WONNIE W. BOEDHOE: VOORUITDENKEN VOOR SURINAME’S TOEKOMST

Fotocompilatie: Wonnie W. Boedhoe (econoom). | Bron: VES INZICHT# 53

Op vrijdag 23 augustus organiseerde Peers Suriname een evenement met als thema: “The Future of Suriname.” Het doel was een discussie te voeren over de toekomst van verschillende industrieën in Suriname.

De olie- en gasindustrie wordt gezien als katalysator, maar welke andere ontwikkelingen kunnen we verwachten? Zijn de overige sectoren voorbereid op de uitdagingen die op hen afkomen?

De keynote spreker was de heer Anand Jagessar, CEO van Staatsolie. Het panel bestond uit mevrouw Wonnie Boedhoe (econoom), de heer Egon von Foidl (Managing Director Marriott Suriname) en de heer Brian Sloote (expert in

klantgerichte outsourcingoplossingen).

Hieronder volgt het statement van panellid Boedhoe, aangevuld met enkele onderwerpen die tijdens de Q&A-sessie aan bod kwamen.

Algemeen

Er wordt veel gesproken over hoeveel geld Suriname zal ontvangen en wanneer de geldstromen het land binnenkomen. Wat echter ontbreekt, is het gesprek over hoe we dat geld zullen besteden.

Wat moet er worden ontwikkeld om welzijn en welvaart voor de ongeveer 600.000 inwoners te bereiken? Naar mijn mening is ons denken op de korte termijn gericht. We houden ons continu bezig met brandjes blussen en vergeten te denken aan een integrale en duurzame ontwikkeling. Een voorbeeld hiervan is het ontbreken van een

rampenbeheersingsplan of een plan voor de gevolgen van klimaatverandering. In plaats van deze zaken te bespreken, praten we alleen over hoeveel kapitaal we kunnen ontvangen.

Een recent voorbeeld is de dringende behoefte aan voedsel en huisraad, die als prioriteit wordt gezien in fase één van de hulpverlening. Maar wat gebeurt er met de steun voor de heropbouw van de verwoeste agrarische sector? Zoutwater heeft vruchtbare gronden onbruikbaar gemaakt, maar niemand spreekt over bodemherstel.

Ik hoop dat we niet hetzelfde meemaken als in Brokopondo, waar een agrarische ondernemer vlak voor de wateroverlast zijn bedrijf had laten taxeren op 207.000 USD. Na de schade ontving hij slechts 3.000 USD van Staatsolie en niets van de overheid. Hij is nu gefrustreerd omdat hij zijn bedrijf nog steeds niet opnieuw kan opbouwen.

Sovereign Wealth Fund (SWF)

De wet op het SWF moet worden aangepast. Ten eerste omdat de cijfers bij de oprichting achterhaald zijn. Toen waren er nog geen Olie- en Gasontwikkelingen zoals nu. Daarnaast is een deel van de inkomsten als onderpand gebruikt voor de herschikking van schulden bij Oppenheimer, iets dat nooit had mogen gebeuren. De wet moet duidelijk maken dat dit een eenmalige actie was. Het SWF mag niet gebruikt worden om leningen af te lossen, noch voor nieuwe leningen van staatsbedrijven. Bovendien moeten toekomstige wetswijzigingen alleen met een tweederdemeerderheid in De Nationale Assemblee (DNA) plaatsvinden. Dit om te voorkomen dat de wet, zoals gebeurde met de Wet op Staatsschuld, opportunistisch wordt aangepast, met alle desastreuze gevolgen voor de economie van dien.

Transparantie en verantwoordingsplicht moeten met sancties in de wet worden verankerd. De bevolking heeft recht op duidelijkheid over de besteding van het kapitaal. Daarnaast is de vraag: “Waarom sparen als het volk honger lijdt?” ongegrond. Het is evenmin realistisch te stellen dat het volledige kapitaal in Suriname moet worden geïnvesteerd. De absorptiecapaciteit van de Surinaamse economie is beperkt, en we hebben dit nog niet goed in kaart gebracht.

Sociale zekerheid

Tot nu toe hebben we alle extra inkomsten uit de mijnbouw opgesoupeerd, denk aan 100 jaar bauxiet en bijna 40 jaar olie en goud. Desondanks hebben we geen transparant en geïntegreerd sociaal programma kunnen opzetten. Dit gaat niet alleen over geld, maar over goed bestuur.

Er bestaat grote onduidelijkheid over de aanpassingen in de SWF-wet. Noch beleidsmakers, noch Staatsolie willen openheid geven. Deze ondoorzichtige houding wekt argwaan.

Moet het SWF een spaarfonds, een stabilisatiefonds, een strategisch investeringsfonds of een hybride fonds worden? Word lid van het International Forum of Sovereign Wealth Funds (IFSWF) en haal technische assistentie binnen. Er is geen reden om telkens opnieuw het wiel uit te vinden.

Local Content

Dit is een problematisch onderwerp. Het lijkt alsof we hier ook proberen het wiel opnieuw uit te vinden. Wanneer we over local content spreken, gaat het vaak over hoeveel gratis geld beschikbaar is voor kleine en middelgrote ondernemingen. Iedereen weet dat de huidige aanpak niet effectief is, wat resulteert in een gebrek aan zichtbare resultaten. Ego’s spelen hierbij ook een rol, en zolang deze blijven domineren, zal er weinig vooruitgang zijn. We kunnen leren van onze westerse buren. Neem de positieve elementen over, leer van hun ervaringen, en ontwikkel iets wat past bij onze omstandigheden.

Integraal beleid ter bevordering van ondernemerschap

Ondernemerschapsbeleid gaat verder dan het oprichten van overheidskredietfondsen. Het lijkt erop dat ministeries wedijveren in het creëren van kredietfondsen en het organiseren van trainingen voor ondernemers. Bijna alle ministeries hebben een project of afdeling hiervoor, maar wat zijn de resultaten? Er lijkt weinig tot geen evaluatie plaats te vinden.

Ondersteuning van ondernemerschap omvat veel meer, zoals kredietgarantiefondsen, agrarische verzekeringen, technische ondersteuning voor startende ondernemers, participatiefondsen, venture capital fondsen en onderzoek naar strategische ontwikkeling. Ook financiële inclusie moet worden gestimuleerd, met niet alleen toegang tot bankrekeningen, maar ook ondersteuning bij het beheer van financiële administratie.

We moeten de discussie over hoeveel en wanneer we geld ontvangen uit olie en gas achter ons laten. Staatsolie doet zijn werk. Laten wij ons richten op de vraag wat we met dat kapitaal gaan doen: consumeren of gebruiken voor ontwikkeling?

Discussie

Tijdens de discussie werden verschillende punten besproken, zoals het gebrek aan capaciteit van belangrijke instituten, de emigratie van hoogopgeleiden, en het tekort aan deskundigheid in cruciale sectoren. Ook werd gesproken over de beperkte voorbereiding op investeringen in uitbreidingen, zoals die in de hotelsector, en de positieve ontwikkelingen in de outsourcingsector. Tot slot werd de rol van overheidsinstituten en hun efficiëntie aangekaart.

Peers Suriname kan terugkijken op een vruchtbaar evenement.

UNITEDNEWS|ECONOMIE