DE STAATSSHULD EN CHINA

Auteur: Kenneth Sukul

Volgens het Bureau Staats Schuld heeft de staat Suriname een schuld van USD 3,4 miljard per april 2024. De staatsbedrijven zouden een schuld van USD 1,7 miljard hebben waarvan alleen de schuld van Staatsolie door een externe accountant gecontroleerd zou zijn. President Santokhi reisde op 9 april af met een delegatie van 24 man naar China om, zoals het IMF eist, een herschikking te treffen over de schuld van USD 565 miljoen met China. De president is intussen ruim een week terug en heeft nog steeds geen verslag gedaan van het bereikte resultaat aan de samenleving.

Herschikkingen                                                                                                                                                             

Een van

de voorwaarden van het IMF, voor financiële ondersteuning, van het Herstelprogramma van de regering Santokhi/Brunswijk was dat zij een herschikking zou treffen met haar schuldeisers. Het herschikken van de schulden kwam erop neer dat de schuldeisers, Suriname een “korting” op de schuld gaven en de looptijd verlengden. In feite houdt dat in dat Suriname minder per jaar gaat aflossen maar per saldo meer gaat betalen op termijn omdat de looptijd van de leningen verlengd zijn. In het geval van de schuldeiser OppenHeimer heeft Suriname een korting van USD 265 miljoen gehad. Echter moet zij dat terugbetalen op het moment dat zij begint te verdienen aan de olie uit Blok 58.

Hoeveel is de Staatschuld precies                                                                                                                                           

De vraag die eerst beantwoord moet worden is, wie gaat de schulden van de staatsbedrijven terugbetalen? Op staatsolie na maken de meeste Staatsbedrijven verlies. In afgelopen vier jaren waren geen intenties waar te nemen om het management te verbeteren en de naar corruptie riekende inefficiënties binnen de bedrijven op te heffen. Dat betekent dat zij de schulden alleen gaan kunnen terugbetalen door de prijzen voor hun diensten te verhogen voor de consument. (Zie EBS) Uiteindelijk komt het op neer dat de Surinaamse consument (die zijn de staat) ook die schulden, gaan terugbetalen. Ook voor de naar corruptie riekende inefficiënties en verliezen van de bedrijven zal zij moeten betalen. Immers bij minder winst betalen ze ook minder winstbelasting en dividend. Voorbeeld daarvoor is Staatsolie die bij de uitbreiding van de raffinaderij in 2012 minimaal USD 250 miljoen te veel betaalde voor de aanschaf van de raffinaderij en USD 500 miljoen meer betaalde voor de bouw. Ook betaalde zij USD 300 miljoen voor 25% aandelen in Newmont, terwijl de bouw van de Newmontmijn slecht USD 120 miljoen USD had gekost.  Daardoor mag gesteld worden dat de burgers van Suriname, de staat dus, niet USD 3,4 miljard maar meer dan USD 5 miljard aan schulden heeft.

