Ik neem afstand van het 'christelijke' geloof van de Suikerheren
| starnieuws | Door: Redactie
InleidingHet christelijke geloof heeft onmiskenbaar een cruciale rol gespeeld in de geschiedenis van Suriname. De fundamenten van onze vroege wetgeving waren christelijk, en lidmaatschap van een kerk was een voorwaarde om deel
uit te maken van het koloniale bestuur. Publieke ambtenaren moesten leven in overeenstemming met het christelijk geloof. Vergaderingen van de Raad van Politie werden bijvoorbeeld geopend met een gebed. De Tien Geboden uit de Bijbel speelden een belangrijke rol bij de wetgeving.Echter, naast de positieve invloed die dit geloof wellicht heeft gehad, is het cruciaal om ook de negatieve kant te belichten, in het bijzonder de impact op de oorspronkelijke bewoners en de tot slaaf gemaakten. Dit geloof noem ik het geloof van de Suikerheren – de Europeanen met een ‘christelijk tintje’ die hier kwamen om zich te verrijken, voornamelijk
door middel van hun suikerrietplantages.Discriminerende wettenDe invloed van het christendom van de Suikerheren tijdens de slavernijperiode was verwoestend voor veel niet-Europeanen. Leden van de christelijke kerk, die deel uitmaakten van de leiding van het land, zwegen in alle talen toen er wetten werden afgekondigd die discrimineerden tegen de niet-Europese bevolking.Een schokkend voorbeeld hiervan is een wet die bepaalde dat een blanke vrouw die seksuele omgang had met een Afrikaan eerst gegeseld en daarna uit de kolonie verbannen moest worden. De Afrikaan wachtte de doodstraf. Blanke ‘christelijke’ mannen kregen slechts een verbod om seksuele omgang te hebben met Afrikaanse en Inheemse vrouwen. Indien zij dat wel deden, moesten ze een boete betalen – iets wat in de praktijk nooit gebeurde.Immorele levenspraktijkOndanks de vele christelijke wetten en openbare christelijke activiteiten, zoals algemene dank-, vasten- en gebedsdagen, was het gedrag van ‘christelijke’ leiders in die tijd vaak ronduit schandalig. Sommigen van hen waren zelf slavenhouders en misbruikten hun positie op de meest mensonterende manieren. Het is onvoorstelbaar en onvergeeflijk dat een kerkleider van een man kon eisen dat hij zijn vrouw naar hem toe bracht om te worden misbruikt.Helaas was dit soort gedrag geen uitzondering, maar kwam het vaker voor dan we zouden willen toegeven. Zeer ongepast was ook de praktijk van kerkleiders om mensen van Afrikaanse komaf buiten de kerk te houden. Indien zij hen, ondanks protesten, toch toelieten, werden zij op een andere dag dan gebruikelijk gedoopt. Daardoor konden zij geen volwaardige plaats innemen in de gemeente.Ongezonde theologie en predikingDe theologie en boodschap van het geloof die in Suriname werden gepredikt en gepraktiseerd, stonden haaks op de boodschap van de Bijbel. De mens van Afrikaanse afkomst werd niet als gelijke gezien, maar als een ‘ding’, een wezen van lagere orde, louter gemaakt om de witte mens te dienen. Met deze benadering werd een fundamenteel Bijbels principe aangetast: dat de mens geschapen is naar Gods beeld en gelijkenis. De misvormde theologie van de Suikerheren rechtvaardigde en bestendigde het afschuwelijke systeem van slavernij.Wat nu?De wetten, praktijken en theologie van de christelijke kerk in de slavernijperiode waren in strijd met het Bijbelse christelijke geloof en het evangelie van Jezus Christus. Ook in onze generatie zijn er nog steeds mensen die wijzen op de ontoelaatbare praktijken van de kerk ten tijde van de slavernij. Het christelijke geloof wordt door hen gezien als een middel tot onderdrukking van de tot slaaf gemaakten en Inheemse volken in Suriname.Ik erken dat de boodschap van Gods liefde én rechtvaardigheid ook is gedeeld met de tot slaaf gemaakten. Er waren christenen die zich hebben verzet tegen dat Suikerheren-geloof.Echter, het ‘christelijke’ geloof zoals de Surinaamse Suikerheren het hier hebben gepraktiseerd – dat slavernij rechtvaardigde en mensen uit Afrika als een vloek beschouwde – was fundamenteel verkeerd. Het kan en mag nooit worden goedgepraat.Ik neem daarom, als christenleider en theoloog van deze generatie, middels dit artikel publiekelijk afstand van de onbijbelse theologie en antichristelijke praktijken van de Suikerheren. Ik roep christenleiders van deze generatie op de boodschap van Gods liefde, bewezen in het leven, de dood en de opstanding van Jezus Christus, uit te dragen in woord en daad. Ik roep hen eveneens op publiekelijk afstand te nemen van het Suikerheren-geloof.Prof. dr. Franklin Jabini, Surinaamse theoloog
| starnieuws | Door: Redactie
