
EBS in crisis: een staatsbedrijf gegijzeld door politieke belangen
| starnieuws | Door: Redactie
De zaak tussen Marciano Hellings en de directie van EBS is niet zomaar een arbeidsconflict of vakbondsgeschil. Het legt een fundamenteler probleem bloot dat al jaren suddert onder de oppervlakte van het
Surinaamse staatsbestel: de systematische plaatsing van incompetente of onethische personen op sleutelposities binnen staatsbedrijven, puur op basis van politieke en familiale banden.Een treffend voorbeeld hiervan is Leo Brunswijk, broer van voormalig vicepresident Ronnie Brunswijk. Leo bekleedde in de afgelopen jaren meerdere functies binnen staatsbedrijven: president-commissaris én waarnemend directeur van EBS, president-commissaris bij Staatsolie, lid van RvC bij SLM en Havenbeheer. Geen van deze posities verwierf hij via een transparante sollicitatieprocedure. Het was zijn achternaam, zijn politieke connecties, die de deuren openden — niet zijn deskundigheid.Wat we zien, is een systeem waarin familiebanden zwaarder wegen dan verantwoordelijkheid. Waar ministers, zoals David
Abiamofo (NH), die eveneens verwant is aan de Brunswijks, weigeren op te treden uit loyaliteit of afhankelijkheid. Waar directeuren zoals Clifton Lienga, partijgenoot en directeur van SWM, benoemd worden in toezichtorganen van andere staatsbedrijven, terwijl hun eigen huis in brand staat. Lienga heeft de SWM nauwelijks onder controle — het waterbedrijf draait verlies, kampt met ondermaatse levering en nepotisme tiert er welig — maar hij zou wel ‘toezicht’ moeten houden bij EBS?De situatie bij EBS is dus geen toeval. Het is een logisch gevolg van politieke kolonisatie van de publieke sector. Staatsbedrijven worden bestuurd als verlengstukken van partijstructuren. Raden van Commissarissen zijn grotendeels politiek benoemd en durven geen kritische vragen te stellen. Ministers zijn vleugellam omdat ze hun superieuren of verwanten niet kunnen of willen aanspreken. En wie wél de moed heeft om tegen te spreken, zoals Marciano Hellings, wordt gestraft.Hellings is geen onbekende binnen EBS. Zijn dossier als werknemer is onberispelijk. Maar zijn probleem is dat hij, als vakbondsman, weigert onderonsjes te sluiten met de directie. In tegenstelling tot zijn voorganger zet hij zich niet in voor stille deals over de rug van het personeel. Hij stelt kritische vragen, houdt zijn rug recht en tekent niet voor vage, onbetaalde rekeningen van personen die zichzelf als 'eigenaren' van EBS beschouwen. En dát wordt hem niet in dank afgenomen.Wat volgde, lijkt regelrecht uit een handboek voor intimidatie te komen: zijn dienstauto werd afgenomen, hij mag zijn technische functie niet langer uitvoeren, CAO-onderhandelingen worden stelselmatig uitgesteld en een nieuwe loonstructuur – die al twaalf jaar op zich laat wachten – wordt niet afgerond. Allemaal omdat één man weigert te buigen.De spreekwoordelijke druppel is het bewust en publiekelijk verspreiden van misleidende informatie door de directie. Dit is niet alleen vals, maar ook gevaarlijk in een gespannen arbeidsklimaat. Het ondermijnt het vertrouwen van werknemers in hun vertegenwoordiging en zet de deur open voor verdeeldheid.Intussen vertoont Leo Brunswijk gedrag dat iedere fatsoenlijke bestuursnorm tart. Terwijl EBS rode cijfers schrijft, schaft hij een peperdure Toyota Prado aan voor eigen gebruik. Op oudejaarsdag laat hij zich filmen op een stoel voor het hoofdkantoor van EBS, midden in een pagara, ondanks veiligheidswaarschuwingen van brandweer en politie. In een ander toneelstuk rijdt hij met escortes, portofoon en helm naar Albina om een tweedehands generator te begeleiden — niet om het probleem structureel op te lossen, maar om zichzelf te profileren als redder des vaderlands.En terwijl dit alles zich afspeelt, zwijgt de Raad van Commissarissen. Politiek benoemd, zonder mandaat om op te treden tegen degene die hen aanstelde. Eén enkel onafhankelijk lid maakt geen verschil. Wat we zien, is geen incident, maar een systeem dat rot is tot in de kern.Wie denkt dat dit enkel over Hellings gaat, vergist zich. Dit gaat over het ondermijnen van professionele standaarden, het misbruiken van staatsmiddelen en het negeren van vakbondsrechten. Dit gaat over een bedrijf dat is verworden tot speelbal van macht, ego en partijpolitiek.De oplossing ligt niet in personeelsdossiers of formele gezagsstructuren. De oplossing ligt in het doorlichten van het bedrijf, het openbaar maken van de Ernst & Young-rapporten en het ontmantelen van de politieke beschermingsconstructie die mensen als Leo jarenlang onaantastbaar maakte.Zolang deze structuren in stand blijven, zal geen enkele hervorming standhouden. Maar nu de politieke bescherming van Leo Brunswijk lijkt af te brokkelen, is het moment aangebroken om schoon schip te maken — en eindelijk te kiezen voor transparantie, integriteit en goed bestuur.Sergio J. Gentle, B.Sc., B.Pol.
| starnieuws | Door: Redactie