• zaterdag 05 July 2025
  • Het laatste nieuws uit Suriname

OVERHEIDSFINANCIËN EEN ROMMELTJE |  SANTOKHI, PE A MONI DE? (1)

| united news | Door: Redactie

Beeld: president Chandrikapersad Santokhi. | Auteur: Armand Snijders

De scheidende regering van president Chandrikapersad Santokhi heeft de laatste maanden (geleend) geld over de balk gesmeten, zo blijkt uit de cijfers van het Bureau voor de Staatsschuld (SDMO).

Ook blijken de totale schulden hoger te zijn dan gedacht. Dat wordt in drie opeenvolgende artikelen haarfijn uitgelegd. En er komen waarschijnlijk veel meer onaangename verrassingen aan, want nog niet alle cijfers zijn bekend(gemaakt). Maar waar al dat geld voor is gebruikt, is deels onduidelijk. Dus dat roept de vraag op: Santokhi, pe a moni de?

Grote delen van de samenleving waren optimistisch gestemd toen in

juli 2020 de VHP-regering onder leiding Santokhi het roer overnam van de NDP, dat in tien jaar tijd het land had leeggeplunderd en – te midden van een coronapandemie – in een diepe economische en financiële crisis had achtergelaten. Dat optimisme was gestoeld op de belofte van de nieuwbakken president dat hij wist hoe hij de problemen moest oplossen en binnen een paar jaar iedereen voorspoed zou brengen. Kortom: hij zou Suriname wel eventjes redden.

Het volk eiste opheldering van de regering van Desi Bouterse die een verkwistend beleid zou hebben gevoerd en heel veel geld had laten verdwijnen. Santokhi vroeg

de burgers echter “begrip en geduld”. “We gaan het oplossen”, zo zei hij kort na zijn aantreden.

“Het gaat een klein beetje pijn doen, tijdelijk. Maar er komt een situatie waarbij de economie hersteld zal zijn, de koers onder controle is, er werkgelegenheid is, er veiligheid is, er internationaal vertrouwen en samenwerking is”, deed hij iedereen doen geloven met zijn dreamteam van ministers.

De hedendaagse realiteit is echter dat anno medio 2025 Suriname niet is gered en er in financieel opzicht zelfs slechter voor staat dan vijf jaar geleden. Om dat te beseffen, hoef je alleen maar de recente overzichten van het SDMO erbij te halen en deze te bestuderen of de analyse van onder meer de Suriname Economic Oversight Board (SEOB) te lezen.

Alleen al de schuld van de overheid bij de Centrale Bank van Suriname is in de eerste maanden van dit jaar bijna verdubbeld: van SRD 8.778.074 miljard in december 2024 naar SRD 16.939.933 miljard in maart. Een toename van 93 procent. Waarom heeft de Staat Suriname in deze periode zo’n groot bedrag geleend? En bovenal, ⁠wat heeft ministerie van Financiën en Planning met dit geld gedaan?

De inkomsten blijven ver achter bij de uitgaven, die ondanks het voornemen van de regering maar niet afnemen. Bijvoorbeeld doordat Santokhi te pas en te onpas nieuwe commissies instelde – waarvan de leden betaald moeten worden – door zijn kabinet uit te breiden met heel veel – deels overbodig – personeel en door zeer regelmatig in de helikopter te stappen, terwijl de meeste Surinaamse reisdoelen gewoon over de weg bereikbaar zijn.

Het is onbekend hoeveel deze zaken de Staat hebben gekost, want openheid is de regering-Santokhi vreemd. Dat geldt ook voor de vele publicaties die door zijn communicatiediensten zijn uitgebracht om de verworvenheden van zijn regering te benadrukken.

Voor een deel zijn de extra uitgaven te verklaren. Die zijn veroorzaakt doordat de regering met het oog op de verkiezingen veel gedane beloftes nog wilde nakomen en nieuwe cadeaus die aan de samenleving in het vooruitzicht werden gesteld. Te denken valt aan de bonus van SRD 1.500 aan alle landsdienaren en het extraatje voor AOV’ers en andere uitkeringsgerechtigden.

Of de maandelijkse toelage van SRD 800 en later SRD 1.000 voor studenten die Santokhi eind maart opeens als een duveltje uit het doosje toverde in een poging jongeren te paaien om op hem te gaan stemmen. Al die bedragen moesten wel ergens vandaan worden getoverd.

