GUYANA GOKT OP OLIE-AVONTUUR, MAAR KAN HET LAND DE NATUUR BESCHERMEN?
| united news | Door: Redactie
Bron: The Guardian
Kan het land groei combineren met duurzame ontwikkeling dankzij nieuwe olievoorraden?
Rebecca Parasnath, 23 jaar, woont in een houten paalwoning zonder elektriciteit of riolering aan de rand van Georgetown, Guyana. Net als veel delen van de stad ligt haar wijk, Wortmanville, ongeveer twee meter onder zeeniveau en wordt beschermd door de Kingston Seawall, een 450 kilometer lange barrière die in 1860 werd gebouwd om de zee tegen te houden.
Georgetown is een van de meest kwetsbare hoofdsteden ter wereld als het gaat om extreme overstromingen en stijgende zeespiegels. In 2005 werd de stad getroffen door overstromingen die 290.000 mensen raakten,
Desondanks vestigt Parasnath haar schamele hoop op een beter leven op Guyana’s nieuwe belofte: olie en gas – dezelfde fossiele brandstoffen die de klimaatcrisis aanwakkeren. Zoals velen hoopt ze een overheidsuitkering van $5.000 te ontvangen, een stedelijk perceel om haar eigen huis op een veiliger plek te bouwen en een studiebeurs om naar de universiteit te gaan. “Ze blijven zeggen dat ze ons geld van de olie zullen geven, toch?” zegt Parasnath met een vleugje scepticisme.
Sinds de Amerikaanse multinational ExxonMobil in 2015 olie
In 2023 steeg het BBP van het land met 33%, en wordt verwacht dat het in 2024 met nog eens 34% zal groeien. Olie-royalty’s en exporten droegen vorig jaar ongeveer $1,62 miljard (€1,27 miljard) bij aan de jaarlijkse inkomsten van de overheid, met prognoses dat dit zal toenemen tot $2,42 miljard in 2024 en $7,5 miljard in 2040 – genoeg om de nationale begroting, geschat op $5,49 miljard in 2024, aanzienlijk te verhogen.
In het decennium sinds ExxonMobil het Liza-olieveld 190 km voor de kust van Guyana ontdekte, is het land uitgegroeid tot een nieuwe wereldoliegrootmacht. Deze voormalige Britse kolonie heeft ongeveer 90% van de oppervlakte van het VK, maar slechts 1,2% van de bevolking. De olievoorraden worden geschat op 11 miljard olievaten, wat 75% is van de olievoorraden van de gigantische buur Brazilië.
Het Internationaal Energieagentschap schat dat de offshore ontdekkingen kunnen betekenen dat de productie van Guyana, die in 2022 250.000 vaten per dag bedroeg, tegen 2030 vervijfvoudigd zal zijn.
Dat maakt Guyana een hoofdrolspeler in de oliehausse in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Temidden van het mondiale debat over de overgang van fossiele brandstoffen, zijn de helft van de landen in de regio – 16 van de 33 – betrokken bij nieuwe, grote olie- en gaswinningsprojecten.
Guyana wedt op olie, terwijl de wereldwijde productie en consumptie gestaag toenemen. Geconfronteerd met een optimistische wereldoliemarkt, vragen velen in het mondiale zuiden waarom van Guyana, Ecuador, Brazilië, Argentinië of Mexico verwacht zou worden dat zij dergelijke hooggewaardeerde grondstoffen niet zouden mogen exploiteren.
Ashni Singh, Guyana’s minister van Financiën, stelt dat het land moreel recht heeft om zijn hulpbronnen te benutten. Guyana heeft zijn eerste Strategie voor Lage Koolstofontwikkeling “lang voor de ontdekking van olie” bedacht, waardoor het land “een unieke speler in oliewinning en milieubescherming” is geworden.
