ZELFMOORDDRAMA JONESTOWN MAG ZICH NOOIT MEER HERHALEN
| united news | Door: Redactie
Het destijds nagenoeg onbekende Guyana werd precies 45 jaar geleden in één klap op de wereldkaart gezet. Maar om een hele andere reden dan de Guyanezen dat graag hadden gezien: diep in het Amazoneregenwoud pleegden sekteleider Jim Jones en 912, merendeels Amerikaanse, volgelingen van zijn Peoples Temple op 18 augustus 1978 zelfmoord. De littekens bij de bevolking nog altijd voelbaar.
De Peoples Temple vond eind jaren vijftig zijn oorsprong in Indianapolis. In 1971 verhuisde de door machtswellust geobsedeerde James Warren Jones, die zichzelf Messias noemde, met zijn volgelingen naar San Francisco. De sekte telde na verloop van tijd zo’n twintigduizend volgelingen,
Uiteindelijk vluchtte Jones begin 1977 naar Guyana, waar hij vier jaar eerder van de regering een stuk grond toegewezen had gekregen. Meer dan duizend sekteleden, onder wie zo’n driehonderd kinderen, volgden hem. Ze stichtten Jonestown, een zelfvoorzienende commune waar Jones met ijzeren vuist regeerde en de leden van zijn Peoples Temple volledig in zijn macht had. Veel bleef verborgen, omdat de gemeenschap
Verhalen over misstanden binnen de commune -waaronder misbruik van kinderen- sijpelden sporadisch naar buiten. De Guyanese regering liet het echter allemaal oogluikend toe. Die had wel andere dingen aan haar hoofd met een zware economische crisis en een morrende bevolking.
Maar zijn Amerikaanse kwelgeesten lieten hem niet los. Op 14 november 1978 arriveerde de republikeinse senator Leo Ryan uit California in Jonestown, met in zijn kielzog journalisten en verontruste familieleden van sekteleden.
Ze wilden onderzoeken wat er waar was van de negatieve berichten die de Verenigde Staten bereikten. Toen zij na vier dagen weer wilden en vertrekken, met achttien sekteleden en een vernietigend rapport, sloegen de stoppen bij Jones volledig door. Vijf mensen, waaronder senator Ryan en drie journalisten, werden doodgeschoten, elf anderen raakten gewond.
Jones besefte dat dit het einde van de Peoples Temple betekende. Enkele uren later werd het startsein gegeven voor de meest bizarre zelfmoordactie uit de geschiedenis. De sekteleden werden opgedragen limonade vermengd met cyanide te drinken, een bevel dat velen zonder morren opvolgden. Zij die weigerden werden echter zonder pardon doodgeschoten. Slechts een enkeling wist een veilig heenkomen in het omringende regenwoud te vinden.
Jonestown was verworden tot een slagveld waar de lijken van honderden mannen, vrouwen en 276 kinderen lagen. Ook Jones had een einde aan zijn leven gemaakt. Afschuwelijke beelden bereikten alle uithoeken van de aardbol: gezinsleden lagen in een innige verstrengeling naast elkaar, moeders hadden hun baby nog in de arm. Het drama van ongekende omvang schokte de hele wereld.
De massazelfmoord heeft in Guyana diepe littekens achtergelaten. Vooral de vraag wie daar voor uiteindelijk verantwoordelijk was, houdt veel inwoners nog altijd bezig. “Er wordt hier altijd gezegd dat het een Amerikaanse aangelegenheid was die zich toevallig op Guyanese bodem heeft afgespeeld. Maar daarmee steken ze natuurlijk de kop in het zand. Want het was uiteindelijk wel de Guyanese regering die Jim Jones de gelegenheid gaf om op twaalfduizend hectare grond zijn paradijs te scheppen”, zei historicus Joanne Collins daar jaren geleden over.
“En ook al kon men vooraf de gruwelijke afloop niet vermoeden, de gedeeltelijke verantwoordelijkheid ligt dus wel degelijk bij de autoriteiten. Het is een open wond die altijd zal blijven stinken en een les voor de hele wereld.”
Jonestown is naar verluidt in ieder geval wel de belangrijkste reden dat de mennonieten recentelijk geweigerd zijn in het buurland. Want die zouden ook trekjes hebben van een sekte. En een tweede Jonestown willen ze daar nooit meer.
Op de plaats waar het drama zich voltrok, herinnert nog maar weinig daaraan. Moeder Natuur heeft haar werk in de jungle uitstekend gedaan. Waar ooit de zogeheten agrarische commune was, is nu slechts ondoordringbaar groen te vinden. Slechts een verweerde toegangspoort laat zien waar Jonestown 45 jaar geleden was. Omwonenden, die na het drama alles van waarde plunderden, en een verwoestende brand begin jaren tachtig hebben de natuur overigens wel een handje geholpen. Maar er is iemand in Guyana die daarom rouwt.
UNITEDNEWS
| united news | Door: Redactie