De Royalties Voor Iedereen (RVI), het omstreden project van Santokhi om iedere Surinamer 750 US dollar in het vooruitzicht te stellen voor de olie-inkomsten die op zijn vroegst pas ná 2028 zullen komen, leggen ook een zware druk op de financiële schouders van het land. Santokhi was van alle kanten gewaarschuwd dit niet te doen, maar deed het toch.

Heel veel uitgaven zijn echter niet verantwoord. Door critici wordt gezegd dat family and friends op grote schaal zijn bevoordeeld en ten onrechte zijn uitbetaald met gelden van de belastingbetalers. Daar zijn geen bewijzen voor, maar gezien het bijna oneindige aantal corruptiegevallen in de afgelopen vijf jaar valt dat ook niet uit te sluiten.

De nieuwe regering zal daar duidelijkheid over kunnen geven door na haar aantreden het ministerie van Financiën en Planning minutieus door te lichten. En daar alle gepleegde transacties te traceren en boven water te halen naar welke individuen/personen/bedrijven/instellingen geld is overgemaakt.

Ook moet onderzocht worden of er comptabele regels zijn overtreden of andere strafbare handelingen zijn gepleegd. Bijvoorbeeld met het oog op de Wet op de Staatsschuld of de Anti-corruptiewet. Dat kan volgens tal van deskundigen bijna niet anders.

Het buitensporige leengedrag van de regering is op alle fronten in het huishoudboekje van de staat terug te zien. Uit de SDMO-cijfers valt op te maken dat de achterstallige betalingen aan lokale leveranciers (supplier arrears) van september 2024 tot en met maart 2025 zijn toegenomen SRD 1.24 miljard naar maar liefst SRD 7.325 miljard. Dat zijn bijvoorbeeld leveranciers van asfalt en andere bouwmaterialen maar ook van cateringbedrijven en helikopterservices.

En sinds maart is daar ongetwijfeld heel veel bijgekomen. Daarnaast is de Staat steeds ‘roder’ komen te staan bij de commerciële banken. Maar die cijfers zijn nog niet bekend, waardoor dat in de nabije toekomst voor onaangename financiële verrassingen kan zorgen en het beleid van de nieuwe coalitie ernstig kan dwarsbomen.

De overdreven extra uitgaven zijn extra zuur voor de samenleving omdat deze geen zichtbare ontwikkeling hebben gebracht; ⁠openstaande rekeningen zijn niet betaald (waaronder ⁠de vuilophalers), ⁠de medische sector verkeert nog altijd in een deplorabele situatie, ⁠subsidies en veel lonen worden steevast niet of te laat betaald (aan bijvoorbeeld de Medische Zending) en ⁠het wegennet is niet onderhouden en zit vol kuilen, et cetera.

En gebruikelijke verplichtingen, zoals de Algemene Kinderbijslag (AKB) is ook al jaren niet betaald terwijl het wel iedere keer in de begroting is opgenomen. Ouders roepen al ruim twee jaar ‘pe a moni de?’ maar de regering zweeg en zwijgt in alle talen.

Het is wrang en ironisch tegelijk dat de regering-Santokhi middels ‘prudent’ beleid de financiële puinhoop van de voorgangers wilde opruimen, maar het land uiteindelijk in een nog grotere chaos stortte. En dat er voor de nieuwe regering van Jennifer Geerlings-Simons nog heel wat lijken met een hele onaangename geur uit de kast zullen vallen, zal daarom niemand verbazen. Maar ach, dat is inmiddels traditie geworden bij iedere machtswisseling.

ANALYSE

| united news | Door: Redactie

  • abc-Suriname

    04-jul-2025 - 08:00

    Er is geen andere keus voor de VHP dan om de oppositie in te gaan

    Er is geen andere keus, dan om de samenleving verder te dienen vanuit de oppositie. Dat zegt VHP-topper Asis Gajadien. De partij heft besloten geen tegenkandidaten in te dienen voor de verkiezing van de president en vicepresident in De Nationale Assemblée. Gajadien zegt dat de realiteit is dat de gebundelde partijen in totaal 34 zetels hebben.Er is een verantwoordelijkheid naar de ruim 87.000 ki

  • snc.com

    04-jul-2025 - 03:51

    Vier jaar cel voor ontvoering militair Rodney Cairo: rechter noemt actie 'zeer illegaal'

    Paramaribo – De Nederlander Imro Miedema is veroordeeld tot&nb

  • abc-Suriname

    04-jul-2025 - 01:30

    PG: ontwerpwet Openbaar Ministerie moet worden goedgekeurd door DNA

    Het Openbaar Ministerie (OM) is met de installatie van Shanta Mahadew tot advocaat-generaal weer compleet. Het vervolgingsinstituut bestaat uit een procureur-generaal, 2 advocaten-generaal, 5 hoofd-officieren van jusitie, 17 officieren van jusititie en 2 substituut-officieren van justitie.Er bestaat behoefte aan het verruimen van het aantal advocaten-generaal, maar daarvoor zal de ontwerpwet die