Onder deze strategie zocht Guyana naar inkomsten om zijn bossen te onderhouden, wat leidde tot een $250 miljoen vijfjarige overeenkomst met Noorwegen. Deze financiering ondersteunde een systeem voor monitoring, registratie en verificatie (MRV) om over te schakelen naar een lage-koolstofeconomie en deel te nemen aan de koolstofmarkt. Het land werd toen de eerste die zijn koolstofkredieten certificeerde, “door zijn bosbehoudinspanningen te combineren met mondiale koolstofhandelsmechanismen”, zegt Singh.
“De weg die leidde tot ExxonMobil’s komst naar Guyana, het starten van exploratie en uiteindelijk het ontdekken van olie, was een voortdurende inspanning om de pre-olie-economie te diversifiëren,” zegt Singh. “Onze lage-koolstofstrategie is geen reactie op het feit dat Guyana een olieproducent is geworden.”
De hoeveelheid broeikasgassen die Guyana uitstoot is verwaarloosbaar. En zelfs met alle olieproductie zal het land koolstof-negatief blijven, zegt Yesim Oruc, VN-resident coördinator in Georgetown.
“Olie-royalty’s,” zegt hij, “zullen het lage-koolstofbeleid niet uitwissen, maar een duurzame ontwikkelingsstrategie mogelijk maken. Olie stelde ons in staat sneller te bewegen naar die bestemming waar elke Guyanees comfortabel kan leven, een goede baan kan krijgen en zijn kinderen kan onderwijzen met toegang tot goede sociale diensten.”
De situatie van Guyana is inderdaad uniek: een ontwikkelingsland met lage ontbossingspercentages – 91% van het Amazonewoud van het land is intact – dat een kans vindt voor olie- en gasgebaseerde ontwikkeling. Oruc prijst de ambitie van de regering in energietransitie, die voorziet in investeringen van olie- en gas-royalty’s in waterkracht en hernieuwbare bronnen.
“Als een klein ontwikkelingsland is de hoeveelheid broeikasgassen die Guyana uitstoot verwaarloosbaar,” zegt Oruc. “En zelfs met alle olieproductie, volgens de berekeningen van de regering, zal het land nog steeds koolstof-negatief blijven.
“De olie die Guyana produceert veroorzaakt elders in de wereld uitstoot. Guyana’s bijdrage aan CO2-uitstoot, wat het wereldwijde probleem is, is vrijwel nihil. De vraag is, zal de wereldeconomie afzien van het consumeren van olie of niet?”
Olie- en gasexploratie heeft brede steun. In economische, politieke en maatschappelijke kringen is het moeilijk iemand te vinden die het er niet mee eens is. Kester Hutson, voorzitter van de Kamer van Koophandel en Industrie, is enthousiast over de snelle economische ontwikkeling van Guyana.
“Wat we nu beleven, met de introductie van de olie- en gassector in de economie, is iets wat we nooit hadden kunnen voorstellen,” zegt hij, terwijl hij verzekert dat het milieu een prioriteit blijft. “Er is geen directe noodzaak tot bezorgdheid.”
Zelfs critici van president Mohamed Irfaan Ali erkennen de voordelen die fossiele brandstoffen kunnen bieden. Aubrey Norton, de leider van de oppositie, bekritiseert de royalty’s en de voorwaarden van het contract met ExxonMobil en het beleid van het verdelen van de voordelen van olie, maar betwist de exploitatie niet. “Olie biedt ons de middelen om het land te ontwikkelen. Het nadeel is dat je een regering hebt die zich niet richt op de ontwikkeling van de mensen van Guyana,” zegt Norton.
Voor Jean La Rose, een Goldman-prijswinnaar voor haar strijd voor de rechten van inheemse volkeren – bekend als Amerindianen – is het exploiteren van fossiele brandstoffen een “zeer moeilijke vraag”.
“Guyana heeft veel economische moeilijkheden ondervonden,” zegt ze. “Onze inheemse gemeenschappen hebben veel infrastructuur en andere vormen van ontwikkeling nodig om de gezondheidszorg en het onderwijs te verbeteren. Dus de exploitatie van onze natuurlijke hulpbronnen kan op sommige manieren helpen.
