NIEUW BURGERLIJK WETBOEK HEEFT GROTE IMPACT OP MAATSCHAPPELIJK LEVEN

Fotocompilatie: Minister David Abiamofo van Natuurlijke Hulpbronnen en minster ad-interim Justitie en politie.

Binnenkort zal de Nationale Assemblee een nieuw Burgerlijk Wetboek (NBW) in werking stellen. Dit betekent een volledige herziening van het oude Burgerlijk Wetboek (BW).

Het NBW introduceert ingrijpende maatschappelijke vernieuwingen, die volgens de regering noodzakelijk zijn en passen bij de huidige tijd. Vanwege de grote impact van deze vernieuwingen heeft het parlement besloten om niet alleen de algemene, maar ook de gedetailleerde aanpassingen openbaar te bespreken.

Eerdere Discussies en Eerste Ronde

De discussie over een NBW is al eerder begonnen in de volksvertegenwoordiging. Afgelopen dinsdag is de eerste ronde voor de

regering gestart. Het NBW bestaat uit acht indrukwekkende boekconcepten. Elk van deze concepten omvat duizenden wetsartikelen en volledige wetten die gewijzigd, verwijderd of vernieuwd moeten worden.

Naast de aanpassingen in het NBW, omvatten deze wetten ook de Algemene Termijnwet en het Handelsregister, die alleen al meer dan 1600 pagina’s en ruim 7000 wetsartikelen beslaan. Daarnaast zijn er overgangswetten zoals die van Burgerlijke Rechtsvordering en de Wet Overeenkomsten langs Elektronische Weg.

Historisch Project

Minister David Abiamofo van Natuurlijke Hulpbronnen, die momenteel ook waarnemend minister van Justitie en Politie (Juspol) is, heeft dinsdag de eerste ronde voor de regering geopend met enkele algemene wijzigingen. Hij

noemt de invoering van een NBW een ingrijpend en historisch project en bedankte de talrijke deskundigen die hieraan hebben meegewerkt.

Rechtsstelsels Binnenland

Een belangrijke bepaling die door de volksvertegenwoordiging is afgedwongen, is dat het NBW geen belemmering zal vormen voor het toepassen van rechtsregels van gemeenschappen in het binnenland. Dit betreft ongeschreven rechtsregels en stelsels. Hiermee wordt de mogelijkheid geboden om dit ongeschreven recht in individuele gevallen toe te passen, aldus de minister. De toepassing is volgens Abiamofo afhankelijk van hoe het ongeschreven Surinaams interpersoonlijk privaatrecht wordt toegepast. “Er is nog veel onzekerheid over de inhoud van het recht in het binnenland en de inhoud van het toe te passen interpersoonlijk privaatrecht. Belangrijk is dat hier ruimte wordt gegeven aan rechtsontwikkeling,” zegt Abiamofo.

Naamrecht

Een belangrijke wijziging in het NBW is dat kinderen geboren uit een huwelijk voortaan recht hebben op zowel de naam van de vader als op de naam van de moeder. “Het is in de huidige opvatting discriminerend naar de vrouw en onrechtvaardig wanneer dat recht alleen de man toekomt,” zegt de minister. In alle gevallen, huwelijk of geen huwelijk, kan worden gekozen voor een combinatie van de twee namen. Als ouders het niet eens zijn over de volgorde van de combinatie, kunnen zij dit voorleggen aan de rechter, die een beslissing neemt die in het voordeel van het kind uitvalt. Soms kunnen er omstandigheden in het gezin aanwezig zijn, zoals de aanwezigheid van kinderen met een bepaalde naam uit een vorige relatie. In het uiterste geval beslist het lot. “Kinderen willen graag dezelfde naam als hun broers en zusters, daarom is de eenheid van naam ook vastgelegd in het NBW. De naamkeuze voor het eerste kind geldt ook voor kinderen die later worden geboren uit dezelfde ouders.”

Meerderjarigheidsgrens

In het NBW wordt de meerderjarigheidsgrens van 21 jaar teruggebracht naar 18 jaar. Op die leeftijd wordt een persoon al handelingsbekwaam geacht en krijgt men het vermogen om zelfstandig onaantastbare overeenkomsten aan te gaan. “Jeugdigen zijn nu zelfstandiger dan in het verleden en dat dient weerspiegeld te worden door de leeftijdsgrens,” zegt Abiamofo. Hij wijst erop dat de meeste landen in de Amerikaanse regio 18 jaar als meerderjarigheidsgrens hebben. In het Verdrag inzake de Rechten van het Kind staat dat een kind ieder mens jonger dan 18 jaar is, tenzij volgens het toepasselijke recht eerder de meerderjarigheid wordt bereikt. Ook de leeftijd om te mogen trouwen wordt nu 18 jaar, wat overeenkomt met de mensenrechtenverdragen waarbij Suriname is aangesloten. Het vrouwenrechtenverdrag verbiedt kindhuwelijken. Dit verdrag maakt geen uitzondering voor een meisje dat zwanger is. Een vader van 16 jaar mag het kind wel erkennen, maar trouwen kan pas wanneer beide de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt. Het onderhoud van het kind wordt in het NBW wel gehandhaafd op 21 jaar, omdat jongeren op 18-jarige leeftijd nog studeren. De leeftijd waarop men keuzes kan maken zoals medische behandelingen, een kind erkennen, het aangaan van een arbeidsovereenkomst, en adoptie, wordt gesteld op 16 jaar.