  • abc-Suriname

    03-jul-2025 - 23:50

    Brunswijk deed water bij de wijn, zegt Panka over presidents & vice-presidentsdeal

    Ricardo Panka, woordvoerder van de Nationale Democratische Partij (NDP), zegt dat het voor ABOP-voorzitter Ronnie Brunswijk geen ‘bittere pil’ was om de kandidatuur van Jennifer Geerlings‑Simons (NDP) als president en Gregory Rusland (NPS) als vice‑president te ondersteunen. Hij stelt dat de voorbije dagen vooral gekenmerkt zijn door speculaties en mediacommentaar, maar dat onderhandeling

  • united news

    03-jul-2025 - 21:10

    HISTORISCHE MIJLPIJL: DNA KIEST ZONDAG EERSTE VROUWELIJKE PRESIDENT VAN SURINAME

    Suriname maakt zich op voor een historische gebeurtenis. Aanstaande zondag, 6 juli, zal het land naar verwachting voor het eerst in zijn geschiedenis een vrouwelijke president kiezen: Jennifer Simons. De weg hiervoor is geplaveid nu de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) heeft aangekondigd geen kandidaten voor het presidentschap en vicepresidentschap te zullen stellen.De kandidatuur van Simon

  • abc-Suriname

    03-jul-2025 - 21:00

    Brunswijk is nogsteeds vicepresident, concludeert Essed

    Advocaat Serena Essed concludeert dat Ronnie Brunswijk normaal vicepresident blijft tot de inauguratie van een nieuwe regering. Er zijn in de samenleving discussies ontstaan over de wet, aangezien het vicepresidentschap niet verenigbaar is met andere functies, waaronder het lidmaatschap bij De Nationale Assemblée. Hoewel dat een gegeven is, verwijst Essed naar wet waarin is opgenomen dat het vic

  • cds

    03-jul-2025 - 20:39

    ICT Summit 2025 moet digitale vooruitgang in Suriname stimuleren

    Onder het thema “Digital Development, Growth & Inclusion” ging de zevende editie van de ICT Summit Suriname van start. Tijdens de openingsceremonie op 3 juli 2025 werd het belang van digitale ontwikkeling voor de toekomst van Suriname krachtig onderstreept. De summit, georganiseerd door de ICT Associatie Suriname, brengt zowel nationale als internationale sprekers, beleidsmakers, ondernemers,

  • united news

    03-jul-2025 - 17:02

    SURINAME ZIT TOT ZONDAG ZONDER VICEPRESIDENT

    Foto: Ronnie Brunswijk, de nieuw benoemde vicevoorzitter van De Nationale Assemblee. De politieke situatie in Suriname is opnieuw in beweging nu vicepresident Ronnie Brunswijk formeel zijn functie heeft neergelegd om zitting te nemen in De Nationale Assemblee (DNA).Brunswijk is inmiddels benoemd tot vicevoorzitter van het parlement, waardoor hij automatisch niet langer deel uitmaakt van het uitvo

  • united news

    03-jul-2025 - 14:44

    RAADSMAN DUBOIS | HANDELINGEN KROMOSOETO IN SPSB-ZAAK ZIJN NIET STRAFBAAR

    Fotocompilatie: voormalig SPSB-directeur Ginmardo Kromosoeto en zijn advocaat Murwin Dubois. | Auteur: Wilfred Leeuwin.Advocaat Murwin Dubois, raadsman van de voormalige directeur van de Surinaamse Postspaarbank (SPSB), Ginmardo Kromosoeto, heeft maandag in een uitvoerig pleidooi betoogd dat diens handelingen mogelijk discutabel zijn, maar niet strafbaar.Volgens Dubois is het Openbaar Ministerie

  • abc-Suriname

    03-jul-2025 - 11:15

    Regering keurt overeenkomst met 9 bonden goed

    Tijdens de regeringsraadvergadering woensdag, is goedkeuring verleend aan overeenkomsten die bereikt zijn met negen bonden. Vijf hiervan zijn ‘zorgbonden’ en vier anderen zijn de ‘veiligheidsbonden’. Met de laatste groep werd op 23 juni een principeovereenkomst gesloten met afspraken over verbeteringen in de arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden van personeel binnen de veiligheidssecto