“Maar het exploiteren van natuurlijke hulpbronnen, voorheen in de vorm van goud-, diamant- en andere mineralenwinning, zelfs als het sommige inheemse gemeenschappen ten goede is gekomen, had ook negatieve implicaties voor land- en milieurechten, vervuiling en sociale problemen.”
Veel Guyanezen zijn echter kritisch over hoe opeenvolgende regeringen met de olieboom zijn omgegaan en de opbrengsten hebben gedeeld. De regering van president Ali wordt vaak beschreven als discriminerend tegen de zwarte en Amerindian-populaties ten gunste van de Indo-Guyanezen. Het contract met ExxonMobil is ook een gevoelig onderwerp.
“De relatie tussen de oliemaatschappijen en de regering van Guyana is er een van minachting voor de mensen van deze natie,” zegt Frederick Collins, president van het Transparency Institute Guyana. “De regering kiest de kant van het oliebedrijf tegen het volk, zoals te zien is in juridische uitdagingen tegen de manier waarop het Milieubeschermingsagentschap opereert.”
Een andere terugkerende beschuldiging is dat de regering de legaliteit negeert bij infrastructurele ontwikkelingsprojecten. Elizabeth Deane-Hughes, een voormalig advocaat, vocht tegen landonteigeningen voor een gaspijpleidingproject dat door haar familiegronden zou lopen. Na juridische stappen werd de pijpleiding aangepast, maar de confrontaties met de regering lieten de indruk achter dat de staat boven de wet zou gaan om zijn project uit te voeren. “Het gaat allemaal om de rechtsstaat,” zegt ze.
Ondanks de klachten is het tempo van Guyana’s groei merkbaar op de straten. Hoewel Georgetown nog steeds ernstige infrastructuurproblemen heeft, zijn overal vrachtwagens te zien die bouwmaterialen vervoeren en arbeiders die werken aan nieuwe snelwegen, hotels, winkelcentra en luxe huizen in omheinde wijken. Nieuwe ziekenhuizen en scholen worden ontwikkeld binnen en buiten de hoofdstad als onderdeel van de openbare dienstbeloften van de president.
De burgemeester van Georgetown, Alfred Mentore, zegt: “Het BBP per capita van onze hoofdstad groeide met 63% in 2022 en ongeveer 40% in 2023. De kapitaalwerken en infrastructuurgroei gaan snel.”
Maar niet alles is opgelost, zegt Mentore. “We moeten ervoor zorgen dat niet alleen degenen die deze groei veroorzaken profiteren, maar ook degenen op het laagste niveau profiteren van dit soort doorwerkingseffect.”
En het debat over wie profiteert van het nieuwe oliegeld is een heet hangijzer. Een veelgestelde vraag is of Guyana een welvarend en egalitair land kan worden – of dat het een andere staat zal zijn die fossiele brandstoffen produceert voor het voordeel van enkelen.
Coretta McDonald, een lerares en vakbondsactiviste, werd gekozen als oppositieparlementariër onder de vlag van het verdelen van de nieuwe rijkdom. “Ik zie veel optimisme bij regeringsfunctionarissen en scepticisme bij gewone mensen,” zegt ze. “Echte mensen op straat zien voorlopig niet de concrete voordelen van de olie.”
In een land waar de voedselkosten de pan uit rijzen – een maaltijd bij een fastfoodketen £25 kan kosten – voelen velen dat ze de milieukosten van olie- en gasexploratie betalen maar niet profiteren van de economische bloei.
Mark Murray, een 38-jarige bouwvakker, overweegt te emigreren: “Je kunt je gezin niet voeden zoals je wilt. De gemiddelde persoon kan niet eten van $20 per dag in Guyana.”
REGIO
GERELATEERD AAN: VAN OVERSTROMINGEN NAAR BOSBRANDEN: GUYANA’S NIEUWE UITDAGING
| united news | Door: Redactie