Waaraan heeft de staat de miljarden besteed                                                                                                                  

Van de ruim USD 3.2 miljard aan leningen, hebben de regering Bouterse 1 en 2 USD 1,7 miljard uitgegeven aan pakketten, armoedebestrijding, gezondheidszorg, trainingen, het onderwijs, de ontwatering, infrastructuur, het verbeteren van de productie het versterken van de belastingen etc. Het resultaat van het beleid en deze projecten erbij is een crises dat ervoor zorgde dat de regering Bouterse/Adhin ruim een maand eerder naar huis ging. De EBS heeft van af 2012 ruim 350 miljoen geleend om de efficiëntie binnen van het bedrijf op te voeren. Het resultaat daarvan is dat volgens president Santokhi, op een partij vergadering, 5 miljard SRD-subsidie nodig is om de EBS overeind te houden. Er bestaat geen een rapport met daarin de realisatie, de kwaliteit en als projecten überhaupt zijn uitgevoerd, met de ruim 185 leningen(schulden) die tussen 2012 en 2020 zijn aangegaan. Zo blijkt uit onderzoek dat de verbouwing van de lucht haven Zanderij (1.400.000.000 CNY) USD 200 miljoen, de melkcentrale USD 11 miljoen, ontwatering van de kustvlakte en Wageningen USD 16 miljoen. Van sommige projecten zijn er niets te bespeuren, de effecten nihil (belastingdienst, landbouw en productie bevordering) of rieken naar corruptie. Zo is de financiering van de uitbreiding c.q. de bouw van een nieuwe Academisch ziekenhuis door de financier , Islamic Develoment Bank ,stopgezet vanwege onregelmatigheden (lees corruptie). De Oostwestverbinding van Meerzorg naar Albina ,140 km lang, werd voor USD 416.428, -/km geasfalteerd in 2012. In 2015/16 leent de regering bij China USD 71,1 miljoen om 70km te asfalteren. Dat is ruim USD 1 miljoen/km of 140% duurder. In 2018 de weg Monkshoop tot Weg naar zee (30km) USD 424.139/km. Terwijl voor delen van de weg Jenny/ Henar (53 km) USD 1.045.935, -/km in dezelfde periode is betaald. In 2016 is er bij China 235 miljoen USD geleend voor wegasfaltering zonder aan te geven om hoeveel km aan wegen het gaat.  De asfaltering met de Chinese leningen zijn door het Chinees bedrijf Dalian uitgevoerd. Opmerkelijk daarbij is dat bijkans al die wegen enorme verzakingen vertonen en zelfs levensgevaarlijk zijn. Zie foto                                           

Hoe kon de regering de leningen niet aflossen?                                                                                                              

President Santokhi heeft voor de verkiezingen van 25 mei 2020 en ook daarna publiekelijk en in de Nationale Assemblee verklaard dat alle inkomsten uit het goud (Newmont en IamGold) en de oliesector door de regering D.D. Bouterse/Adhin verpand zouden zijn. Op meer dan drie momenten is aan President Santokhi en zijn regering gevraagd naar de status van die inkomsten. Echter kwam er geen antwoord. Uit de rapporten van het Bureau Staats Schuld blijkt niet dat de schuldeisers die onderpanden met hun te goeden hebben vereffend.                                                                                                                                                              Door het terugrekenen van de dividenduitkeringen van Newmont aan Staatsolie, kan men de omzet van Newmont en IamGold terugrekenen en ook de te ontvangen winstbelastingen. Dat zou sinds 2020 ruim USD 650,-miljoen USD  per jaar zijn exclusief de royalty’s en loonbelastingen. Totaal gaat het van 2020 tot 2023 om ruim 2,6 miljard. Als men ook de dividend en winstbelastingen van Staatsolie erbij rekent zou dat ver boven USD 3,5 miljard uitkomen.

De schuld aan China                                                                                                                                             

Suriname heeft na 2012 ruim USD 560 miljoen bij China geleend. Daarvan is ruim USD 306 miljoen gegaan aan het asfalteren van wegen door het Chinees bedrijf Dalian. Dus het grootste deel van de leningen zijn teruggevloeid naar China. Van die wegen zijn een groot deel reeds verzakt en levensgevaarlijk voor het verkeer. Vooral de wegen in het zuiden zijn kapot gereden door de transporten van hout die voornamelijk naar China zijn geëxporteerd. In 2021 werd op de J. Sidney haven 100 containers met hout aangetroffen die gesmokkeld zouden worden naar China. Waarom zou iemand, niet een of twee maar in een keer honderd containers willen smokkelen als hij/zij eerder geen succes had? Daarnaast is het de regering bekend dat bij de export van hout, Suriname benadeeld wordt door onder facturering. Naar schatting zijn ruim 70% van de exploiteerbare bossen van Suriname in handen van Chinese ondernemers. En zins kort ook Iam-Gold goud bedrijf.                                                                                          

Wat is de relatie met China, Suriname per Saldo waard?  Heeft president Santokhi daarover gesproken met China? 

UNITEDNEWS