Vijf vragen over de apenpokken, die nu ook in Europa opduiken
Sinds begin mei hebben zeker tientallen mensen in Europa de apenpokken gekregen. In Nederland werd vrijdag de eerste besmetting met het apenpokkenvirus vastgesteld. Wat is het voor virus? En moeten we ons zorgen maken? Vijf vragen over het apenpokkenvirus.
Door: Lennart 't Hart
Wat zijn de apenpokken?
Om te beginnen is het apenpokkenvirus niet bijzonder besmettelijk of dodelijk. Het is onprettig, maar verreweg de meeste mensen met apenpokken genezen binnen een paar weken. Het virus kan wel gevaarlijk zijn voor mensen die al een slechte weerstand hebben.
De apenpokken zijn een zogeheten zoönose. Dat is een ziekte die van een dier op de mens
Over het algemeen raakt iemand besmet via ademhalingsdruppels. Het virus dringt binnen via slijmvliezen in bijvoorbeeld de mond, neus of ogen. Mensen kunnen het ook oplopen door nauw huidcontact, bijvoorbeeld tijdens knuffelen of seks. Zo vond een aanzienlijk deel van de huidige infecties in mei plaats via seksueel contact. In de meeste gevallen ging het om seks tussen mannen.
Overigens zijn apenpokken iets anders
Wat zijn de symptomen?
De verschijnselen van apenpokken lijken op die van de pokken. Die ziekte was ooit een van de dodelijkste aandoeningen, maar werd na een succesvolle vaccinatiecampagne uitgeroeid in de jaren zeventig. Mensen met apenpokken krijgen uitslag, die meestal in het gezicht begint en zich vervolgens naar andere delen van het lichaam verspreidt.
De uitslag begint met vlekken en gaat daarna over in blaasjes. Vervolgens drogen de blaasjes in en blijven er korsten over die na ongeveer twee tot drie weken van de huid vallen.
Andere symptomen van het apenpokkenvirus zijn koorts, hoofdpijn, spierpijn, opgezwollen lymfeklieren, rillingen en vermoeidheid.
In welke landen kregen mensen apenpokken?
Het virus is deze maand al in verschillende Europese landen opgedoken. In Spanje en Portugal zijn tientallen (mogelijke) gevallen van de virusinfectie ontdekt. Behalve in Nederland zijn de apenpokken opgedoken in het Verenigd Koninkrijk, België, Frankrijk en Duitsland.
In Europa hebben we deze mate van verspreiding nog niet eerder zien gebeuren.
Marion Koopmans, viroloog
Daarnaast zijn in de Verenigde Staten, Canada en Australië één of meerdere besmettingen gesignaleerd.
Normaal gesproken waart de ziekte vooral rond in Centraal- en West-Afrika. Vanuit die gebieden zou het apenpokkenvirus zich tijdens de coronapandemie naar andere werelddelen hebben verspreid.
Moeten we ons zorgen maken?
Het RIVM en viroloog Marion Koopmans zeggen tegen NU.nl dat we ons geen zorgen hoeven te maken over het virus. Tot nu toe gaat het om tientallen bevestigde gevallen op een Europese bevolking van honderden miljoenen.
Wel vraagt het RIVM om extra alert te zijn, net als bij elke andere (potentiële) uitbraak. Zo heeft het instituut de GGD's gevraagd extra op te letten. Ook Koopmans zegt dat virologen de infectie goed in de gaten moeten houden.
Het komt soms voor dat reizigers het virus vanuit Afrika meenemen naar Europa. Volgens Koopmans is het opvallend dat op ons continent meerdere besmettingen zonder directe link met Afrika zijn vastgesteld. Dat wijst erop dat het apenpokkenvirus zich binnen Europa verspreidt. "Dat zien we ook in Afrika, maar in Europa hebben we dat in deze mate nog niet eerder zien gebeuren", zegt ze.
Wat doet het kabinet om verspreiding tegen te gaan?
Het ministerie van Volksgezondheid verzoekt mensen met symptomen in quarantaine te gaan tot een test uitgewezen heeft of zij besmet zijn of niet. Bij een positieve test moet iemand in isolatie blijven totdat de huid volledig genezen is.
Een persoon die (mogelijk) besmet is geraakt, kan in de eerste dagen een pokkenvaccin krijgen. Dit vaccin kan ook preventief gebruikt worden om mensen met een grotere kans op een besmetting te beschermen. Nederland heeft 100.000 doses van het Imvanex-pokkenvaccin op voorraad. Er is ook een geregistreerd antiviraal middel tegen pokken en apenpokken in Europa, meldt het RIVM.
Verder zijn de apenpokken op advies van het RIVM aangemerkt als A-ziekte, wat betekent dat artsen verplicht zijn besmettingen met het virus of vermoedens direct te melden.
Nl.nl / Beeld: Reuters
