Macro-economische ontwikkeling in een notendop: 2023, 2024 en daarna
| starnieuws | Door: Redactie
We hebben enkele dagen geleden het jaar 2023 voorgoed achter ons gelaten en we zijn 2024 ingetreden. Het jaar 2023 was in macro-economisch opzicht een veel beter jaar in vergelijking met de jaren 2013 tot en met 2022. In 2023 hebben wij namelijk grote macro-economische onevenwichtigheden weggewerkt en is de economie nu weer langzaam op een pad van duurzaam herstel
De economie zag er eind 2020 als volgt uit:
- Een negatieve bbp-groei van 16%;- Een overheidstekort van 13,2% van het bbp;- Een inflatie van boven de 60%;- Een schuldpositie van 148% van het bbp tegen eind 2020;- Een betalingsachterstand van US$ 270 miljoen aan het buitenland;- Een parallelkoers die 130% hoger was dan de officiële wisselkoers van SRD 7,53 per US-dollar;- BruikbareHet bovenstaande is het beeld van een bankroet land. Niks meer of minder. Voorwaar, geen kleine en eenvoudige opgave om het getij pijnloos te keren.
Het jaar 2023 eindigen wij, na bijkans drie jaar van herstelmaatregelen, met een economie waarbij:- Een bbp-groei van 2,1% - 2,5% wordt verwacht;- De overheid een tekort van minder dan 1% van het bbp zal realiseren;- De jaareinde inflatie onder de 34% (weliswaar nog relatief hoog) (in 2022: 54,6%) zal komen te liggen;- De betalingsbalans wordt afgesloten met een overschot op de lopende rekening;- De wisselkoers relatief stabiel is (en bovendien geünificeerd);- De overheidsschuld, vanwege zeer moeizame schuldherstructurering, niet meer als een molensteen zal hangen rond de hals van onze economie.
De grote uitdagingen die wij moeten zien te overwinnen in 2024, en daarna, zijn:- De koopkracht van huishoudens moet (behoedzaam) omhoog;- De inflatie moet verder omlaag;- De wisselkoersstabiliteit moet worden behouden;- De rente bij banken moet (behoedzaam) omlaag;- Het gezond maken van de overheidsfinanciën moet worden voortgezet, waarbij de vinger niet langer angstvallig aan de pols hoeft te worden gehouden;- De winstgevendheid van bedrijven in alle sectoren moet omhoog;- De productiviteit, efficiëntie en innovatie bij het bedrijfsleven moet omhoog;- De exportsector moet zorgen voor verhoogde toevoer van deviezen (de retentieregeling is nog steeds van kracht);- Het bedrijfsleven moet zorgen voor voldoende en goed betaalde banen.De allergrootste uitdaging, die een speciale vermelding behoeft, is de verhoging van de economische groei. Zulks om de levensstandaard van de hele bevolking te verhogen en de vruchten van de macro-economische stabiliteit te plukken.
Onze economie is in 2020 met 16% teruggevallen en in 2021 met nog eens 2,7%. Dit is een hele grote achteruitgang en het betekent dat wij, zelfs zonder een IMF-programma en zonder de herstelmaatregelen, toen al armer waren geworden. Vanaf 1957 tot en met 2020 is het nooit eerder voorgekomen dat onze economie zo een grote terugval heeft ondergaan. Met het per capita bbp van 2020 (US$ 7.276) zijn wij toen op het bbp per capita niveau van 2006 (US$ 7.138) beland en hierdoor met 14 jaar teruggevallen in de tijd.
Met een groei van het per capita bbp met 3% per jaar, duurt het tot 2028 alvorens wij weer op het niveau van 2014 (US$ 9.237 en is de hoogste in onze economische geschiedenis) zijn beland. Willen wij de koopkracht van huishoudens verhogen, de levenstandaard van de hele bevolking verhogen, dan moet de groei van het bbp (de reële waarde van de nationale productie) flink omhoog. De inspanning van Surinamers, die nu veel te wensen overlaat en plaats heeft gemaakt voor structureel geklaag, moet flink toenemen. Alleen door noeste arbeid kan de welvaart c.q. de levenstandaard omhoog.
De bal is momenteel op de helft van het Surinaamse bedrijfsleven die nu iets tastbaars en zichtbaars van zich moet laten merken. De private sector wordt internationaal gezien als "de motor" van economische groei en werkgelegenheid. Dit moet ook van toepassing zijn voor het Surinaamse bedrijfsleven. Economische groei moet niet alleen komen vanwege shopping malls, supermarkten, bouwmaterialenwinkels, restaurants, kapperszaken, maar veel meer vanwege activiteiten in onder andere de agrarische, mijnbouw-, toerisme- en industriële sector. Het bedrijfsleven moet hierbij beseffen dat samenwerking met lokale, regionale en internationale partners van essentieel belang is. Men moet beseffen dat financieringsvraagstukken ook buiten de bancaire sector kunnen worden opgelost. Bedrijfsleven, ga de uitdaging aan en laat behoorlijk van u merken.
H. Dorinnie| starnieuws | Door: Redactie
