijl ze feestvieren nadat Syrische rebellen aankondigden dat ze president Bashar al-Assad hebben afgezet, in Damascus, Syrië. (Foto: Reuters)

Syrische rebellen hebben de afzetting van president Bashar al-Assad uitgeroepen nadat ze zondag de macht over Damascus hadden overgenomen, waardoor hij gedwongen werd te vluchten en een einde kwam aan de decennialange heerschappij van zijn familie

na meer dan 13 jaar burgeroorlog in een seismisch moment voor het Midden-Oosten.De islamistische rebellen hebben ook een grote klap toegebracht aan de invloed van Rusland en Iran in Syrië in het hart van de regio, bondgenoten die Assad tijdens kritieke periodes in het conflict overeind hielden. De rebellen zeiden dat ze de hoofdstad waren binnengekomen zonder enig teken van legerinzet. Duizenden mensen in auto's en te voet verzamelden zich op een hoofdplein, zwaaiend en scanderend "Vrijheid" van een halve eeuw Assad-familieregering, zeiden getuigen.Mensen werden gezien terwijl ze het presidentiële paleis Al-Rawda binnenliepen, waarbij sommigen met meubels van binnenuit vertrokken. De rebellen zeiden dat gevangenen waren bevrijd uit een grote gevangenis aan de rand van Damascus, waar de Syrische regering duizenden gevangen hield."We vieren met het Syrische volk het nieuws van de bevrijding van onze gevangenen en het vrijgeven van hun ketenen," zeiden de rebellen.De Iraanse ambassade werd ook bestormd door Syrische rebellen, meldde de Engelstalige Iraanse Press TV.Hezbollah, dat Assad jarenlang cruciale steun verleende, trok zaterdag al zijn troepen terug uit Syrië toen rebellengroepen de hoofdstad Damascus naderden, vertelden twee Libanese veiligheidsbronnen zondag aan Reuters.Een van de bronnen zei dat de toezichthoudende troepen die Hezbollah in de nacht van donderdag op vrijdag naar Syrië had gestuurd, waren gestuurd om toezicht te houden op de terugtrekking.Het Syrische legercommando liet officieren zondag weten dat Assads heerschappij was beëindigd, vertelde een Syrische officier die op de hoogte was van de terugtrekking aan Reuters.Maar het leger zei later dat het de operaties tegen "terroristische groepen" in de belangrijke steden Hama en Homs en op het platteland van Deraa voortzette.Assad, die sinds de plotselinge opmars van de rebellen een week geleden niet meer in het openbaar heeft gesproken, vloog eerder op zondag uit Damascus naar een onbekende bestemming, vertelden twee hoge legerofficieren aan Reuters, terwijl rebellen zeiden dat ze de hoofdstad waren binnengekomen zonder enig teken van legerinzet.Zijn huidige verblijfplaats - en die van zijn vrouw Asma en hun twee kinderen - is nog onbekend. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat Assad zijn ambt had neergelegd en het land had verlaten nadat hij bevelen had gegeven voor een vreedzame machtsoverdracht.De Syrische rebellencoalitie zei dat ze doorgaat met het werk om de machtsoverdracht in Syrië aan een overgangsregeringsorgaan met volledige uitvoerende bevoegdheden te voltooien."De grote Syrische revolutie is van het stadium van strijd om het Assad-regime omver te werpen overgegaan naar de strijd om samen een Syrië op te bouwen dat past bij de offers van zijn volk", voegde het toe in een verklaring.Terwijl Syriërs hun vreugde uitten, riep premier Mohammad Ghazi al-Jalali op tot vrije verkiezingen.Maar dat zou een soepele overgang vereisen in een land met complexe concurrerende belangen, van islamisten tot groepen met banden met de Verenigde Staten, Rusland en Turkije.Jalali zei ook dat hij contact had gehad met rebellencommandant Abu Mohammed al-Golani om het beheer van de overgangsperiode te bespreken, wat een opmerkelijke ontwikkeling markeert in de pogingen om de politieke toekomst van Syrië vorm te geven.De ineenstorting van Assads bewind volgde op een verschuiving in de machtsbalans in het Midden-Oosten nadat veel leiders van de door Iran gesteunde Hezbollah-groep in Libanon, een spil van Assads slagveldmacht, de afgelopen twee maanden door Israël waren gedood.De weg vooruit is zeer complex met een mozaïek van groepen die tegenstrijdige agenda's nastreven.Door Turkije gesteunde Syrische troepen hebben de controle over ongeveer 80% van het noordelijke Syrische gebied Manbij overgenomen en zijn dicht bij de overwinning op de Koerdische troepen daar, zei een Turkse veiligheidsbron.De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov voerde zaterdag gesprekken met Geir Pedersen, de VN-gezant voor Syrië, in Doha, toen ze mogelijke maatregelen bespraken om de situatie in Syrië te stabiliseren, meldde het persbureau Interfax op zondag.Syriërs zullen een volwaardige burgeroorlog alleen moeten doorstaan, zei Konstantin Kosachyov, vicevoorzitter van het Russische hogerhuis van het parlement, terwijl hij suggereerde dat Moskou bereid was om het Syrische volk in bepaalde omstandigheden