  • snc.com

    03-jul-2025 - 07:24

    VHP stapt uit regeringsstrijd en kiest voor oppositie

    PARAMARIBO — De VHP, die bij de verkiezingen als tweede grootste partij

  • snc.com

    03-jul-2025 - 04:31

    Kippie-zaak: Vrijspraak voor ondernemers na jarenlange juridische strijd

    PARAMARIBO — Gerard van den Bergh en zijn levenspartner

  • abc-Suriname

    03-jul-2025 - 01:15

    Brunswijk: ABOP staat achter Simons en Rusland als president en vicepresident

    De ABOP steunt Jennifer Simons en Gregory Rusland als kandidaten voor het president- en vicepresidentschap. De kandidaten zoals ingediend door de samenwerkende partijen NDP, NPS, ABOP, PL, BEP en A20 hebben 34 stemmen nodig om gekozen te worden, hetgeen met de steun van ABOP gegarandeerd is. Dat heeft ABOP-voorzitter Ronnie Brunswijk op een structurenvergadering meegedeeld.Vernomen wordt dat naas

  • united news

    02-jul-2025 - 22:14

    VHP ZIET AF VAN KANDIDATUUR PRESIDENT EN VICEPRESIDENT; SIMONS EN RUSLAND GENIETEN VOLLE COALITIESTEUN

    In een opmerkelijke ontwikkeling in aanloop naar de presidentsverkiezingen op 6 juli 2025, heeft de Vooruitstrevende Hervormings Partij (VHP) bekendgemaakt geen eigen kandidaten meer te zullen voordragen voor het presidentschap en vicepresidentschap van Suriname. Dit besluit komt terwijl de zittende coalitie eenheid toont achter de kandidaturen van Jennifer Simons voor het presidentschap en Gregor

  • abc-Suriname

    02-jul-2025 - 19:22

    Simons en Rusland voorgedragen als kandidaten voor president- en vicepresidentschap

    Jennifer Simons (NDP) en Gregory Rusland (NPS) zijn officieel voorgedragen als kandidaten voor respectievelijk het presidentschap en vicepresidentschap van de Republiek Suriname. De voordracht is gedaan door 34 leden van De Nationale Assemblée (DNA). De verkiezing vindt plaats op zondag 6 juli 2025 om 12.00 uur tijdens een Buitengewone Openbare Vergadering.De indiening heeft conform artikel 2 va

  • united news

    02-jul-2025 - 18:13

    FRONTERA NEEMT ROER OVER IN CORANTIJNBLOK NA FAILLISSEMENT CGX

    Bron: OilNowWat begon als een historische doorbraak voor CGX Energy Inc. eindigde in het verlies van haar belangrijkste troef: het Corantijnblok voor de kust van Guyana.De hoop was groot toen CGX in februari 2022 een olievondst aankondigde bij de Kawa-1-put — de eerste in twee decennia. Daarmee leek het pad open voor een tweede groot offshoreproject naast ExxonMobils Stabroekblok. Maar het entho

  • snc.com

    02-jul-2025 - 07:57

    Brunswijk: “Als ze ons niet willen, gaan we gewoon in de oppositie”

    ABOP-voorzitter Ronnie Brunswijk zegt dat hij geen probleem heeft om in de op

  • snc.com

    02-jul-2025 - 07:53

    Waterstand stuwmeer weer op goed niveau

    De waterstand in het Van Blommenstein-stuwmeer is weer op een goed peil.

  • abc-Suriname

    01-jul-2025 - 23:30

    Santokhi op 1 juli: reflecteren op verleden om eenheid en harmonie te versterken

    Vandaag, 1 juli 2025, vieren wij gezamenlijk Keti Koti, een dag van grote betekenis voor ons allen. Het is de dag waarop, 162 jaar geleden, de slavernij in Suriname werd afgeschaft. Op deze dag bezinnen wij ons en vieren tegelijkertijd het feit dat onze voorouders hun vrijheid hebben verworven, na jaren van strijd en opoffering. Hun moed en doorzettingsvermogen blijven een inspiratie voor ons all

  • waterkant

    01-jul-2025 - 22:45

    Brunswijk sluit zichzelf niet uit als eventuele tegenkandidaat voor het vicepresidentschap

    ABOP-leider Ronnie Brunswijk heeft zich afgelopen maandag fel uitgelaten tijdens de uitzending van het programma Bakana Tori op LIM FM. De nieuwbakken vicevoorzitter van De Nationale Assemblee in Suriname (DNA) belde in nadat hij vond dat burgers via het programma ophitsende en vernederende uitspraken richting hem en de ABOP deden, nadat hij als partijleider publiekelijk duidelijk had gemaakt dat

