• dinsdag 11 February 2025
  • Het laatste nieuws uit Suriname
HomeNet Binnen |

Olie zal verrijken en vergiftigen

| starnieuws | Door: Redactie

De oliekoorts wakkert ook de aankomende verkiezingen aan, want als de olie daadwerkelijk wordt geproduceerd, en we gaan ervan uit dat tegen die tijd noch de kostprijs fors stijgt, noch de olieprijs fors daalt, dan wordt Suriname snel rijk. Iedereen wil er als de kippen bij zijn, zowel de slimmeriken als degenen die rennen als een kip zonder kop. Maar

de snelle rijkdom kan Suriname ook vergiftigen, want geld dat ineens, zonder gezwoeg, in bakken binnenstroomt, leidt uiteindelijk tot armoede. De geschiedenis van ontwikkelingslanden met veel grondstoffen toont dit aan. 

Velen vrezen terecht de vloek van de grondstoffen, maar: die vloek heerst al lang in Suriname! Die kan alleen maar groter worden. Om de vloek te verbannen, mag de regering niet in handen vallen van bestuurders die alleen maar oog hebben voor mijnbouw of bestuurders die de kunst van het stelen in hun klauwen hebben.

Als alles volgens plan verloopt, schiet het bbp van Suriname over een paar jaar naar dubbele

cijfers. Het zal de grootste meevaller ooit zijn. De vloedgolf aan oliedollars die een generatielang op Surinamers zal neerdalen, zal veel bevrediging geven. Maar wat als de olie op is en de oliemaatschappij de aftocht blaast, blijft er dan een lege huls over en daalt het bbp als een baksteen? Dat is een mogelijkheid. 

De miljardeninkomsten uit bauxiet en goud hebben immers geen duurzame ontwikkeling gebracht. Ondanks of misschien wel dankzij! de grondstoffen is het land nog steeds arm en afhankelijk. Dit past perfect bij de dodelijke 'vloek van grondstoffen’. Suriname verspilt al meer dan vijftig jaar zijn geluk en geld. De oliewinkel biedt een nieuwe kans, maar als Suriname economisch afhankelijk wordt van de export van olie, blijft het land kwetsbaar en blijft de vloek voortduren. 

Geld dat zonder denkarbeid binnenkomt, kan creativiteit en innovatie vernietigen. De oliedollars zullen het verstand op vakantie sturen. Wie gaat er hard werken of studeren als het geld zo makkelijk binnenstroomt? Wie gaat er dan naar de kerk om te bidden voor rijkdom? De kerken zullen armer worden. Ambachten en onderwijs zullen worden verwaarloosd. De olie voor de kust is als de vette zalm waar de beren op afkomen. Er zullen ruzies ontstaan, omdat groepen zullen vechten om de controle over de opbrengsten. De grote oliewinsten zullen leiden tot omkoperij, machtige kliekjes en zwakke instituten. Voorbeelden zijn er in Afrika en dichtbij huis Venezuela. Laten we hopen dat dit duistere scenario geen werkelijkheid wordt.

Het is goed dat Suriname vol gas aanstuurt op het oliegedoe, maar kijk eens goed in de spiegel. Zie de terugkerende financiële crises door corruptie, populisme en ‘nieuwe beleidsinzichten’ om de paar jaar. Zie de verdeeldheid van groepen die elkaar wantrouwen, beconcurreren en ondermijnen. Zie de zwakke mentaliteit van directe behoeftebevrediging - ‘bos a moni’ - alsof uitstel ondraaglijk is. Welvaart komt voort uit het opschorten van onmiddellijke bevrediging. Matiging is de deugd die nodig is voor vooruitgang. Kinderen van ouders die gematigd leven boeken betere vooruitgang. Het oliegeld zal beheerd moeten worden door mensen die zichzelf kunnen matigen. 

Suriname is, hoe krakkemikkig ook, opgekalefaterd, door een redelijk uitgevoerd herstelprogramma. Het herstel moet doorgaan. De toekomstige olierijkdom moet goed worden beheerd. Daartoe wordt een spaarpot (spaar- en stabiliteitsfonds) opgezet, een buffer voor slechte tijden, zoals plotselinge dalingen van grondstoffenprijzen of pandemieën. Een deel van de spaarpot wordt geïnvesteerd om het geld te laten groeien, om de economie te diversifiëren (maakindustrie, landbouw, toerisme), zodat kinderen en kleinkinderen verzekerd zijn van een goed inkomen. Wat mij betreft komt er ook een investeringsfonds om een deel van de oliewinsten te gebruiken om genieën in onderwijs, sport en kunst te ontdekken en te kweken.

De combinatie van goed bestuur, goede planning voor de toekomst, sterke instituten, investeringen in onderwijs, rule of law, eerlijkheid en begrotingsdiscipline is de ‘tapu’ tegen de vloek van de grondstoffen. De spaarpot van het land moet goed worden beveiligd tegen rovers en populisten. Maar het belangrijkste is dat Hindostaan, Marron, Creool, Javaan, Chinees, Boeroe, whatever, over de eigen schaduw heen springt en Surinamer wordt. Alleen een hecht en goed doortimmerd volk kan zichzelf duurzaam omhoogtillen. De olie is slechts een hulpmiddel.

‘Leer van de fouten die je in de toekomst zal maken, zodat je ze niet meer zal maken’, zeggen de Ouden, en ‘niemand zou moeten doen wat hij zal verknoeien’.

D. Balraadjsing

| starnieuws | Door: Redactie

MEER