2023: Beleid rond scalians is beleid van pappen en nathouden

Het is alweer een tijdje stil rond scalians en de aanpak van deze goudpontons. Maar, er kan vanuit worden gegaan dat er nog steeds een aantal ergens op wateren in het land actief zijn. De afgelopen jaren hebben achtereenvolgende regeringen een gedoogbeleid gevoerd inzake de scalians., die aanzienlijke schade aanrichten aan de biodiversiteit onder water en aan oevers.  Nu en dan werden er een paar, vooral op het stuwmeer, verwijderd en nu en dan werden er een paar vernield en of in beslag genomen op onder andere het stuwmeer, de Marowijnerivier en bij Sarakreek. 

Diverse ministers van Natuurlijke Hulpbronnen hebben geworsteld

met deze drijvende goudfabrieken. De een sprak zich feller uit dan de ander, een zei dat de vergunningen niet meer zouden worden verlengd, waardoor er op den duur geen scalians meer te zien zouden moeten zijn. 

Vergunningen niet verlengen

Maar, op 5 november 2021 berichtte Dagblad Suriname, dat het nog steeds onduidelijk was wat de status was van de nog actieve, werkzame, scalians op de Surinaamse wateren. Minister David Abiamofo van Natuurlijke Hulpbronnen zei eind september 2020, dat de vergunningen van scalianhouders niet worden ingetrokken, maar dat ze niet worden verlengd. Maar, tot wanneer de vergunningen van scalianhouders geldig zijn bleef onbekend,

daar werden geen mededelingen over gedaan. Ondertussen verschijnen met regelmaat beelden, vooral op social media, van scalians die nog steeds aan het werk zijn op onder andere de Marowijnerivier.

De minister daarnaar herhaaldelijk gevraagd door Dagblad Suriname, hulde zich werkelijk altijd in stilzwijgen. Hij verstrekt geen enkele informatie over wanneer vergunningen aflopen van de scalians die vandaag de dag nog steeds Surinaamse wateren en de daarin voorkomende biodiversiteit vervuilen.

Franse aanpak

De Fransen hebben daarentegen een duidelijke en heldere en rigoureuze aanpak van scalians aan de Franse zijde van de rivieren tussen Suriname en Frans Guyana. De Gendarmerie treedt hard op. Scalians worden in brand gestoken, doormidden gezaagd en veel materieel vernietigd. Suriname heeft echter de afgelopen jaren een gedoogbeleid gevoerd, wetende dat het sowieso bij wet verboden is om op open wateren te mijnen. Dat gedoogbeleid lijkt onverkort te worden voortgezet, ondanks de gedane uitspraken van minister Abiamofo.

Beschikking

Tijdens een vergadering op 30 juni dit jaar van de regeringsraad. verzorgde Preciosa Simons, directrice Mijnbouw van het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen (NH), een presentatie over scalians. Gesproken werd over de ordening van de goudsector, regulering, inkomstengenerering en het geleidelijk aan uitfaseren van kwikgebruik. Lilienthal: “Voor het verrichten van werkzaamheden hebben de scalians een beschikking nodig waaraan bepaalde voorwaarden zijn gekoppeld.”

Een van de eisen is dat de scalians beschikken over een GPS-systeem zodat er gemonitord kan worden of zij zich houden aan het binnen hen aangewezen gebied en of er wordt gewerkt met milieuvriendelijke apparatuur. “Scalians mogen niet worden overgedragen of verhuurd. Als deze regels worden overtreden zal het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen ingrijpen. Er zijn nog enkele uitdagingen, maar de situatie lijkt de goede kant op te gaan”, aldus Lilienthal.

