CORRUPTIE EN TRANSPARANTIE IN SURINAME: VAN SCHADUWBESTUUR NAAR VOLKSEIGENDOM

Suriname kampt al decennialang met een systemisch corruptieprobleem. Of het nu gaat om verdwenen staatsmiddelen, schimmige overheidscontracten of vriendjespolitiek bij benoemingen – de gevolgen raken iedere burger. Wegen blijven onverhard, scholen vervallen, medicijnen zijn er niet. Tegelijkertijd stijgen villa’s van ex-ministers boven boomtoppen uit.

Maar de echte crisis is niet corruptie – het is onzichtbaarheid. De overheid blijft opereren als een gesloten bastion. En zolang burgers geen realtime zicht hebben op geldstromen en besluitvorming, blijft er ruimte voor misbruik.

De huidige staat van transparantie in Suriname

Volgens Transparency International scoorde Suriname in 2024 slechts 40/100 op de Corruption Perceptions Index, met een ranking

van 88e van 180 landen – ver onder het regionaal gemiddelde. De implementatie van anti-corruptiewetgeving stagneerde jarenlang, en hoewel in januari 2024 eindelijk uitvoeringsbesluiten in werking traden (zoals verplichte vermogensverklaringen van ambtenaren), blijft de handhaving zwak.

Toezichthouders zoals de Rekenkamer en het Bureau voor Integriteitsbevordering worden structureel ondergefinancierd. Openbare aanbestedingen zijn niet toegankelijk voor de gemiddelde burger. Overheidsuitgaven verdwijnen in PDF-bestanden die maanden na dato verschijnen – als ze al verschijnen.

(Bronnen: Transparency.org, Gov.sr, Freedom House)

De oplossing: Radicale Transparantie via Publieke Technologie

Een onafhankelijk digitaal platform dat alle overheidsuitgaven, aanbestedingen, contracten en subsidies live traceerbaar maakt. Elke SRD die de staat uitgeeft, wordt

zichtbaar voor elke burger.

Het platform bevat:

Burgers krijgen via app of browser toegang tot realtime data. Geen filter, geen vertraging. Wat de overheid weet, weet het volk ook.

Wetgeving die elke burger het wettelijke recht geeft op toegang tot overheidsinformatie binnen 7 dagen. Informatie mag alleen worden geweigerd als nationale veiligheid of privacy in gevaar is, onder onafhankelijke toetsing. Overtreding van deze wet leidt tot onmiddellijke schorsing van verantwoordelijke ambtenaren.

Een multidisciplinair burgerpanel van juristen, journalisten, technologie-experts en ondernemers dat maandelijks audits uitvoert op het transparantieplatform en aanbevelingen publiceert. Onafhankelijk van regering en parlement, gefinancierd via het Sovereign Wealth Fund.

Wat levert dit op?

Doordat geldstromen realtime zichtbaar zijn, ontstaat er geen ruimte meer voor ‘verdwijntrucs’. Media en burgers kunnen direct meevolgen en rapporteren.

Transparantie is geen PR-truc. Het is het fundament voor vertrouwen tussen burger en staat. Een open overheid zorgt voor meer belastingmoraal, betere samenwerking, en internationale kredietwaardigheid.

Publieke zichtbaarheid van prestaties en uitgaven zorgt voor prestatiedruk – in de goede zin van het woord. Burgers weten precies wie wanneer waarvoor verantwoordelijk was.

Internationale voorbeelden

Suriname kan leren van deze voorbeelden, maar moet het op haar eigen manier doen: met burgercontrole, open technologie en verankerd in de grondwet.

De tijd van papieren schaduwen is voorbij

Corruptie verdwijnt niet vanzelf. Ze verdwijnt wanneer we haar onmogelijk maken – door structuren te bouwen waarin elk bedrag, elke beslissing en elke handtekening publiek is. Niet één keer per jaar. Maar altijd.

Zichtbaarheid is macht. En die macht hoort bij het volk.

ADVERTORIAL|MAYA PARBOE