te steunen.Rusland, een trouwe bondgenoot van Assad, greep in 2015 resoluut in om Assad te helpen tijdens de burgeroorlog in Syrië. Maar met zijn militaire middelen grotendeels vastgebonden in Oekraïne, was het vermogen van Moskou om de situatie ter plaatse te beïnvloeden deze keer veel beperkter - ondanks het feit dat het twee militaire faciliteiten in Syrië heeft.VS blijft aanwezigDe Syrische burgeroorlog, die in 2011 uitbrak als een opstand tegen Assads bewind, sleepte een reeks buitenlandse machten mee, creëerde ruimte voor jihadistische militanten om aanslagen over de hele wereld te plannen en stuurde miljoenen vluchtelingen naar buurlanden.De frontlinies lagen jarenlang stil. Toen kwamen islamisten die ooit banden hadden met Al Qaeda plotseling in actie, wat de grootste bedreiging voor Assad vormde.Het tempo van de gebeurtenissen heeft Arabische hoofdsteden verbijsterd en angsten doen ontstaan ​​voor een nieuwe golf van regionale instabiliteit.Het markeert een keerpunt voor Syrië, verwoest door jarenlange oorlog die steden in puin heeft veranderd, honderdduizenden mensen heeft gedood en miljoenen mensen als vluchtelingen naar het buitenland heeft gedwongen.Het stabiliseren van westelijke gebieden van Syrië die tijdens de opmars van de rebellen zijn veroverd, zal cruciaal zijn. Westerse regeringen, die de door Assad geleide staat al jaren mijden, moeten beslissen hoe ze om moeten gaan met een nieuwe regering waarin een wereldwijd aangewezen terroristische groepering - Hayat Tahrir al-Sham (HTS) - invloed lijkt te hebben.De Verenigde Staten zal zijn aanwezigheid in Oost-Syrië blijven handhaven en de nodige maatregelen nemen om een ​​heropleving van de Islamitische Staat te voorkomen, vertelde plaatsvervangend adjunct-secretaris van Defensie voor het Midden-Oosten Daniel Shapiro zondag op de veiligheidsconferentie van de Manama Dialogue in de hoofdstad van Bahrein.Voordat de Islamitische Staat werd verslagen, legde ze een terreurregime op in grote delen van Syrië en Irak.Op een conferentie in Doha zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan dat "terroristische organisaties" niet mogen profiteren van de situatie in Syrië en riep iedereen op om voorzichtig te handelen.HTS, dat de opmars van de rebellen in West-Syrië leidde, was voorheen een Al Qaeda-filiaal dat bekendstond als het Nusra Front totdat de leider, Abu Mohammed al-Golani, in 2016 de banden met de wereldwijde jihadistische beweging verbrak."De echte vraag is hoe ordelijk deze overgang zal zijn, en het lijkt vrij duidelijk dat Golani er erg naar verlangt dat het ordelijk zal zijn," zei Joshua Landis, een Syrië-expert en directeur van het Center for Middle East Studies aan de Universiteit van Oklahoma.Golani zal geen herhaling willen van de chaos die Irak teisterde nadat de door de VS geleide troepen Saddam Hussein in 2003 ten val brachten. "Ze zullen moeten herbouwen ... ze zullen Europa en de VS nodig hebben om de sancties op te heffen," zei Landis.HTS is de sterkste rebellengroep van Syrië en sommige Syriërs zijn nog steeds bang dat het een draconisch islamistisch bewind zal opleggen of represailles zal uitlokken.Landen als de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en Egypte, beide nauwe bondgenoten van de VS, zien islamitische militante groeperingen als een existentiële bedreiging, dus HTS kan weerstand ondervinden van de regionale machten.Tijdens een conferentie in Manama zei Anwar Gargash, de diplomatieke adviseur van de president van de Verenigde Arabische Emiraten, dat een van de grootste zorgen voor dat land "extremisme en terrorisme" is. Hij zei dat Syrië nog niet uit de gevarenzone is en voegde eraan toe dat hij niet wist of Assad zich in de VAE bevond.Gargash gaf Assads ondergang de schuld van een falende politiek en zei dat hij de 'reddingslijn' die hem door verschillende Arabische landen, waaronder de VAE, werd aangeboden, nog niet eerder had gebruikt.Israël, dat waarschijnlijk de val van zijn vijand Assad zal vieren nadat het zijn andere belangrijkste vijanden Hezbollah en Hamas in meer dan een jaar van gevechten ernstig had verzwakt, zei dat het troepen heeft ingezet in de door de VN gecontroleerde bufferzone met Syrië en op een aantal punten die nodig zijn voor de verdediging.Vermoedelijke Israëlische aanvallen hebben het district Mazzeh in Damascus getroffen, meldden een Libanese en een Syrische veiligheidsbron zondag.Straaljagers waarvan men denkt dat ze Israëlisch zijn, hebben de luchtmachtbasis Khalkhala in Zuid-Syrië gebombardeerd, die 's nachts door het Syrische leger is ontruimd, vertelden twee regionale veiligheidsbronnen aan Reuters.De Israëlische regering had nog geen commentaar op de gemelde aanvallen, die volgens een van de bronnen bedoeld leken te zijn om te voorkomen dat wapens in handen zouden vallen van radicale groeperingen.