Voorhuwelijks Vermogen

Eigendom en ander vermogen dat men bezit voor het huwelijk blijft buiten het huwelijk. Mensen hebben het recht om het vermogen dat zij voor het huwelijk hebben verworven te behouden en niet in het huwelijk op te laten nemen. Dit geldt ook voor erfenissen en giften. “Het lijkt mij zeer onbevredigend om wat je voor het huwelijk hebt opgebouwd, de helft daarvan te moeten delen met een ex. Die tijd is voorbij,” zegt Abiamofo.

Aantasting Vaderschap

Het vaderschap kan op drie manieren worden aangetast. De juridische vader hoeft niet de biologische vader te zijn. Dit kan door ontkenning van het door het huwelijk ontstane vaderschap, vernietiging van een erkenning, of herroeping van een adoptie. Alle drie gebeuren door tussenkomst van de rechter. Adoptie herroepen kan alleen op verzoek van het kind. Voor het herroepen van het vaderschap is een termijn vastgesteld van een jaar nadat de aantasting heeft plaatsgevonden. De rechter kan het termijn verlengen in specifieke gevallen die ook in het concept van het NBW zijn opgenomen.

Erkenning

Voor erkenning gelden beperkingen zoals het hebben van toestemming van de moeder. Echter, de rechter kan deze ook verlenen aan de vader, mits hij de biologische verwekker is. Nadat het termijn voor de geboorteaangifte is verstreken, kunnen alleen biologische vaders of mannen die een nauwe persoonlijke band met het kind hebben opgebouwd na de geboorte, het kind erkennen. Een gehuwde man die wil erkennen, moet zowel de biologische vader zijn of een man die een nauwe persoonlijke band heeft opgebouwd met het kind. Bewijs van biologisch vaderschap is gemakkelijk via een DNA-test. Bewijs van een nauwe band is moeilijker, maar evident. Als een man een kind dat hij niet heeft verwekt maar jaren in huis heeft, kan dat worden bewezen door getuigen of met de inschrijving bij het CBB. In de regel zal de ambtenaar de erkenning weigeren zodat de man het bewijs kan leveren bij de rechter.

Adoptie

De mogelijkheid van adoptie door homoseksuelen is niet opgenomen in het NBW. De wetgever vindt dat de rechter daarover een beslissing moet nemen. “Adoptie door twee personen van hetzelfde geslacht zal omstreden zijn. Het is niet wenselijk een formulering daarover in de wet op te nemen. Het zou door de rechter wel discriminerend naar seksuele geaardheid kunnen worden verklaard,” aldus Abiamofo. Hij verwijst hiervoor naar uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in 2013. Adoptie kan alleen door de rechter worden uitgesproken. Het Bureau Familierechtelijke Zaken geeft slechts advies. De rechter moet bekend zijn met het kennelijk belang van het kind.

Concubinaat

Mensen die in concubinaat leven hebben wel rechten, maar concubinaat heeft niet de status van een huwelijk. In het NBW zijn hierover 13 wetsartikelen opgenomen. “Willen mensen die in concubinaat leven met elkaar trouwen, dan kan dat, mits zij van verschillend geslacht zijn. We blijven dat benadrukken,” zegt de minister. Het geregistreerd partnerschap, dat sterk lijkt op het huwelijk, is niet opgenomen in het ontwerp van het NBW. “Geregistreerd partnerschap bestaat in Suriname niet, wel samenlevingscontracten,” zegt Abiamofo. De inhoud daarvan bepalen de partners zelf.

In het concept van het NBW zijn nog tal van dringende en op de samenleving impact hebbende voorstellen gedaan. De behandeling van het gehele concept zal enige tijd in beslag nemen. Tijdens de volgende vergadering zal het parlement ingaan op deze algemene wijzigingen. Abiamofo heeft op vragen van het parlement al een document van 31 pagina’s samengesteld om antwoord te geven en met het parlement in discussie te gaan.

UNITEDNEWS

GERELATEERD AAN: NU OF LATER INVOEREN NIEUW BURGERLIJK WETBOEK TER DISCUSSIE IN PARLEMENT