Overheidstoestemming

De hele kwestie rond scalians blijft de nodige vragen oproepen. Uit het voorgaande blijkt, dat kennelijk er nog steeds scalians zijn die met overheidstoestemming hun werkzaamheden uitvoeren en de biodiversiteit onder en boven wateren blijven vernietigen. Enige tijd geleden was er sprake van dat vergunningen niet zouden worden verlengd en dat de aanwezigheid van de goudpontons op wateren in het land tot het verleden zou behoren. Kennelijk is dat niet het geval en is er nog steeds een aantal scalians met overheidstoestemming actief om het milieu ernstige schade te berokkenen.

Belangen?

Natuurlijk doemt de vraag nu ook weer op: welke belangen er spelen op de achtergrond? Waarom wordt er maar geen einde gemaakt aan de aanwezigheid van de scalians op lokale wateren? Het beleid rond scalians is zwalkend, verre van constructief en hangt als los rivierzand aan elkaar.

“Afgebakend gebied”

Medio mei dit jaar werd bekend, dat scalians nog ruim een maand de tijd hadden om hun goudwinningsactiviteiten op en nabij het stuwmeer af te bouwen. Volgens een brief van het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen van oktober 2022 gericht aan zes goudondernemingen – die samen 25 scalians in bedrijf hebben – kunnen zij echter wel naar goud blijven zoeken, maar in een “afgebakend gebied”. Welk gebied dat zou moeten zijn is onduidelijk.

Gedoogmethode afgebouwd

Het ministerie schreef ook, dat de huidige gedoogmethode van goudwinning per 22 juni zal worden afgebouwd. Eventuele voortzetting kan “onder strikte schriftelijke milieu, sociale en fiscale voorwaarden, in een specifiek vooraf afgebakend gebied”. Dus afbouwen, maar wel weer uitwegen eraan vastbinden zodat de scalians toch kunnen blijven werken in een speciaal gebied. Hoe tegenstrijdig is dat? Dat is geen afbouwen.

Met deze brief continueert de regering Santokhi-Bunswijk dus het gedoogbeleid inzake scalians. Het Openbaar Ministerie (OM) had eerder gesteld dat er “geen enkele wettelijke regeling voor het gebruikmaken van scalians voor goudwinning” bestaat.

Artikel 225a Wetboek van Strafrecht

Het OM mag wel handelen als artikel 225a van het Wetboek van Strafrecht is overtreden, opzettelijke milieuverontreiniging en bescherming van de volksgezondheid. Overtreders kunnen een gevangenisstraf tussen de twaalf en vijftien jaar en een forse geldboete opgelegd krijgen. Maar, het is toch overduidelijk dat scalians opzettelijk het milieu verontreinigen en ook een risico vormen voor de volksgezondheid. Dus, dan rijst de vraag: waarom laat het OM nog steeds scalians actief het milieu vernietigen? Alle opererende scalians zouden in beslag moeten worden genomen op grond van dat artikel 225a van het Wetboek van Strafrecht.

Hoeveel schade moeten de biodiversiteit in- en oevers van rivieren en het stuwmeer nog schade lijden door de milieu vernietigende werkzaamheden van die scalians?

Waarom nog dat gedoogbeleid, welke belangen spelen een rol achter de politieke en bestuurlijke ambtelijke schermen?

Wat is het belang van de scalian-werkzaamheden voor de Staat Suriname?

Marowijnerivier

Nog op 5 november dit jaar verklaarde vicepresident Ronnie Brunswijk, dat een aantal scalians op de Marowijnerivier zullen worden verwijderd. Hij merkte echter ook op, dat de pontons na verwijdering binnen enkele dagen weer op de rivier kunnen verschijnen. Nog steeds is er kennelijk sprake van een pappen- en  nathouden-beleid inzake scalians.

Het wordt tijd dat minister Abiamofo een transparant beleid voert, waar zijn regering immers voor staat. Maar, tot vandaag de dag is er geen sprake van enige openheid, transparantie, als het gaat om de geldigheid van vergunningen van nog actieve scalianhouders. Als het om scalians gaat doet de bewindsman er het zwijgen toe….

PK