  • cds

    01-jul-2025 - 15:18

    Suriname lanceert eerste digitale PSA-kaart: eenvoudiger, veiliger en wereldwijd toegankelijk

    Het ministerie van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking (BIBIS) vernieuwt de dienstverlening voor personen van Surinaamse afkomst (PSA) met een moderne digitale oplossing. Dankzij de lancering van de eerste digitale PSA-kaart hoeven duizenden leden van de Surinaamse diaspora voortaan geen fysiek document meer mee te nemen, maar kunnen zij hun statusbewijs eenv

  • abc-Suriname

    01-jul-2025 - 13:30

    Geen lange rijen meer: KPS lanceert rijbewijzen-portaal

    Op 3 juli 2025 lanceert het Kops Politie Suriname officieel een nieuwe online rijbewijzen-portaal. Vanaf die dag kunnen houders van het nationaal rijbewijs eenvoudig online verlengen of een duplicaat aanvragen, zonder tijdverlies in lange wachtrijen bij de afdeling Verkeer.Instructies hierover volgt op korte termijn in een filmpje. Deze stap maakt deel uit van de bredere digitaliseringsstrategie

  • abc-Suriname

    01-jul-2025 - 09:15

    Suriname als eerste Amazoneland malariavrij verklaard door WHO

    Suriname zal het WHO-certificaat voor malaria-eliminatie ontvangen. Na bijna dertig jaren strijd om malaria uit te bannen, is Suriname als eerste van de negen Amazonelanden, de status malariavrij bereikt. De WHO verstrekt het certificaat van eliminatie nadat is aangetoond dat er sinds september 2021 (tot op heden) geen malariagevallen op Surinaams grondgebied zijn ontstaan. Daarbij woog ook mee d

  • snc.com

    01-jul-2025 - 06:44

    DNA opent kandidaatstelling voor president en vicepresident – deadline 3 juli

    De verkiezing van de nieuwe president en vicepresident van Suriname vindt pla

  • waterkant

    01-jul-2025 - 06:30

    OPINIE: ‘Stemgeheim verkwanseld bij kiezen DNA‑voorzitter’

    [INGEZONDEN] – Ongelooflijk maar waar, fungerend voorzitter van De Nationale Assemblée, Rabin Parmessar, heeft een zorgwekkende ’trend’ ingezet bij het kiezen van de nieuwe DNA-voorzitter Ashwin Adhin.Parmessar (NDP) heeft het voor elkaar gekregen dat tijdens de verkiezing van de nieuwe DNA‑voorzitter, leden van het parlement hun stembriefjes openlijk konden tonen. Als dat zomaar wordt lo

  • snc.com

    01-jul-2025 - 06:00

    TotalEnergies verwacht 6000 banen te creëren met olie- en gasproject in Suriname

    Het grote olie- en gasproject dat binnenkort in Suriname begint, zal naar ver

  • snc.com

    01-jul-2025 - 03:56

    Commewijne kan motor worden van Suriname’s ruimtelijke en economische groei

    Suriname moet dringend werk maken van een betere ruimtelijke planning, vindt

  • united news

    01-jul-2025 - 02:40

    TOTALENERGIES BREIDT GRANMORGU-ONTWIKKELING UIT MET BAJA-ONTDEKKING IN SURINAME

    Bron: OilNowTotalEnergies heeft vrijdag aangekondigd dat het zijn GranMorgu-ontwikkeling in Suriname zal uitbreiden door ook gebruik te maken van de Baja-ontdekking in Block 53.Het bedrijf heeft onlangs een overeenkomst getekend om het 25%-belang in dit blok over te nemen, dat eerder in handen was van CEPSA. TotalEnergies voegt zich hiermee bij APA, dat 45% bezit en het blok exploiteert, en Petron

  • snc.com

    01-jul-2025 - 02:32

    VHP protesteert formeel tegen gang van zaken bij verkiezing parlementsvoorzitter

    De fractie van de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) in De Nationale As

  • abc-Suriname

    30-jun-2025 - 23:39

    Santokhi: ‘op dit moment hebben wij geen vicepresident’

    In het parlement is er wat onduidelijkheid ontstaan over de positie van vicepresident Ronnie Brunswijk. De vraag rijst: Is de vp nog in functie nu hij is toegelaten tot het parlement?President Chan Santokhi zegt dat met de toelating van Brunswijk tot het parlement hij geen vicepresident meer is. Aan de andere kant is er een ander artikel dat zegt dat Brunswijk geen vicepresident meer is als er ee